2022 წლის 29-30 აგვისტოს, სლოვენიაში ქალაქ ბლედში გაიმართება კონფერენცია სახელწოდებით „ძალაუფლების წესი თუ წესების ძალაუფლება?“.
30 აგვისტოს კონფერენციაზე სიტყვით გამოვა სამოქალაქო იდეას თავმჯდომარე თინათინ ხიდაშელი.
კონფერენციაში მონაწილეობას იღებენ ევროკომისიის პრეზიდენტი ურსულა ვონ დერ ლეიენი, უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი, სლოვენიის პრეზიდენტი ბორუთ პაჰორი, მოლდოვის პრეზიდენტი მაია სანდუ, ისლანდიის პრეზიდენტი გუდნი იოჰანესონი და სხვა მრავალი სახელმწიფოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლები, ასევე დამოუკიდებელი ექსპერტები და მკვლევარები.
კონფერენცია მიზნად ისახავს დღევანდელი მსოფლიო წესრიგის, გარდამავალი მოვლენებისა, ევროკავშირის პოლიტიკისა და რუსეთ-უკრაინის ომის შედეგების განხილვას ფართო ჭრილში.
დღესდღეობით, ჩვენ ვცხოვრობთ გაურკვეველ და არასტაბილურ გარემოში. საყოველთაოდ მიღებულ წესებზე აგებული მსოფლიო წესრიგი ფაქტობრივად გაქრა და რუსეთის აგრესიით უკრაინაზე, საერთაშორისო და ჰუმანიტარული სამართლის დარჩენილი პოსტულატები დაინგრა, რამაც გაურკვევლობისა და არასტაბილურობის ეპოქა მოიტანა. კიდევ ერთხელ, ჩვენ ვხედავთ ძლიერი გეოპოლიტიკური და სუვერენიტეტული ტენდენციების აღზევებას, რეალიზმისა და ხისტი ძალის კონცეფციის დაბრუნებას.
მსოფლიოს ქვეყნები ზრდიან თავდაცვის ხარჯებს და აძლიერებენ თავიანთ შესაძლებლობებს ომის ისეთი ახალი ფორმების წინააღმდეგ, როგორებიცაა ჰიბრიდული ომები ან კიბერტერორიზმი.
ეს არასტაბილური გარემო იწვევს უამრავ გლობალურ პრობლემას, როგორც ეკონომიკურ, ასევე ფინანსურ სექტორში, მაგალითად როგორებიცაა მიწოდების ჯაჭვების რღვევა, ინფლაციის ზრდა, სავალუტო კრიზისი და საპროცენტო განაკვეთების მატება, საწვავის და სურსათის ფასების მრავალჯერადი მატება, კონვენციური და სავაჭრო ომები. ყოველივე ზემოთქმული აფერხებს გლობალურ ძალისხმევას სასათბურე გაზების ემისიების შესამცირებლად და კლიმატის ცვლილებასთან ბრძოლაში.
საერთაშორისო საზოგადოებას არ შეუძლია საკმარისად სწრაფად რეაგირება ამ გამოწვევების ადეკვატურად გადასაჭრელად. საერთაშორისო წესებზე დაფუძნებულმა წესრიგმა, რომელიც წარმოადგენდა გლობალურ პასუხს მე-20 საუკუნის პირველ ნახევარში ორივე მსოფლიო ომის წინააღმდეგ, დაიწყო ნგრევა. გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია, რომელიც შეიქმნა როგორც ცენტრალური ფორუმი თანამშრომლობისა და გლობალური საკითხების გადასაჭრელად, ახლა ხშირად დგას გზაჯვარედინზე, მრავალ სხვა ორგანიზაციასთან ერთად, რომლებიც შექმნილია მსოფლიო მასშტაბის კონკრეტული ფენომენების მოსაგვარებლად.
რა ადგილი უნდა დაიკავოს ამ არასტაბილურ გარემოში ევროკავშირმა? თუ ევროკომისიის ხედვის თანახმად, ევროკავშირს უნდა ჰქონდეს გეოპოლიტიკური გავლენა, მას მოუწევს გაზარდოს თავისი შესაძლებლობები ძირითადი გლობალური გამოწვევების გადასაჭრელად.
