ერთი ახალი ამბავი

ჩინეთი იაპონიის ახალ პრემიერ-მინისტრს, სანაე ტაკაიჩის, ცივად შეხვდა

ჩინეთმა, თითქმის ერთი კვირის განმავლობაში, იაპონიის ახალ პრემიერ-მინისტრს, სანაე ტაკაიჩის, თანამდებობაზე დანიშვნა არ მიულოცა. ეს მოვლენა, ქვეყნებს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების ისტორიაში, უპრეცედენტო შემთხვევას წარმოადგენს და აჩენს კითხვებს ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების მდგომარეობის შესახებ.

64 წლის სანაე ტაკაიჩიმ, რომელიც ჩინეთთან მიმართებით მკაცრი პოზიციით გამოირჩევა, თანამდებობა სამშაბათს დაიკავა. იგი გახდა ქვეყნის ისტორიაში პირველი ქალი პრემიერ-მინისტრი და მეხუთე პირი, ვინც ამ თანამდებობას ბოლო ხუთ წელიწადში იკავებს.

საყურადღებოა, რომ გასული წლის ოქტომბერში, იაპონიის ყოფილ პრემიერ-მინისტრს, შიგერუ იშიბას, როგორც ჩინეთის პრეზიდენტმა სი ძინპინმა, ისე პრემიერმა ლი ციანგმა, თანამდებობის დაკავების დღესვე მიულოცეს პრემიერ-მინისტრად დანიშვნა. პეკინმა ასევე დაუყოვნებლივ გაუგზავნა მისალოცი შეტყობინებები იაპონიის ყოფილ ლიდერებს, ფუმიო კიშიდას, 2021 წლის ოქტომბერში და იოშიჰიდე სუგას, 2020 წლის სექტემბერში.

ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ გასული კვირის ხუთშაბათს გამართულ ბრიფინგზე დასმულ შეკითხვაზე, მიულოცავდა თუ არა პეკინი ტაკაიჩის თანამდებობაზე დანიშვნას, სამინისტროს სპიკერმა, გუო ძიაკუნმა განაცხადა: „ჩინეთმა შესაბამისი ღონისძიებები დიპლომატიური პრაქტიკის მიხედვით მიიღო“. „ჩინეთი და იაპონია ერთმანეთის ახლო მეზობლები არიან. ჩინეთის ფუნდამენტური პოზიცია იაპონიასთან ურთიერთობების მიმართ თანმიმდევრული და ნათელია“, – დასძინა გუომ.

„ვიმედოვნებთ, რომ იაპონია და ჩინეთი… შეასრულებენ თავიანთ პოლიტიკურ ვალდებულებებს, მთავარ საკითხებთან დაკავშირებით… დაიცავენ ორმხრივი ურთიერთობების პოლიტიკურ პრინციპებს და სრულად განავითარებენ ჩინეთ-იაპონიის ურთიერთსასარგებლო სტრატეგიულ ურთიერთობებს“.

ზოგიერთი ანალიტიკოსი თვლის, რომ ტაკაიჩის ადმინისტრაციის პირობებში შესაძლოა პეკინსა და ტოკიოს შორის დაძაბულობა გამწვავდეს, რასაც, გარკვეულწილად, განაპირობებს მხარეების, თაივანთან და იაპონიის ომისდროინდელ ისტორიასთან დაკავშირებული, საკამათო პოზიციებით. ტაკაიჩი აქტიურად უჭერს მხარს პრემიერ-მინისტრის ვიზიტს იასუკუნის სადავო სალოცავში, სადაც იაპონიის ომში დაღუპულ გმირებს პატივს მიაგებენ. ჩინეთისთვის პოლიტიკოსების ამ სალოცავში ვიზიტი აღშფოთების მიზეზია, რადგან იაპონიის მიერ 1931 წელს ჩინეთის ოკუპაციას და მის მიერ ომის დროს ჩადენილ სისასტიკეებს უკავშირდება.

პეკინის კრიტიკას, ასევე, განაპირობებს ტაკაიჩის კონტაქტები თაივანის ოფიციალურ პირებთან. აპრილში, თაიფეიში თაივანის ლიდერ უილიამ ლაი ჩინგ-ტესთან შეხვედრისას, ტაკაიჩიმ ხაზი გაუსვა მხარეებს შორის თავდაცვითი თანამშრომლობის მნიშვნელობას. ის, ასევე, შეხვდა თაივანის საგარეო საქმეთა მინისტრ ლინ ჩია-ლუნგს ივლისში, იაპონიაში.

