ერთი ახალი ამბავი

ვაშინგტონი პეკინისგან “არსებით დათმობებზე” წასვლას ითხოვს

ჩინეთის ვაჭრობის მინისტრი აცხადებს, რომ აშშ-ს მიერ დაწესებულმა ტარიფებმა ჩინეთის ავიახაზები და Boeing (BA.N) ძალიან დააზარალა და თან იმედს იტოვებს, რომ ვაშინგტონი კომპანიების მოთხოვნებსა და შეშფოთებას გაითვალისწინებს და სტაბილური სავაჭრო გარემოს შექმნას შეეცდება.

ამერიკულმა თვითმფრინავების მწარმოებელმა Boeing-მა ჩინეთში განლაგებული სამი 737 MAX თვითმფრინავი, რომლებიც გათვლილი იყო ჩინელი მომხმარებლებისთვის საქონელის მისაწოდებლად, უკან შტატებში გადააფრინა. გასულ კვირას Boeing-მა განაცხადა, რომ ჩინეთში მისმა რამდენიმე მომხმარებელმა მიუთითა, რომ ტარიფების გამო ახალ თვითმფრინავებს არ მიიღებდნენ, შესაბამისად, კომპანიამ ათობით თვითმფრინავის გაყიდვის გადაწყვეტილება მიიღო.

ვაჭრობის სამინისტროს განცხადებით, აშშ-ს ტარიფებმა გლობალური სავაჭრო ჯაჭვები, საჰაერო ტრანსპორტი და საინვესტიციო საქმიანობები შეაფერხა და „მნიშვნელოვნად დაზაარალა ჩინური ავიაკომპანიები და Boeing“.

ვაშინგტონმა ამ წელს ჩინეთიდან იმპორტირებულ საქონელზე 145%-იანი ტარიფები დააწესა, რამაც ეფექტური ტარიფების განაკვეთი დაახლოებით 156%-მდე გაზარდა. თეთრი სახლის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით, ჩინეთს ამჟამად 245%-მდე ტარიფები ემუქრება. ამასობაში, პეკინის მიერ ამერიკულ საქონელზე დაწესებული ახალი გადასახადები 125%-მდე გაიზარდა, რაც ასევე დაემატა ადრე დაწესებულ ტარიფებს.

25 აპრილს, აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა გაამკაცრა ჩინეთის მიმართ დაწესებული ტარიფები და განაცხადა, რომ მათ იქამდე არ გააუქმებს, სანამ პეკინი სანაცვლოდ „რამე არსებითს“ არ შესთავაზებს. მან ასევე განაცხადა, რომ ნაკლებად სავარაუდოა, დანარჩენ სახელმწიფოებს ტარიფებთან დაკავშირებით კიდევ 90-დღიანი პაუზა შესთავაზოს.

მანამდე, 23 აპრილს, შტატების პრეზიდენტმა ჟურნალისტებს განუცხადა, რომ მისი ადმინისტრაცია ჩინეთთან  „სამართლიან შეთანხმებას“ მიაღწევს და, რომ ქვეყნებთან მოლაპარაკებები ძალიან კარგად მიმდინარეობს. ტრამპმა ისიც აღნიშნა, რომ დასრულდა ის დრო, როდესაც სხვა ქვეყნები ამერიკას ატყუებდნენ და არასამართლიანად ექცეოდნენ, ახლა ამ ქვეყნებს მოლაპარაკებებში ჩართვა და მონაწილეობის მიღება უნდათ, მათ შორის ჩინეთსა და ევროკავშირის სახელმწიფოებსაც.

ტრამპის ამ გამოსვლას ჩინეთმა 3 დღის შემდეგ უპასუხა, კიდევ ერთხელ უარყო, რომ ამერიკასთან ტარიფებთან დაკავშირებით რამე ტიპის მოლაპარაკებები მიმდინარეობს და განაცხადა, რომ სი ძინპინსა და ტრამპს შორის ამ საკითხზე საუბარი არ შემდგარა.

ვაშინგტონი პეკინისგან “არსებით დათმობებზე” წასვლას ითხოვს Read More »

ჩინეთის ახალი სამხედრო შესაძლებლობები

20 აპრილს გამოქვეყნებული South China Morning Post-ის სტატიის მიხედვით, ჩინელმა მეცნიერებმა შეძლეს წყალბადზე დაფუძნებული ასაფეთქებელი მოწყობილების დეტონირება კონტროლირებადი საველე ტესტისას. ბომბმა დამანგრეველი ქიმიური ჯაჭვური რეაქციები გამოიწვია მიუხედავად იმისა, რომ არ იყენებდა ბირთვულ მასალას და შეიცავდა მაგნიუმის ჰიბრიდს.

ორკილოგრამიანმა ბომბმა 1000 გრადუსი ცელსიუსის ტემპერატურის ცეცხლოვანი ბურთი შექმნა, რამაც 2 წამზე მეტი გასტანა. აღსანიშნავია, რომ მისი ხანგრძლივობა ტროტილის ბომბის აფეთქების ხანგრძლივობას 15-ჯერ აღემატებოდა.

წყალბადის გაზის აფეთქება მინიმალური აალების ენერგიით იწყება, აქვს აფეთქების ფართო დიაპაზონი და ქმნის ცეცხლს, რომელიც მაღალი სისწრაფით მიედინება გარეთ.

მკვლევარების მიხედვით, წყალბადის ბომბი დიდი წინსვლაა ჩინურ სამხედრო შესაძლებლობებში, ვინაიდან მას შეუძლია როგორც ცეცხლის პროექცია, ისე მიზნობრივი განადგურება.

