ჩინეთმა ახალი სავაჭრო წარმომადგენელი დანიშნა

ჩინეთმა ამერიკასთან ესკალაციური სავაჭრო ომის ფონზე, მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ნაბიჯი გადადგა, როდესაც ოთხშაბათს ახალი საერთაშორისო სავაჭრო წარმომადგენელი, ლი ჩენგანგი, დანიშნა. ეს ცვლილება ხაზს უსვამს პეკინის მისწრაფებას, გააძლიეროს თავისი პოზიციები აშშ-თან მოლაპარაკებებში და შეამსუბუქოს ტრამპის მიერ დაწესებული ტარიფების ზეწოლა. ჩინეთის ეს გადაწყვეტილება ასევე ასახავს მის მცდელობას, შეინარჩუნოს გავლენა გლობალურ სავაჭრო სისტემაში, განსაკუთრებით მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO) ფარგლებში, სადაც პეკინი თავს სტაბილურობის წყაროდ წარმოაჩენს. ლი ჩენგანის დანიშვნა არა მხოლოდ ტაქტიკური, არამედ სიმბოლური ნაბიჯია, რომელიც ასახავს ჩინეთის ორმაგ სტრატეგიას: ერთი მხრივ, გაუმკლავდეს აშშ-ს ეკონომიკურ ზეწოლას, მეორე მხრივ, გააძლიეროს თავისი, როგორც გლობალური სავაჭრო სისტემის ლიდერის, პოზიცია.

58 წლის ლი ჩენგანი, ჩაანაცვლებს 59 წლის ვან შოუვენს, რომელიც 2018 წლიდან იყო ჩინეთის სავაჭრო წარმომადგენელი და მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა 2020 წლის ჩინეთ-აშშ-ის სავაჭრო შეთანხმების მოლაპარაკებებში. ოფიციალური მიზეზი ცვლილების შესახებ არ გამჟღავნებულა, მაგრამ ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ეს შეიძლება იყოს პეკინის მცდელობა, გარღვევა მოახდინოს მოლაპარაკებებში, რომლებიც გაზრდილი დაძაბულობის გამო ჩიხშია შესული. ლის გამოცდილება ჟენევაში, სადაც მან დაამყარა კავშირები საერთაშორისო პარტნიორებთან, მათ შორის აშშ-ის წარმომადგენლებთან, მას ამ მიზნისთვის იდეალურ კანდიდატად აქცევს.

ლი ჩენგანი  მაღალი კვალიფიკაციის მქონე დიპლომატია, რომელიც 2021 წლის თებერვლიდან იყო ჩინეთის ელჩი WTO-ში, სადაც ხმამაღლა აკრიტიკებდა აშშ-ს სატარიფო პოლიტიკას, მათ შორის თებერვლის WTO-ს გენერალური საბჭოს შეხვედრაზე, სადაც განაცხადა, რომ „აშშ ცალმხრივად და თვითნებურად არღვევს WTO-ს წესებს“. მისი ათწლეულების გამოცდილება კომერციის სამინისტროში, მათ შორის ჩინეთის WTO-ში გაწევრიანების მოლაპარაკებებში მონაწილეობა, მას მყარ საფუძველს აძლევს რთული სავაჭრო დავების მართვისთვის.

ჩინეთის ეკონომიკამ, ძლიერი ექსპორტისა და საცალო გაყიდვების წყალობით, 2025 წლის პირველ კვარტალში 5.4%-იანი ზრდა აჩვენა, რაც აღემატება ანალიტიკოსების 5.1%-იან მოლოდინს. თუმცა, ეროვნული სტატისტიკის ბიუროს სპიკერმა, შენგ ლაიუნმა, განაცხადა, რომ აშშ-ს ტარიფები „გარკვეულ ზეწოლას“ ახდენს ექსპორტზე, რომელიც ჩინეთის ეკონომიკის მამოძრავებელია. ტარიფების საპასუხოდ, პეკინი ცდილობს გააძლიეროს შიდა მოხმარება და გააფართოოს თანამშრომლობა ევროპასა და გლობალურ სამხრეთთან. თუმცა აშშ-ს მომხმარებლის ჩანაცვლება რთული იქნება, განსაკუთრებით ჩინეთში შიდა მოხმარების შემცირებისა და უძრავი ქონების კრიზისის ფონზე. ლი ჩენგანის თავისუფალი ვაჭრობისადმი მხარდაჭერა შეიძლება იყოს ორლესილი მახვილი: ერთი მხრივ, ის ხელს უწყობს ჩინეთის, როგორც გლობალური ვაჭრობის დამცველი ქვეყნის, იმიჯს, მაგრამ მეორე მხრივ, შეიძლება გაართულოს მოლაპარაკებები ტრამპის ადმინისტრაციასთან, რომელიც მკაცრ პროტექციონისტულ პოლიტიკას ეწევა. შესაბამისად, ლის წარმატება დამოკიდებული იქნება მის უნარზე, დააბალანსოს ჩინეთის მტკიცე პოზიცია და მოლაპარაკებებისთვის ღიაობა, რათა თავიდან აიცილოს სავაჭრო ომის შემდგომი ესკალაცია.

ჩინეთის პრეზიდენტი სი ძინპინი,  აქტიურად ცდილობს, ჩინეთი გლობალური თავისუფალი ვაჭრობის „სტაბილურობისა და გარკვეულობის“ წყაროდ წარმოაჩინოს, განსაკუთრებით სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, სადაც აშშ-ის გავლენის შეკავება პეკინის ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტია. ბოლო დღეებში მისი ვიზიტები ვიეტნამსა და მალაიზიაში, სადაც განიხილება ჩინეთსა და ASEAN-ის 10 წევრს შორის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება, ხაზს უსვამს პეკინის მცდელობას, გააძლიეროს რეგიონული პარტნიორობა და თავი აარიდოს დასავლეთის მიერ დომინირებულ სავაჭრო ორგანიზაციებს. ეს ნაბიჯები ასევე პასუხია აშშ-ის მიერ ვიეტნამისთვის 46%-იანი ტარიფების დაწესებაზე, რომლებიც მოგვიანებით 90-დღიანი მოლაპარაკებების ვადით შეჩერდა.

ავტორი: სანდრო კაპანაძე

Scroll to Top