ჩინეთსა და იაპონიას შორის ურთიერთობებს დიდი ხანია აფერხებს ტერიტორიული დავები, 1930-იანი წლების ომისდროინდელი ისტორია და ტოკიო-ვაშინგტონის ალიანსი. მიუხედავად ეკონომიკური თანამშრომლობის გაღრმავებისა და ხალხთაშორისი გაცვლების ხელშეწყობის მცდელობებისა, ორ ქვეყანას შორის კავშირები, განსაკუთრებით უსაფრთხოების სფეროში, კვლავ დაძაბულია. ეს დაძაბულობა სავარაუდოდ გაგრძელდება, რადგან ტაკაიჩიმ, პარასკევს, თავის პირველ პოლიტიკურ გამოსვლაში, აღნიშნა, რომ იაპონიის თავდაცვის ხარჯებს გაზრდის. ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, მსგავსი ინიციატივები იაპონიის თავდაცვის პოლიტიკის მიმართ რეგიონში ეჭვებს ამძაფრებს.

ჩინეთი იაპონიის ახალ პრემიერ-მინისტრს, სანაე ტაკაიჩის, ცივად შეხვდა Read More »

პეკინის ახალი ხუთწლიანი გეგმა თაივანში განგაშს იწვევს

ჩინეთი მე-15 ხუთწლიანი გეგმის გამოსაქვეყნებლად ემზადება. ამასობაში, თაივანი სულ უფრო მეტად არის შეშფოთებული, რომ პეკინმა, შესაძლოა, აღნიშნული გეგმა გამოიყენოს გავლენის გასაფართოებლად თაივანის სრუტეში, არა მარტო ვაჭრობისა და მრეწველობის სექტორებზე, არამედ თაივანის მიმდებარე კუნძულების მიმართულებით. 

თაიფეის ოფიციალური პირები შიშობენ, რომ პეკინმა შესაძლოა თაივანი ან მისი კუნძულები, როგორიცაა კინმენი და მაცუ, სიმბოლურად შეიტანოს მომავალ 5 წლიან გეგმაში. მსგავსი ნაბიჯი პეკინთან ეკონომიკურ თანამშრომლობასა და მის პოლიტიკურ კონტროლს შორის ზღვარს გააბუნდოვანებს. 

ჩინეთის ახალი გეგმა, სავარაუდოდ, კონცენტრირებულია მაღალტექნოლოგიურ ინდუსტრიებზე, მწვანე ენერგეტიკასა და ინფრასტრუქტურაზე. ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ პეკინმა შესაძლოა სცადოს თაივანის კომპანიების ინტეგრირება თავის ეკონომიკურ სისტემაში და მათ შესთავაზოს სტიმულები, ინვესტიციების მოზიდვისა და რიგი ინდუსტრიების (მათ შორის, ნახევარგამტარების, ელექტრომობილებისა და ხელოვნური ინტელექტის) ჩინეთის პრიორიტეტებთან შესაბამისობაში მოსაყვანად.

პეკინი ამგვარ თანამშრომლობას “ორმხრივად მომგებიანად” წარადგენს, მაგრამ თაივანი მას ხედავს, როგორც გრძელვადიან სტრატეგიას, დამოკიდებულების გაზრდისა და გაერთიანების მიმართ თაივანის წინააღმდეგობის შესუსტების მიზნით.

ანალიტიკოსები ხაზს უსვამენ მზარდ შეშფოთებას კინმენისა და მაცუსზე – თაივანის მიერ კონტროლირებულ ორ კუნძულზე, რომლებიც მდებარეობს ჩინეთის სანაპიროდან სულ რამდენიმე კილომეტრში. პეკინმა ახლახან გააფართოვა საჰაერო მარშრუტები, გაზარდა სანაპირო დაცვის პატრულირება და თაივანთან კონსულტაციის გარეშე, ხიემენიდან კინმენამდე ხიდის აშენების ინიციატივით გამოვიდა.

თაიფეი შიშობს, რომ ასეთი გადაწყვეტილებები შესაძლოა ადრეული ნაბიჯები იყოს დე ფაქტო კონტროლის დამტკიცებისთვის. “თუ ისინი გაბედავენ კინმენში შეჭრას, ჩვენ გავხდებით შემდეგი ყირიმი,’’- განაცხადა ტაივანის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა.

ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ პეკინის მიდგომა, პირდაპირი სამხედრო დაპირისპირებიდან, ეკონომიკურ და ინფრასტრუქტურულ ინტეგრაციაზე გადავიდა. ჩინეთი მისივე განვითარებისთვის ცდილობს თაივანის ეკონომიკურ საქმიანობაში ჩართვას, რათა გაერთიანება პრაქტიკული და გარდაუვალი გამოჩნდეს.