მნიშვნელოვანია ისიც, რომ მაგნიუმის ჰიბრიდის წარმოება დიდი ხნის განმავლობაში მხოლოდ ლაბორატორიებზე იყო შეზღუდული, თუმცა შაანსის პროვინციაში მაღალი ტევადობის ქარხნის გახსნის შემდეგ შესაძლებელი გახდა წლიურად 150 ტონის წარმოება.

გარდა წყალბადის ბომბისა, ჩინეთის კაბინეტმა დაამტკიცა ახალი პროექტი აღმოსავლეთ ჟეჯიანში ატომური ელექტროსადგურის შექმნის შესახებ. ექსპერტების მიხედვით,  ჩინეთის ახალი პროექტები ტაივანში შოკისა და შიშის გამოწვევას ემსახურება, რასაც ამტკიცებს ისიც, რომ 22 აპრილს ტაივანთან თერთმეტი ჩინური სამხედრო თვითმფრინავი, ექვსი ჩინური საზღვაო ხომალდი და ოთხი ოფიციალური გემი დააფიქსირეს. აღნიშნულმა სამხედრო ტექნიკამ ტაივანის ჩრდილოეთ, სამხრეთ-დასავლეთ და აღმოსავლეთ საჰაერო თავდაცვის იდენტიფიკაციის ზონა (ADIZ) გადაკვეთა.

ჩინეთის ახალი სამხედრო შესაძლებლობები Read More »

ჩინეთი და რუსეთი მხარს უჭერენ ირანის ბირთვულ პროგრამას

ჩინეთის სახელმწიფო საინფორმაციო სააგენტო Xinhua-ს ინფორმაციით, ჩინეთმა, რუსეთმა და ირანმა ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებული საკითხები ერთობლივ შეხვედრაზე განიხილეს. სამი ქვეყნის წარმომადგენლები 25 აპრილს პეკინში საერთაშორისო ატომური ენერგიის სააგენტოს წარმომადგენლებს(IAEA), მათ შორის სააგენტოს გენერალურ დირექტორს შეხვდნენ.

Xinhua-ს ცნობით, განხილვები შეეხებოდა IAEA-ს როლს ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებული პოლიტიკური და დიპლომატიური პრობლემების გადაწყვეტის ხელშეწყობაში. ჩინეთმა შეხვედრაზე კიდევ ერთხელ დაადასტურა მხარდაჭერა ირანის დიალოგში ჩართვასთან დაკავშირებით ყველა შესაბამის მხარესთან, მათ შორის შეერთებულ შტატებთან.

14 აპრილს, პეკინში გამართულ კიდევ ერთ სამმხრივ შეხვედრაზე, ჩინეთისა და რუსეთის მხარეებმა მანამდეც დაადასტურეს თავიანთი მხარდაჭერა ირანის მშვიდობიანი ბირთვული მიზნების მიმართ. შეხვედრაზე ხაზი გაესვა ირანის უფლებას, როგორც ბირთვული იარაღის გავრცელების აკრძალვის ხელშეკრულების (NPT) წევრმა, გამოიყენოს ბირთვული ენერგია სამოქალაქო მიზნებისთვის. რუსეთმა, ირანმა და ჩინეთმა ერთობლივად მოუწოდეს ყველა სახელმწიფოს, თავი შეიკავონ ქმედებებისგან, რომლებიც IAEA-ს ტექნიკურ, ობიექტურ და მიუკერძოებელ მუშაობას დააზიანებს.

ჩინეთი განსაკუთრებულ აქცენტებს სვამს ირანსა და აშშ-ს შორის დიალოგის მხარდაჭერაზე. 23 აპრილს ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ვანგ იმ, ირანელ კოლეგასთან საუბრისას, კიდევ ერთხელ აღნიშნა რომ პეკინი ეწინააღმდეგება ძალის გამოყენებას და, როგორც ვანგ იმ უწოდა, „უკანონო“ ცალმხრივ სანქციებს. აღსანიშნავია, რომ აშშ-მ ბოლო პერიოდში ჩინურ ნავთობგადამამუშავებელ კომპანიებს ირანული ნავთობის შეძენის გამო დამატებითი სანქციები დაუწესა.

ამავე კვირაში, პოდკასტში გამოსვლისას, აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა მარკო რუბიომ შესაძლო კომპრომისზე ისაუბრა. მისი თქმით, ვაშინგტონი მზად არის დაუშვას, რომ ირანს ჰქონდეს სამოქალაქო ბირთვული პროგრამა, თუმცა მხოლოდ იმ პირობით, რომ იგი მთლიანად იმპორტირებულ ბირთვულ საწვავზე იქნება დამოკიდებული. ეს ირანს საშუალებას მისცემს გამოიყენოს ბირთვული რეაქტორები ენერგიის წარმოებისა და სხვა სამოქალაქო მიზნებისთვის, თუმცა ბირთვული იარაღის შექმნისკენ მიმავალ გზას შეზღუდავს ურანის რესურსის გამდიდრების ბლოკირებით.

„ეს ის არის, რასაც სხვა ბევრი ქვეყანა უკვე აკეთებს,“ – თქვა რუბიომ. „თუ ირანს სურს სამოქალაქო ბირთვული პროგრამა, შეუძლია ჰქონდეს — მაგრამ უნდა გამოიყენოს იმპორტირებული რესურსები.“

რუბიოს პოზიცია ეროვნული უსაფრთხოების მრჩევლის მაიკ ვოლცის მიერ ადრე წამოყენებულ მკაცრ მოთხოვნასთან შედარებით შერბილებულია. უოლცი მოითხოვდა ირანის ბირთვული ინფრასტრუქტურის სრულ დემონტაჟს.

აშშ-სა და ირანს შორის ბირთვული მოლაპარაკებები შაბათს განახლდება.

ჩინეთი და რუსეთი მხარს უჭერენ ირანის ბირთვულ პროგრამას Read More »

ჩინური დრონები რუსეთში

უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი ვარაუდობს, რომ მოსკოვმა ჩინეთისგან დრონების ტექნოლოგია მოიპარა, რაზეც, მისივე თქმით, შესაძლოა, ჩინეთს არანაირი ინფორმაცია არ ჰქონდა. ზელენსკი ასევე აცხადებს, რომ ჩინეთის მოქალაქეები რუსეთში დრონების მწარმოებელ ობიექტებზე მუშაობენ.

სანამ ზელენსკი ამ განცხადებას კიევში 23 აპრილს გამართულ პრესკონფერენციაზე გააკეთებდა, იქამდე რამდენიმე დღით ადრე, მან პეკინი პირდაპირ დაადანაშაულა მოსკოვისთვის სამხედრო დახმარების მიწოდებასა და იარაღითა და ტყვია-წამლით მომარაგებაში.

უკრაინის საგარეო საქმითა მინისტრმა ჟურნალისტებთან შეხვედრისას აღნიშნა, რომ მან ჩინეთის ელჩი მა შენკუნი დაიბარა და სერიოზული შეშფოთება გამოთქვა რუსეთ-უკრაინის ომში ჩინეთის ჩართულობის გამო.

ზელენსკის განცხადებით, მან ოფიციალურ პირებს უკვე დაავალა, საქმესთან დაკავშირებული გამოძიების შედეგები ჩინეთის მთავრობას ოფიციალური არხების საშუალებით მიაწოდონ. მან ცალკე სთხოვა უკრაინის უშიშროების სამსახურს,  პეკინისთვის გადაეცათ ინფორმაცია დრონების მწარმოებელ ქარხანაში მომუშავე ჩინელების შესახებ.

„ჩვენ გვჯერა, რომ შესაძლოა, რუსეთმა მოიპარა ან შეთანხმება დადო ამ ჩინელ მოქალაქეებთან ტექნოლოგიების გადაცემისთვის ისე, რომ ჩინეთის მთავრობამ ამის შესახებ არაფერი იცოდა“,- განაცხადა უკრაინის პრეზიდენტმა.

თვის დასაწყისში, ზელენსკიმ აღნიშნა, რომ რუსეთი ჩინეთის მოქალაქეებს სოციალური ქსელების დახმარებით აიძულებს შეიარაღებულ კონფლიქტში ჩართვას და, რომ პეკინის ოფიციალურ პირებს ამის შესახებ ინფორმაცია ჰქონდათ. ზელენსკიმ ისიც განაცხადა, რომ უკრაინა ცდილობდა გამოეძიებინა რეკრუტირების ინსტრუქციებს გასცემდა თუ არა ჩინეთი.

ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა უარყო უკრაინის „უსაფუძვლო ბრალდებები და პოლიტიკური მანიპულაციები“, კიდევ ერთხელ დაადასტურა უკრაინაში სამშვიდობო ძალისხმევის მხარდაჭერა და მოუწოდა მხარეებს, „უპასუხისმგებლო შენიშვნებისგან“ თავი შეიკავონ.

საინტერესოა, რომ ჩინეთის პასუხიდან მეორე დღესვე, Sinopec-მა, წამყვანმა აზიურმა კომპანიამ, 1-თვიანი პაუზის შემდეგ რუსული ნავთობის შესყიდვები განაახლა. პაუზა შტატების მიერ რუსულ პროდუქტებზე დაწესებული სანქციების შიშით იყო გამოწვეული. ბაიდენის ადმინისტრაციის მიერ რუსულ პროდუქტებზე დაწესებული ტარიფების გამო, რუსული ნავთობის ექსპორტი შემცირდა ჩინეთსა და ინდოეთში, ხოლო ჩინეთის სახელმწიფო ნავთობკომპანიებმა Sinopec და Zhenhua Oil შეწყვიტეს რუსული ნავთობის შესყიდვა. კითხვას, რატომ განაახლა ჩინურმა კომპანიამ რუსული ნავთობის შესყიდვა, Sinopec ჯერჯერობით არ პასუხობს.

ჩინური დრონები რუსეთში Read More »

აზერბაიჯანი და ჩინეთი აძლიერებენ სტრატეგიულ პარტნიორობას

2025 წლის 23 აპრილს, პეკინში, აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ილჰამ ალიევის სახელმწიფო ვიზიტის ფარგლებში, აზერბაიჯანმა და ჩინეთმა ხელი მოაწერეს „ყოვლისმომცველი სტრატეგიული პარტნიორობის ჩამოყალიბების შესახებ ერთობლივ განცხადებას“. ეს ისტორიული ნაბიჯი ხაზს უსვამს ორი ქვეყნის მისწრაფებას, გააღრმავონ თანამშრომლობა ეკონომიკის, ინფრასტრუქტურის, უსაფრთხოებისა და კულტურის სფეროებში. ჩინეთი მხარს უჭერს აზერბაიჯანის სწრაფ გაწევრიანებას მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში (WTO) და მის მშვიდობის დღის წესრიგს. თანამშრომლობის გაღრმავების შესახებ გადაწყვეტილება ასევე პასუხობს აზერბაიჯანზე დასავლეთის ზეწოლას COP29-ის მასპინძლობის გამო და ცხადჰყოფს, რომ აზერბაიჯანი ჩინეთს, როგორც სანდო პარტნიორს, უფრო მეტად ეყრდნობა.