ამავდროულად, კინმენისა და მაცუ–ს მაცხოვრებლები, რომლებიც თაივანიდან ვაჭრობასა და ტურიზმზე არიან დამოკიდებულნი, რთული სიტუაციის წინაშე დგანან ეკონომიკურ შესაძლებლობებსა და ეროვნულ უსაფრთხოებას შორის. კუნძულები ასევე დაუცველია კრიტიკული ინფრასტრუქტურის საფრთხეების, მათ შორის წყალქვეშა საკომუნიკაციო კაბელების მიმართ. თაივანმა დააკავა ჩინეთთან დაკავშირებული გემები, რომლებიც ეჭვმიტანილნი იყვნენ ამ კაბელების დაზიანებაში და გააძლიერა პატრულირება, რაც ხაზს უსვამს თაივანის შეშფოთებას პეკინის არასამხედრო ზეწოლის ტაქტიკის გამო.

თაივანის ლიდერებმა მოუწოდეს პეკინს, თავი შეიკავოს თაივანის ტერიტორიებსა და შიდა პოლიტიკაში ჩართვაზე. ამავდროულად, თაივანი აგრძელებს თავდაცვის გაძლიერებას გარე კუნძულებზე, ინვესტიციებს ახორციელებს დრონსაწინააღმდეგო სისტემებსა და სანაპირო დაცვის პატრულირებაში.

ანალიტიკოსები ფიქრობენ, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთის გეგმა შეიძლება არ ითვალისწინებდეს თაივანის აშკარას ანექსიას, “ინტეგრაციის ზონებზე” ან ინფრასტრუქტურულ კავშირებზე ნებისმიერმა მითითებამ შეიძლება გაზარდოს დაძაბულობა და წინააღმდეგობაში მოვიდეს თაივანის სუვერენიტეტთან.

პეკინის შემდეგი ხუთწლიანი გეგმა შესაძლოა მიმართული იყოს არა მხოლოდ ჩინეთის ეკონომიკური მომავლისკენ, არამედ, მან შეიძლება ხელახლა განსაზღვროს პეკინის კონტროლი თაივანის სრუტეზე. ჩინეთი, როგორც ჩანს, ეკონომიკური წახალისებისა და სტრატეგიული დაგეგმვის მეშვეობით, თაივანის დამოკიდებულების გაზრდას აპირებს. 

პეკინის ახალი ხუთწლიანი გეგმა თაივანში განგაშს იწვევს Read More »

ჩინეთ-ევროკავშირის განახლებული დიალოგი

ჩინეთსა და ევროკავშირს შორის სავაჭრო და გეოპოლიტიკური დაძაბულობის ფონზე, 2025 წლის 21 ოქტომბერს ჩინეთის ვაჭრობის მინისტრმა ვან ვენტაომ ევროკომისარ მაროშ შეფჩოვიჩთან ვიდეო შეხვედრა გამართა, რათა ეკონომიკური ურთიერთობების ჯანსაღი და სტაბილური განვითარების გზები მოეძებნათ. მოლაპარაკებების მთავარი თემა ჩინეთის მხრიდან იშვიათი მინერალების ექსპორტის კონტროლის გამკაცრებას ეხებოდა, რასაც ვანგი „ნორმალურ ქმედებად“ მიიჩნევს, თუმცა ევროკავშირი ჩინეთის ამ ნაბიჯს არალეგიტიმურ ეკონომიკურ იძულებად აფასებს. იშვიათი მინერალები კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ევროპული წარმოებისთვის (ელექტრომობილების ბატარეები, მაღალტექნოლოგიური იარაღი).

დიალოგის კიდევ ერთი საკვანძო საკითხი იყო ევროკავშირის ანტი-სუბსიდიური გამოძიება ჩინურ ელექტრომობილებთან დაკავშირებით. გარდა ამისა, მხარეებმა განიხილეს ჩინური კომპანია Nexperia-ს საქმე: ნიდერლანდების მთავრობამ მიიღო განსაკუთრებული ზომები ეროვნული უსაფრთხოების მოტივით, რაც ჩინეთის საკუთრებაში მყოფი აღნიშნული კომპანიის საქმიანობას საფრთხეს უქმნის. ნიდერლანდების მთავრობამ ჩინურ ტრანსნაციონალურ კორპორაცია Wingtech Technologies-ის შვილობილ, ავტოჩიპების მწარმოებელ კომპანია Nexperia-ზე მმართველობითი კონტროლი დაამყარა. ამ ნაბიჯის საპასუხოდ, ჩინეთმა Nexperia-სთვის ჩინეთში აწყობილი მზა პროდუქციისა და სხვა სახის კომპონენტების ექსპორტი აკრძალა, რითაც კომპანიას ევროპელი მომხმარებლებისთვის (BMW, Mercedes-Benz) შეკვეთების შესრულება შეუზღუდა.