ვიზიტის ფარგლებში, ალიევმა და ჩინეთის პრეზიდენტმა სი ძინპინმა გამოხატეს ურყევი მხარდაჭერა ერთმანეთის სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობისადმი. აზერბაიჯანმა კვლავ დაადასტურა „ერთიანი ჩინეთის“ პრინციპის მხარდაჭერა, ხოლო ჩინეთმა მხარი დაუჭირა აზერბაიჯანის მშვიდობიან ინიციატივებს. ხელი მოეწერა მრავალ შეთანხმებას, მათ შორის სავიზო გამონაკლისის, ნაღმსაწინააღმდეგო ჰუმანიტარული თანამშრომლობის, სისხლის სამართლის საქმეებში სამართლებრივი დახმარებისა და ეკონომიკური თანამშრომლობის შესახებ, რაც ორ ქვეყანას შორის პოლიტიკური ნდობის გაძლიერებას ემსახურება.  

ეკონომიკური თანამშრომლობა ვიზიტის ერთ-ერთი მთავარი აქცენტი იყო. 2024 წელს ორმხრივი ვაჭრობა 20.7%-ით გაიზარდა, 3.7 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რამაც ჩინეთი აზერბაიჯანის მთავარ საექსპორტო პარტნიორად აქცია. ჩინეთის „სარტყლისა და გზის“ ინიციატივა შეესაბამება აზერბაიჯანის „აბრეშუმის გზის აღორძინების“ სტრატეგიას, განსაკუთრებით ტრანსკასპიური სავაჭრო მარშრუტის განვითარებაში, სადაც 2024 წელს ტვირთის მოცულობა 86%-ით, 378,000 ტონამდე გაიზარდა. მხარეები გეგმავენ მოლაპარაკებებს თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე, რაც ხელს შეუწყობს ეკონომიკური თანამშრომლობის გაღრმავებას.

ვიზიტის დროს ხელი მოეწერა 20-ზე მეტ შეთანხმებას, მათ შორის მეცნიერების, ტექნოლოგიების, კულტურისა და ტურიზმის სფეროებში. მაგალითად, მხარეებს შორის მიღწეულ იქნა 2025-2029 წლებისთვის კულტურული თანამშრომლობის ოქმი, ციფრული ეკონომიკისა და მწვანე განვითარების მემორანდუმები. გარდა ამისა, ნახიჩევანისა და ჩინეთის ქალაქ ურუმჩის მერები შეთანხმდნენ, რომ ეს ქალაქები გახდნენ დაძმობილებულნი, რაც ხელს შეუწყობს ადგილობრივ დონეზე თანამშრომლობას. ეს ყველაფერი აჩვენებს, რომ ორივე ქვეყანა ცდილობს გააძლიეროს არა მხოლოდ ეკონომიკური, არამედ კულტურული და საგანმანათლებლო კავშირები.

ალიევის ვიზიტი და ხელმოწერილი შეთანხმებები აზერბაიჯანის გეოპოლიტიკური სტრატეგიის ნაწილია, რომელიც მიზნად ისახავს დასავლეთის გავლენის ბალანსირებას ჩინეთთან და გლობალურ სამხრეთთან თანამშრომლობით. ჩინეთის მხარდაჭერა COP29-ის წარმატებულ ჩატარებასა და აზერბაიჯანის ლიდერობას შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციაში (SCO) ხაზს უსვამს პეკინის მზარდ ინტერესს, აზერბაიჯანი განიხილოს არა მხოლოდ ლოგისტიკურ კვანძად, არამედ სტრატეგიულ პარტნიორად. თუმცა, ამ თანამშრომლობის წარმატება დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რამდენად შეძლებენ მხარეები დააბალანსონ ერთმანეთის ინტერესები გლობალური დაძაბულობის ფონზე.

ავტორი: სანდრო კაპანაძე

აზერბაიჯანი და ჩინეთი აძლიერებენ სტრატეგიულ პარტნიორობას Read More »

ჩინეთში სანქცირებული რუსული ნავთობის იმპორტი იზრდება

რუსეთი აპრილის თვეში  მნიშვნელოვნად ზრდის არქტიკული ნავთობის ექსპორტს ჩინეთში. ჩინეთში რუსული ნავთობი შემცირებული ფასით იყიდება, ხოლო ამისთვის გამოიყენება ის ტანკერები, რომლებზეც აშშ-ის სანქციები არ ვრცელდება. ამის შესახებ ინფორმაციას  ანალიტიკური კომპანია Vortexa და ორი რუსი ნავთობით მოვაჭრე ავრცელებს. რუსული კომპანიები Lukoil-ი და Gazprom Neft-ი აღნიშნულ საკითხზე კომენტარს არ აკეთებენ.

რუსეთის საზღვაო ნავთობის ექსპორტის დაახლოებით 10%-ს არქტიკული ნავთობი შეადგენს, რომლის მიწოდება იანვარში აშშ-ის სანქციების გამოცხადების შემდეგ მნიშვნელოვნად შეფერხდა. სანქციებმა ძირითადად არქტიკული ნავთობის ისეთ სატვირთო პარტიებზე იმოქმედა, როგორიცაა ARCO, Novy Port და Varandey, აგრეთვე სანქციები შეეხო სახელმწიფო კომპანიას Gazprom Neft-ს.

შეზღუდვების თავიდან ასაცილებლად, მოვაჭრეები ნავთობს საერთაშორისო წყლებში, სინგაპურსა და მალაიზიასთან ახლოს, გემიდან გემზე გადაზიდვის (STS) მეთოდით ტვირთავენ. გადატვირთვის შემდეგ, სანქციების მიღმა დარჩენილი Very Large Crude Carrier (VLCC) ტიპის ტანკერები საქონელს ჩინეთისკენ გზავნიან.

ლი-ს თქმით, გასულ კვირას ამ გზით სულ მცირე 4 მილიონი ბარელი არქტიკული ნავთობის გადაზიდვა განხორციელდა, ხოლო აპრილის ბოლომდე კიდევ 16 მილიონი ბარელის გაგზავნა იგეგმება სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში. მისი განმარტებით, ჩინეთის მხრიდან არქტიკულ ნავთობზე მოთხოვნა კვლავ იზრდება, თუმცა საბოლოოდ გადმოტვირთული მოცულობა დამოკიდებული იქნება როგორც ლოჯისტიკურ სირთულეებზე, ასევე ჩინელი გადამმუშავებელი საწარმოების ინტერესზე.

Vortexa-ს მონაცემებით, მარტში ჩინეთმა დღიურად დაახლოებით 25,000 ბარელი არქტიკული ნავთობი შეიძინა. ერთი მოვაჭრის თქმით, ასეთი ტიპის გადაზიდვები აუცილებელია, რადგან ჩინურ გადამამუშავებლებს ურჩევნიათ სანქციების მიღმა მყოფი ტანკერებით გადაზიდული ნავთობის შეძენა, რათა თავიდან აირიდონ დამატებითი რისკები და სანქციები. ისინი მზად არიან ამისთვის უფრო მაღალი ფასიც გადაიხადონ.

მაგალითად, Kpler-ის მონაცემებით, არასანქცირებული VLCC ტიპის ტანკერმა Atila-მ მარტში სინგაპურის წყლებში ორი სანქცირებული გემიდან დაახლოებით 2.07 მილიონი ბარელი ნავთობი გადაიტვირთა. ეს ნავთობი აპრილში ჩინეთის შანდუნის პროვინციაში, დონგინგის პორტში ჩამოტვირთეს. აღსანიშნავია, რომ Atila-ს მანამდეც იყენებდნენ ირანული ნავთობის გადაზიდვისას მსგავსი ოპერაციებისთვის.

არქტიკული ნავთობის მარაგი აკუმულირდება რუსეთის ჩრდილოეთ რეგიონებიდან, სადაც მკაცრი კლიმატური პირობები და მოპოვების ტექნიკური სირთულე უზარმაზარ საინვესტიციო რესურსს მოითხოვს. 

ამჟამად, ნავთობის მიწოდებას რუსეთიდან ჩინეთში დაახლოებით ორი თვე სჭირდება, რადგან ტანკერები სუეცის არხის მეშვეობით გადაადგილდებიან, ხოლო გემიდან გემზე გადატვირთვები ტრანსპორტირების ხარჯებს კიდევ უფრო ზრდის. მოვაჭრეების თქმით, ალტერნატიული — უფრო მოკლე ჩრდილოეთის საზღვაო მარშრუტი (NSR) ივლისამდე დაკეტილია.

მოვაჭრეთა ცნობით, არქტიკული ნავთობი, რომელიც ადრე Brent-ზე უფრო ძვირად ფასობდა, ახლა უკვე ფასდაკლებით იყიდება.

ინდოეთი, რომელიც აქამდე არქტიკული ნავთობის ერთ-ერთი მთავარი შემსყიდველი იყო, სანქციების გამო შესყიდვებს ამცირებს. ამასთან, ინდოეთის ხელისუფლებამ ამ თვეში ერთი-ერთი ტანკერის მიერ რუსული ნავთობის გემიდან გემზე გადატვირთვა შეზღუდა.

რუსული არქტიკული ნავთობის სხვა შემსყიდველებს შორისაა სირია, რომელმაც წელს უკვე მიიღო პირველი პარტიები, და მიანმარი.

ჩინეთში სანქცირებული რუსული ნავთობის იმპორტი იზრდება Read More »

ჩინეთმა ახალი სავაჭრო წარმომადგენელი დანიშნა

ჩინეთმა ამერიკასთან ესკალაციური სავაჭრო ომის ფონზე, მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ნაბიჯი გადადგა, როდესაც ოთხშაბათს ახალი საერთაშორისო სავაჭრო წარმომადგენელი, ლი ჩენგანგი, დანიშნა. ეს ცვლილება ხაზს უსვამს პეკინის მისწრაფებას, გააძლიეროს თავისი პოზიციები აშშ-თან მოლაპარაკებებში და შეამსუბუქოს ტრამპის მიერ დაწესებული ტარიფების ზეწოლა. ჩინეთის ეს გადაწყვეტილება ასევე ასახავს მის მცდელობას, შეინარჩუნოს გავლენა გლობალურ სავაჭრო სისტემაში, განსაკუთრებით მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO) ფარგლებში, სადაც პეკინი თავს სტაბილურობის წყაროდ წარმოაჩენს. ლი ჩენგანის დანიშვნა არა მხოლოდ ტაქტიკური, არამედ სიმბოლური ნაბიჯია, რომელიც ასახავს ჩინეთის ორმაგ სტრატეგიას: ერთი მხრივ, გაუმკლავდეს აშშ-ს ეკონომიკურ ზეწოლას, მეორე მხრივ, გააძლიეროს თავისი, როგორც გლობალური სავაჭრო სისტემის ლიდერის, პოზიცია.