ვან ვენტაომ ნიდერლანდების მხრიდან ეს ნაბიჯი „ეროვნული უსაფრთხოების ცნების გადამეტებულ გაფართოებად“ შეაფასა და მოითხოვა, რომ პატივი სცენ სახელშეკრულებო ვალდებულებებს, რაზეც ევროკავშირმა გამოთქვა მზადყოფნა, ხელი შეუწყოს ჰააგასა და პეკინს შორის კონსტრუქციულ მოლაპარაკებებს.

საბოლოოდ, ორივე მხარე შეთანხმდა, რომ მალე ბრიუსელში განახლებული შეხვედრა შედგება, რაც ადასტურებს მათ მზადყოფნას, მწვავე სავაჭრო დავები დიპლომატიური გზებით გადაჭრან.

ჩინეთ-ევროკავშირის განახლებული დიალოგი Read More »

ტრამპი სი ძინპინთან შეხვედრისას „ფანტასტიკური შეთანხმების“ მიღწევას გეგმავს

ამ თვის ბოლოს სამხრეთ კორეაში აზია-წყნარი ოკეანის ეკონომიკური თანამშრომლობის 2025 წლის სამიტის ჩატარებაა დაგეგმილი, სადაც წევრი ქვეყნების ლიდერები გლობალური ეკონომიკური საკითხების განსახილველად შეიკრიბებიან. ჩინეთსა და აშშ-ს შორის რთული ურთიერთობებისა და სავაჭრო ომის ფონზე, შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა, განაცხადა, რომ სამიტის ფარგლებში სი ძინპინთან შეხვედრას და ჩინეთთან „ფანტასტიკურ შეთანხმების“ მიღწევას იმედოვნებს. მან ტარიფების შემცირების ინიციატივა წამოაყენა, თუმცა ასევე აღნიშნა, რომ ჩინეთიც გარკვეულ დათმობებზე უნდა წავიდეს, მათ შორის აშშ-ში წარმოებული სოიოს შესყიდვა განაგრძოს და იშვიათ წიაღისეულზე შეზღუდვები გააუქმოს. ეს ორი გარემოება, კერძოდ, ჩინეთის მიერ ამერიკის შეერთებული შტატებიდან სოიოს იმპორტის საგრძნობლად შემცირება და იშვიათ წიაღისეულზე მონოპოლია, ჩინეთის ხელში ძლიერი იარაღია, რომლითაც შესაძლოა, ტრამპზე ზეწოლა მოახდინოს, რათა ამ უკანასკნელმა შეამციროს ტარიფები და პეკინთან შეთანხმება დადოს.

ამერიკელი ფერმერებისთვის თითქმის შეუძლებელია ჩინეთის უზარმაზარი მოთხოვნის სხვა ალტერნატივით ჩანაცვლება, ვინაიდან ჩინეთი მსოფლიოში სოიოს უმსხვილესი იმპორტიორი და ამერიკელი ფერმერების ნაწარმის უდიდესი შემსყიდველია. მაგალითად, გასულ წელს ჩინეთმა აშშ-ში წარმოებული სოიოს ნახევარი შეისყიდა, რაც დაახლოებით 12.6 მილიარდ დოლარს შეადგენს. თუმცა, წელს, აშშ-ს მიერ დაწესებული ტარიფების საპასუხოდ, ჩინეთის მიერ სოიოს შესყიდვები მნიშვნელოვნად შემცირდა, რამაც საგრძნობლად იმოქმედა ამერიკელ ფერმერებზე, რომლებიც თავის მხრივ მოუწოდებენ ტრამპს, შეცვალოს ჩინეთის მიმართ პოლიტიკა.

სანამ ამერიკელი ფერმერები სასოწარკვეთილები არიან, ჩინეთმა ადვილად გამოძებნა ალტერნატიული მიმწოდებელი ბრაზილიის სახით. აგვისტოში ჩინეთმა ბრაზილიიდან 4.7 მილიარდი დოლარის სოიო შეიძინა, რაც აშშ-ს მიწოდებასთან შედარებით დაახლოებით ორმოცდაათჯერ მეტია. ეს სიტუაცია ჩინეთს უპირატეს მდგომარეობაში აყენებს – ის ზეწოლას ახდენს აშშ-ს სოფლის მეურნეობის სექტორზე და ამავდროულად, ბრაზილიასთან ვაჭრობით აღრმავებს „სამხრეთ-სამხრეთის თანამშრომლობას“.