58 წლის ლი ჩენგანი, ჩაანაცვლებს 59 წლის ვან შოუვენს, რომელიც 2018 წლიდან იყო ჩინეთის სავაჭრო წარმომადგენელი და მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა 2020 წლის ჩინეთ-აშშ-ის სავაჭრო შეთანხმების მოლაპარაკებებში. ოფიციალური მიზეზი ცვლილების შესახებ არ გამჟღავნებულა, მაგრამ ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ეს შეიძლება იყოს პეკინის მცდელობა, გარღვევა მოახდინოს მოლაპარაკებებში, რომლებიც გაზრდილი დაძაბულობის გამო ჩიხშია შესული. ლის გამოცდილება ჟენევაში, სადაც მან დაამყარა კავშირები საერთაშორისო პარტნიორებთან, მათ შორის აშშ-ის წარმომადგენლებთან, მას ამ მიზნისთვის იდეალურ კანდიდატად აქცევს.

ლი ჩენგანი  მაღალი კვალიფიკაციის მქონე დიპლომატია, რომელიც 2021 წლის თებერვლიდან იყო ჩინეთის ელჩი WTO-ში, სადაც ხმამაღლა აკრიტიკებდა აშშ-ს სატარიფო პოლიტიკას, მათ შორის თებერვლის WTO-ს გენერალური საბჭოს შეხვედრაზე, სადაც განაცხადა, რომ „აშშ ცალმხრივად და თვითნებურად არღვევს WTO-ს წესებს“. მისი ათწლეულების გამოცდილება კომერციის სამინისტროში, მათ შორის ჩინეთის WTO-ში გაწევრიანების მოლაპარაკებებში მონაწილეობა, მას მყარ საფუძველს აძლევს რთული სავაჭრო დავების მართვისთვის.

ჩინეთის ეკონომიკამ, ძლიერი ექსპორტისა და საცალო გაყიდვების წყალობით, 2025 წლის პირველ კვარტალში 5.4%-იანი ზრდა აჩვენა, რაც აღემატება ანალიტიკოსების 5.1%-იან მოლოდინს. თუმცა, ეროვნული სტატისტიკის ბიუროს სპიკერმა, შენგ ლაიუნმა, განაცხადა, რომ აშშ-ს ტარიფები „გარკვეულ ზეწოლას“ ახდენს ექსპორტზე, რომელიც ჩინეთის ეკონომიკის მამოძრავებელია. ტარიფების საპასუხოდ, პეკინი ცდილობს გააძლიეროს შიდა მოხმარება და გააფართოოს თანამშრომლობა ევროპასა და გლობალურ სამხრეთთან. თუმცა აშშ-ს მომხმარებლის ჩანაცვლება რთული იქნება, განსაკუთრებით ჩინეთში შიდა მოხმარების შემცირებისა და უძრავი ქონების კრიზისის ფონზე. ლი ჩენგანის თავისუფალი ვაჭრობისადმი მხარდაჭერა შეიძლება იყოს ორლესილი მახვილი: ერთი მხრივ, ის ხელს უწყობს ჩინეთის, როგორც გლობალური ვაჭრობის დამცველი ქვეყნის, იმიჯს, მაგრამ მეორე მხრივ, შეიძლება გაართულოს მოლაპარაკებები ტრამპის ადმინისტრაციასთან, რომელიც მკაცრ პროტექციონისტულ პოლიტიკას ეწევა. შესაბამისად, ლის წარმატება დამოკიდებული იქნება მის უნარზე, დააბალანსოს ჩინეთის მტკიცე პოზიცია და მოლაპარაკებებისთვის ღიაობა, რათა თავიდან აიცილოს სავაჭრო ომის შემდგომი ესკალაცია.

ჩინეთის პრეზიდენტი სი ძინპინი,  აქტიურად ცდილობს, ჩინეთი გლობალური თავისუფალი ვაჭრობის „სტაბილურობისა და გარკვეულობის“ წყაროდ წარმოაჩინოს, განსაკუთრებით სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, სადაც აშშ-ის გავლენის შეკავება პეკინის ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტია. ბოლო დღეებში მისი ვიზიტები ვიეტნამსა და მალაიზიაში, სადაც განიხილება ჩინეთსა და ASEAN-ის 10 წევრს შორის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება, ხაზს უსვამს პეკინის მცდელობას, გააძლიეროს რეგიონული პარტნიორობა და თავი აარიდოს დასავლეთის მიერ დომინირებულ სავაჭრო ორგანიზაციებს. ეს ნაბიჯები ასევე პასუხია აშშ-ის მიერ ვიეტნამისთვის 46%-იანი ტარიფების დაწესებაზე, რომლებიც მოგვიანებით 90-დღიანი მოლაპარაკებების ვადით შეჩერდა.

ავტორი: სანდრო კაპანაძე

ჩინეთმა ახალი სავაჭრო წარმომადგენელი დანიშნა Read More »

სი ძინპინი ჰანოიში – ჩინეთი რეგიონული ლიდერობისთვის იბრძვის

ჩინეთი, ამერიკასთან სავაჭრო ომისა და დაძაბულობის ფონზე, აზია-წყნარი ოკეანის რეგიონში დომინაციის საჩვენებლად სტრატეგიული ნაბიჯების გადადგმას განაგრძობს. ამჯერად, ჩინეთის პრეზიდენტი სი ძინპინი ვიეტანამის დედაქალაქ ჰანოის ესტუმრა, რითაც გამოხატა მკაფიო სურვილი, შეინარჩუნოს მჭიდრო ეკონომიკური და პოლიტიკური პარტნიორობა სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სახელმწიფოებთან.