სოიოს პრობლემის გარდა, რომელიც შესაძლოა მხოლოდ ამერიკელ ფერმერებს ეხებოდეს, არსებობს ჩინეთის მიერ იშვიათი წიაღისეულის ექსპორტზე დაწესებული შეზღუდვების საკითხიც, რომელიც უზარმაზარ პრობლემას წარმოადგენს არა მხოლოდ აშშ-სთვის, არამედ გლობალური ეკონომიკისა და ელექტრომოწყობილობების ბაზრისათვის. ჩინეთი აკონტროლებს გადამუშავებული იშვიათი წიაღისეულების გლობალური წარმოების 90%-ზე მეტს. ამრიგად, აშშ-სა და ჩინეთს შორის მომავალი სამიტი და მოლაპარაკებები მნიშვნელოვანი მოვლენაა გლობალური ეკონომიკისთვის. ამ სავაჭრო ომმა ზიანი მიაყენა ორივე ქვეყანას და მათ ეკონომიკას. შესაბამისად, მათ შორის შეთანხმება, როგორც ტრამპმა აღნიშნა, მართლაც „ფანტასტიკური“ იქნება. თუმცა, ტრამპის არაპროგნოზირებადი გადაწყვეტილებების გათვალისწინებით, ძნელი სათქმელია, რა მოხდება სინამდვილეში.

ტრამპი სი ძინპინთან შეხვედრისას „ფანტასტიკური შეთანხმების“ მიღწევას გეგმავს Read More »

პეკინში გენდერული თანასწორობის გლობალური სამიტი გაიმართა

2025 წლის 13-14 ოქტომბერს, ჩინეთმა, როგორც თანამასპინძელმა, პეკინში ქალთა უფლებებისადმი მიძღვნილი უმაღლესი დონის შეხვედრის გამართვით გენდერული თანასწორობის საკითხებში გლობალური ლიდერის როლი მოირგო. პრეზიდენტმა სი ძინპინმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აუცილებელია ქალების აქტიური მონაწილეობა როგორც პოლიტიკურ, ისე გადაწყვეტილების მიღების ყველა დონეზე. მისი თქმით, ქვეყნებმა ქალებს სახელმწიფოს მართვის საკითხებში გზა უნდა გაუხსნან. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთმა ქალთა განათლების სფეროში შესანიშნავ შედეგებს მიაღწია (მაგალითად, უმაღლეს სასწავლებლებში სტუდენტების ნახევარს ქალები შეადგენენ), ხელმძღვანელ თანამდებობებზე ქალთა რაოდენობრივი სიმცირე სერიოზულ კითხვებს ბადებს. ამის საპასუხოდ, გაერომ ჯერ კიდევ 2023 წელს მოუწოდა ჩინეთს, რომ საკანონმდებლო კვოტები დაენერგა. ეს მოწოდება განსაკუთრებით აქტუალური გახდა მას შემდეგ, რაც 2022 წელს, 20 წლის განმავლობაში პირველად, ქვეყნის უმაღლეს მმართველ ორგანოებში — პოლიტბიუროსა და მის მუდმივ კომიტეტში — არც ერთი ქალი მაღალჩინოსანი  არ იყო წარმომადგენელი.

პრეზიდენტმა სი ძინპინმა, ქალთა უფლებების დაცვისა და მათი პოზიციების გაძლიერების მიზნით, ჩინეთის მხრიდან ახალი ფინანსური ვალდებულებები დააანონსა. მან განაცხადა, რომ გაეროს ქალთა ორგანიზაციას (UN Women) დამატებით 10 მილიონ აშშ დოლარს გადაურიცხავს. ასევე, 100 მილიონ აშშ დოლარს გლობალური განვითარებისა და სამხრეთ-სამხრეთის თანამშრომლობის ფონდიდან გამოყოფს, რაც  საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობით ქალთა უფლებებისა და მათი სოციალური სტატუსის გაუმჯობესების პროექტებს მოხმარდება.

ჩინეთის პრეზიდენტმა სი ძინპინმა სამიტის დიპლომატიური პლატფორმა აქტიურად გამოიყენა ორმხრივი კავშირების გასაძლიერებლად. 2025 წლის 13-14 ოქტომბერს, მან ორმხრივი შეხვედრები გამართა რამდენიმე სახელმწიფოს — კერძოდ, ისლანდიის, განას, დომინიკის, მოზამბიკისა და შრი-ლანკის — ლიდერებთან. ამ შეხვედრების კონტექსტში, 2025 წლის 14 ოქტომბერს პრეზიდენტი სი ძინპინი  ისლანდიის პრეზიდენტ ჰალა თომასდოტირს ესაუბრა. დიალოგის მთავარი სათქმელი იმის დემონსტრირება იყო, რომ განსხვავებული სოციალური სისტემების მქონე ქვეყნებსაც კი შეუძლიათ წარმატებული და ურთიერთსასარგებლო თანამშრომლობა. ისლანდიის პრეზიდენტთან შეხვედრისას ხაზი გაესვა ორმხრივი ურთიერთობების გაღრმავების სურვილს.

პეკინში გენდერული თანასწორობის გლობალური სამიტი გაიმართა Read More »

აშშ-ჩინეთის სავაჭრო ომის ფონზე საფონდო ბირჟებზე ფასები დაეცა

აზია-წყნარი ოკეანის რეგიონში მთავარი საფონდო ბირჟების ღირებულება დაეცა, მიზეზი ტრამპის მხრიდან ჩინეთის იმპორტზე სამნიშნა ტარიფის დაწესების მუქარა იყო. ჩინეთი სტრატეგიული მნიშვნელობის იშვიათი მინერალების მარაგს ფლობს, რაც მის გლობალურ დომინირებასაც განაპირობებს. მიუხედავად იმისა, რომ ზაფხულში ორ ქვეყანას შორის სავაჭრო მოლაპარაკებები მიმდინარეობდა, პეკინის გადაწყვეტილება, გამკაცრებულიყო მინერალების ექსპორტი გამოწვეული იყო აშშ-ის გადაწყვეტილებით, ჩინეთის წინააღმდეგ ახალი საექსპორტო შეზღუდვები შემოიღო.

ჩინეთის მხრიდან დაწესებული ახალი სავაჭრო შეზღუდვები, რომლებიც ნოემბრიდან ამოქმედდება, ზეგავლენას მოახდენს აღმოსავლეთ აზიის სახელმწიფოების ეკონომიკაზე, განსაკუთრებით იაპონიაზე, სამხრეთ კორეასა და ტაივანზე. თითოეული სახელმწიფო ფუნდამენტურ როლს ასრულებს უახლესი ხელოვნური ინტელექტისა და ტექნოლოგიების პროდუქტის წარმოებაში. ვაშინგტონი ეკონომიკურ ზეწოლას აქტიურად იყენებს გეოპოლიტიკური ზეგავლენის ბერკეტად. შესაბამისად, პეკინის საპასუხოდ ტრამპის გადაწყვეტილებით ჩინურ საქონელზე დამატებითი 100 პროცენტიანი ტარიფი ამოქმედდება, რაც საერთო გადასახადს 130 პროცენტამდე გაზრდის. ფაქტობრივად, აშშ ჩინეთს სავაჭრო ემბარგოს უცხადებს, ვინაიდან ამერიკულ ბაზარზე ჩინური საქონლის შესვლა შეუძლებელი ხდება.

ხანგრძლივი სავაჭრო დაძაბულობის ფონზე, აშშ-ის საფონდო ბირჟებიც დაზარალდა. მას შემდეგ, რაც ამერიკულ ბირჟებზე S&P 500-მა და Nasdaq-მა უმწვავესი ვარდნა განიცადეს, Trust social-ში ტრამპმა დაწერა, რომ „აშშ-ს სურს დაეხმაროს ჩინეთს და არ ავნოს მას. ნუ იდარდებთ, ჩინეთზე ყველაფერი კარგად იქნება.“ ტრამპის კომენტარების შემდეგ კვირა საღამოს ამერიკულ ბირჟებზე სავაჭრო მდგომარეობა გაუმჯობესდა.  პეკინმა კვირას გააფრთხილა შეერთებული შტატები, როგორც ვაჭრობის სამინისტროს მიერ გავრცელებული კვირის განცხადება იუწყება: „ჩინეთის პოზიცია უცვლელია. ჩვენ არ გვინდა ტარიფების ომი, მაგრამ არც მის გვეშინია.“

ურთიერთგამომწვევი სავაჭრო შეზღუდვების ტალღა გაანულებს პროგრესს, რომელიც ჩინეთისა და აშშ-ის ოფიციალურ პირებს შორის თვეების განმავლობაში გამართული შეხვედრების შედეგად იყო მიღწეული. ამ დროისთვის გაურკვეველია, ტრამპი სავაჭრო ტარიფის მუქარას 1 ნოემბრისთვის ნამდვილად აამოქმედებს, თუ ურთიერთობა დარეგულირდება.