14 აპრილს, ჰანოიში ჩასვლიდან მალევე, სი ძინპინმა განაცხადა, რომ იმედი აქვს, ამ შეხვედრას გამოიყენებს, როგორც შესაძლებლობას, ღრმა დისკუსიები გამართოს ვიეტნამის ლიდერებთან ორ ქვეყნის ურთიერთობებისა და სტრატეგიული თანამშრომლობის, ასევე საერთო რეგიონალური პრობლემების შესახებ.  

პეკინმა ბოლო ათწლეულის განმავლობაში ვიეტნამთან ეკონომიკური პარტნიორობა გააძლიერა. ჩინეთი ვიეტნამის უდიდესი სავაჭრო პარტნიორია. ვიეტნამს მნიშნელოვანი სავაჭრო დანიშნულება აქვს ჩინეთისთვის, იმის გათვალისწინებით, რომ ამერიკაში ექსპორტირებული ჩინური პროდუქტები სწორედ ვიეტნამის ტერიტორიაზე გადის. გასულ კვირას ამერიკამ ვიეტნამს 46%-იანი ტარიფები დაუწესა. თუმცა, მოგვიანებით, ტრამპმა ტარიფები შეაჩერა და სავაჭრო ბარიერების მოსახსნელად მოლაპარაკებების წამოსაწყებად 90 დღიანი ვადა დაუწესა ყველა სახელმწიფოს (გარდა ჩინეთის), მათ შორის, ვიეტნამს.

სახალხო განმათავისუფლებელი არმიის (PLA) ყოფილი ოფიცრის, ჟოუ ბოს თქმით, სანამ პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი ვაშინგტონის მოკავშირეებზე ზეწოლას ახდენს, კონტინენტური ჩინეთი ორიენტირებულია მაღალტექნოლოგიური „გლობალური საზღვაო ფლოტის“ შექმნაზე. ტაივანის საკითხი კონფლიქტის პოტენციური გამწვავების მიზეზი შეიძლება იყოს, თუმცა ეს არაა ერთადერთი საკითხი, რომელიც განაპირობებს პეკინის სამხედრო ინდუსტრიის, განსაკუთრებით კი, საზღვაო ფლოტის განვითარებას. ტაივანის გარდა, ასევე დაძაბულობაა სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში – დაპირისპირება ჩინური თავდაცვის ძალებსა და ფილიპინურ გემებს შორის. პეკინსა და ფილიპინებს შორის დაძაბულობა გამოწვეულია სამხრეთ ჩინეთის ზღვის რესურსების სიმდიდრითა და ამ გეოგრაფიულ არეალში სადავო კუნძულების არსებობით. გარდა ამისა, დაძაბულობას ამწვავებს აშშ-სა და ფილიპინებს შორის არსებული პარტნიორობა. 

1 აპრილს, ჩინეთის სახალხო განმათავისუფლებელმა არმიამ (PLA) ერთობლივი წვრთნები გაფრთხილების გარეშე დაიწყო. პეკინმა ტაივანის მთავარი კუნძულის გარშემო მდებარე პოზიციებზე გაგზავნა 76 თვითმფრინავი და 20-ზე მეტი საზღვაო და სანაპირო დაცვის ხომალდი, მათ შორის შანდონგის გადამზიდავი ჯგუფი. წვრთნები მომდევნო დღესაც გაგრძელდა, ტაივანის სრუტის ცენტრალურ და სამხრეთ რაიონებში, სადაც ვარჯიშობდნენ საკვანძო პორტებისა და ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურებისთვის თავდასხმაზე. ამის ფონზე, მომდევნო დღეს, შტატებმა სრული თანადგომა გამოუცხადა ტაივანსა და სხვა პარტნიორებს “ჩინეთის დაშინების ტაქტიკისა და დესტაბილიზაციის ხელშემწყობი ქცევების ფონზე”.

როგორც მალკოლმ დევისი, ავსტრალიის სტრატეგიული პოლიტიკის ინსტიტუტის უფროსი ანალიტიკოსი აცხადებს, იმის გათვალისწინებით, რომ ტრამპმა ტაივანის საკითხზე ბოლოს კომენტარი თებერვალში გააკეთა, ჩინეთი აგრძელებს შტატებზე უბრალოდ დაკვირვებას და აინტერესებთ, რამდენად შორს შეუძლიათ წასვლა.

ექსპერტები ამბობენ, რომ ჩინეთი აძლიერებს თავის საზღვაო ძალებს ინდო-წყნარ ოკეანეში, რათა რეგიონალურ მეზობლებს მკაფიო შეტყობინება გაუზგავნოს სამხედრო უპირატესობის შესახებ. პარალელურად, პეკინი, დიდი კონკურენტის, დონალდ ტრამპის ფიქრებსა და აზროვნებას ამოწმებს.

სი ძინპინი ჰანოიში – ჩინეთი რეგიონული ლიდერობისთვის იბრძვის Read More »

„ტარიფების ომი“  ჩინეთსა და აშშ-ს შორის

აშშ-ს  პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა, საარჩევნო კამპანიაში ქვეყნებზე ტარიფების დაწესების შესახებ დაპირებების შემდეგ, აღნიშნული პოლიტიკის უშუალოდ გატარება დაიწყო. ტარიფების განსაკუთრებული სამიზნე ჩინეთი გახდა, რომელსაც ტრამპის ადმინისტრაციამ თავდაპირველად 54%, ხოლო მოგვიანებით 145%-იანი ტარიფი დაუწესა.