კვირას, ჟურნალისტებთან Air Force One-ზე საუბრისას, ტრამპმა თქვა: „ვნახოთ რა იქნება“, როცა 1 ნოემბრის ვადის შესახებ დაუსვეს კითხვა. Fox News-ის გადაცემაში „The Sunday Briefing“-ში აშშ-ის სავაჭრო წარმომადგენელმა ჯეიმსონ გრირმა თქვა, რომ ამერიკისათვის უცნობი იყო ჩინეთის მოტივი და არ ელოდნენ ჩინეთის მხრიდან საექსპორტო შეზღუდვებს, თუმცა, ჩინეთის ოფიციალური პირების განცხადებით, რეგიონალურ და სახელმწიფოებრივ დონეზე ინფორმირება მოხდა.

ამავდროულად, ვიცე-პრეზიდენტმა ჯეი დი ვენსმა ჩინეთს მოუწოდა გონივრულად იმოქმედონ და ხაზი გაუსვა, რომ პეკინის აგრესიული ქმედებების შემთხვევაში, ამერიკას მეტი შესაძლებლობა აქვს. შესაბამისად, მოსალოდნელია საპასუხო რეაქცია, რაც ორ სახელმწიფოს შორის ეკონომიკური დიპლომატიისა და სტაბილურობის მიღწევის შესაძლებლობას ართულებს.

აშშ-ჩინეთის სავაჭრო ომის ფონზე საფონდო ბირჟებზე ფასები დაეცა Read More »

ჩინეთი ამერიკულ გემებზე დამატებით საპორტო გადასახადებს აწესებს

ჩინეთის ტრანსპორტის სამინისტროს გადაწყვეტილებით, გემებს, რომლებიც ეკუთვნის, ან რეგისტრირებულია ამერიკის შეერთებული შტატების კომპანიების, ორგანიზაციებისა და ფიზიკური პირების მიერ, დამატებითი საპორტო გადასახადები დაეკისრებათ. გეგმა ძალაში 14 ოქტომბერს შევა და იგი ერთგვარი გეოპოლიტიკური სამაგიეროა ტრამპის ადმინისტრაციის სავაჭრო პოლიტიკის საპირწონედ. 

აშშ-მ ცოტა ხნის წინ ახალი ტარიფები დააწესა ჩინურ საქონელზე, რაც პეკინში არასამართლიან ეკონომიკურ ზეწოლად აღიქვეს. ვაშინგტონის ეს ნაბიჯი ჩინეთის მიერ განხორციელებულ ექსპორტის კონტროლის პოლიტიკასთანაა მჭიდრო ბმაში, რომელიც მიზნად ისახავს მაღალტექნოლოგიური ინდუსტრიებისთვის აუცილებელი სტრატეგიული მასალების, მაგალითად, იშვიათი მეტალებისა და მინერალების გაყიდვის შეზღუდვას. დასავლეთში ეს ქმედება შეფასდა, როგორც მიზანმიმართული მცდელობა, ზიანი მიადგეს აშშ-ის მომარაგების ჯაჭვებს, რომლებიც ჩინურ ნედლეულსა და მასალებზე მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული. 

ამ კონტექსტში, ჩინეთის მიერ შემოღებული გადასახადების ეტაპობრივი ზრდა 2025-2028 წლებში — 400-დან 1,120 იუანამდე ტონაზე — ასახავს პეკინის გრძელვადიან სტრატეგიას, ერთი მხრივ, ამერიკულ ტარიფებს უპასუხოს სიმეტრიულად, ხოლო მეორე მხრივ, შეინარჩუნოს შესაძლებლობა მოქნილი პოლიტიკისთვის — ანუ, საჭიროების შემთხვევაში გადაიხედოს როგორც გადასახადების დონე, ისე მათი გამოყენების მასშტაბი.

ამასთან, საგულისხმოა გადასახადების ადმინისტრაციული მოდელი, რომლის მიხედვითაც გადასახადი იზრდება გემის პირველ შემოსვლაზე და წელიწადში არაუმეტეს ხუთჯერ, რაც მიანიშნებს ჩინეთის მცდელობას, შეამციროს ზეგავლენა საერთაშორისო გადაზიდვებზე და თავიდან აიცილოს გლობალური სავაჭრო ქსელების დესტაბილიზაცია.