აშშ-ს მხრიდან ტარიფების ზრდა ჩინეთის საპასუხო ტარიფებს მოჰყვა –  ჩინეთმა ამერიკულ ტარიფებს 10 აპრილს 34%-ით უპასუხა, ჩინეთზე ამერიკული ტარიფების ზრდის შემდეგ ისინი 84%-მდე გაზარდა, ხოლო შაბათს, 12 აპრილს – 125%-მდე. ჩინეთის ვაჭრობის სამინისტროს განცხადებით, ჩინეთი „ბოლომდე იბრძოლებს“ იმ შემთხვევაში, თუ აშშ „დაჟინებულად ეცდება ტარიფების ან სავაჭრო ომის პროვოცირებას“.

აღსანიშნავია, რომ 12 აპრილს დონალდ ტრამპმა სმარტფონებზე, კომპიუტერებსა და სხვა ელექტრონულ მოწყობილობებზე ტარიფებისგან გამონაკლისის დაშვებაზე ისაუბრა, რაც ისეთი კომპანიებისთვის, როგორიც, მაგალითად, „ეფლია“ დიდ შეღავათს გამოიწვევდა, ვინაიდან მსგავსი კომპანიები იმპორტირებულ პროდუქციაზე მნიშვნელოვნად არიან დამოკიდებული. ამავე დღეს, აშშ-ს პრეზიდენტის ამ ნაბიჯს ჩინეთის მხრიდანაც მოჰყვა გამოხმაურება – ჩინეთის ვაჭრობის სამინისტროს მიხედვით, ეს გადაწყვეტილება „პატარა ნაბიჯია უნილატერალური „საპასუხო ტარიფების“ სახით [ჩინეთთან] არასწორი მიდგომების გამოსასწორებლად“. გარდა ამისა, სამინისტრომ განაცხადა, რომ ვაშინგტონი მძიმედ აზიანებდა საერთაშორისო ეკონომიკურ და სავაჭრო მოწყობას და ქვეყანას მსგავსი პოლიტიკის წარმოებისთვის თავის დანებებისა და „საერთო პატივისცემისა და განსხვავებების დიალოგის გზით გადაწყვეტის სახით სწორი გზისკენ დაბრუნებისკენ“ მოუწოდა. ამის მიუხედავად, მოგვიანებით, 13 აპრილს, დონალდ ტრამპმა გამონაკლისების შესახებ განცხადება შეასწორა და თქვა, რომ ტარიფებისგან თავისუფალი არაფერი იქნება და ელექტრონული მოწყობილობები უბრალოდ ტარიფების სხვა „დონეზე“ გადავიდოდა, შესაბამისად, მათზე ისევ მოქმედებს 20%-იანი ტარიფები, თუმცა, მისი განცხადებით, პირობები „მოქნილი“ იქნება გარკვეული კომპანიებისთვის.

მნიშვნელოვანია ისიც, რომ აშშ-ს მსგავსი პოლიტიკის ფონზე, ჩინეთი ევროკავშირთან დაახლოებას ცდილობს – ჩინეთის პრეზიდენტმა, სი ძინპინმა, 11 აპრილს, ესპანეთის პრემიერ მინისტრთან შეხვედრისას განაცხადა, რომ პეკინი და ევროკავშირი აშშ-ს „დაშინებას“  გაერთიანებული ძალებით უნდა შეეწინააღმდეგონ და მათი „საერთაშორისო პასიხოსმგებლობა“ შეასრულონ, რომელიც ეკონომიკური გლობალიზაციისა და სამართლიანი საერთაშორისო სავაჭრო გარემოს ჩამოყალიბებას უკავშირდება.

„ტარიფების ომი“  ჩინეთსა და აშშ-ს შორის Read More »

როგორ პასუხობს “ქართული ოცნება” აშშ-ს მიერ ანაკლიის შესახებ გავრცელებულ გზავნილებს?

„ქართული ოცნების“ წარმომადგენლების მოლოდინების საპირისპიროდ, ბოლო პერიოდში ამერიკელი პოლიტიკოსების განცხადებები ადასტურებს, რომ ტრამპის ადმინისტრაცია არ არის ინდიფერენტული ანაკლიის პორტის ჩინური კომპანიისთვის გადაცემის გადაწყვეტილების მიმართ. მეტიც, როგორც რესპუბლიკური, ისე დემოკრატიული პარტიის წარმომადგენლები ანაკლიის პორტში ჩინური კომპანიის ჩართვას განიხილავენ როგორც ჩინეთის – აშშ-ს კონკურენტი სახელმწიფოს მცდელობას, გააძლიეროს საკუთარი გავლენა შავი ზღვის რეგიონში.

ანაკლიასთან დაკავშირებით ვაშინგტონის ბოლოდროინდელ გზავნილებს, „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლები განსხვავებული ნარატივებით პასუხობენ. ერთი მხრივ, არალეგიტიმურმა პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ ამერიკელი პოლიტიკოსების განცხადებები ე.წ. Deep State-ის ზეგავლენის შედეგად მიიჩნია. მეორე მხრივ, არალეგიტიმურმა ვიცე-პრემიერმა, ლევან დავითაშვილმა პორტის ჩინური კომპანიისთვის გადაცემის საკითხი კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა.

ანაკლიის პორტის შესახებ „ქართული ოცნების“ ბოლოდროინდელი განცხადებებისა და გზავნილების შესახებ უფრო ვრცლად იხილეთ სრული ანგარიში.

როგორ პასუხობს “ქართული ოცნება” აშშ-ს მიერ ანაკლიის შესახებ გავრცელებულ გზავნილებს? Read More »

Scroll to Top