ჩინეთის ტრანსპორტის სამინისტრომ ასევე აღნიშნა, რომ ქვეყანა „კანონის ფარგლებში გააგრძელებს საპასუხო ნაბიჯებს,“ რაც  დიპლომატიურად შეფუთული გაფრთხილებაა, რომელიც ხაზს უსვამს, რომ პეკინი არ გამორიცხავს შემდგომ ეკონომიკურ კონტრზომებს. 

ანალიტიკური კომპანია Linerlytica-ს შეფასებით, აშშ-ში მოქმედ ჩინურ ოპერატორებს შესაძლოა პირველივე წელს დაეკისროთ დაახლოებით 1.15 მილიარდი დოლარის გადასახადი, მაშინ როცა ამერიკული კომპანიების ტვირთი მხოლოდ 180 მილიონს აღწევს. ამგვარი კონტრასტი მკაფიოდ აჩვენებს ტარიფების ასიმეტრიას, რაზეც, როგორც აღინიშნა, პეკინი პროპორციული ზომებით ცდილობს პასუხს.

ამავე დროს, ჩინეთის გემთმფლობელთა ასოციაციამ ხელისუფლებას უფრო მკაცრი ნაბიჯებისკენ მოუწოდა,  მათ შორის, უცხოურ გემებზე დამატებითი გადასახადების დაწესებისა და საჭიროების შემთხვევაში მიზნობრივი საპასუხო ზომების დანერგვისკენ.

Alphaliner-ის მონაცემებით, ამერიკული ტარიფები 2026 წლისთვის მსოფლიოს წამყვან გადამზიდებს დაახლოებით 3.2 მილიარდი დოლარი დაუჯდებათ, ყველაზე მეტად კი ჩინეთის სახელმწიფო კომპანია Cosco Group დაზარალდება, რომელიც აშშ-ის მიმართულებით ერთ-ერთ უდიდეს ფლოტს ინარჩუნებს.

მოსალოდნელია, რომ აღნიშნული საკითხი გახდება ერთ-ერთი მთავარი თემა აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპისა და ჩინეთის ლიდერის სი ძინპინის შეხვედრაზე, რომელიც თვის ბოლოს არის დაგეგმილი. ექსპერტების შეფასებით, საპორტო ტარიფების ეს დაპირისპირება სავაჭრო პოლიტიკის ახალ ეტაპს გახსნის, სადაც ეკონომიკური ზომები სულ უფრო მეტად გადაიქცევა გეოპოლიტიკურ ბერკეტად.

ჩინეთი ამერიკულ გემებზე დამატებით საპორტო გადასახადებს აწესებს Read More »

ჩინეთი იშვიათ წიაღისეულზე კონტროლს ამკაცრებს

ჩინეთმა იშვიათ წიაღისეულზე კონტროლი გააფართოვა და კონტროლირებად 12 ელემენტის სიაში კიდევ 5 წიაღისეული დაამატა: ჰოლმიუმი, ერბიუმი, თალიუმი, ევროპიუმი. აღნიშნული ელემენტებისა და მასთან დაკავშირებული ტექნოლოგიების  უცხოური თავდაცვითი, სამხედრო ან ნახევარგამტარებლების მომხმარებლებისთვის მიწოდება შეზღუდულია. ჩინეთის მიერ აპრილის თვიდან დაწესებულმა მსგავსმა შეზღუდვებმა მსოფლიო მიწოდების ჯაჭვი უკვე დააზარალა. დამატებითი წიაღისეულების კონტროლის გამკაცრების შესახებ კანონი მიღებულ იქნა 2025 წლის 9 ოქტომბერს.

ახალი წესები მოიცავს საზღვარგარეთ ოპერირებადი თავდაცვის სექტორის წარმომადგენლებისთვის ლიცენზიის მინიჭების აბსოლუტურ უარყოფას. გადამამუშავებელი აღჭურვილობისა და მაგნიტის საწარმოო ტექნოლოგიების ექსპორტისთვისაც ოფიციალური ლიცენზიები იქნება მოთხოვნილი.  

იშვიათი წიაღისეული გამოიყენება არა მხოლოდ ყოველდღიურ ელექტრონიკაში, არამედ სამხედრო აღჭურვილობაში, სმარტფონებიდან გამანადგურებელ თვითმფრინავებამდე. ისინი ასევე მნიშვნელოვანია ნახევარგამტარების წარმოებისთვის. უახლესი ნახევარგამტარების გამოყენების შესახებ კანონი მოითხოვს ყველა განცხადების სათითაოდ განხილვას და შემდეგ გადაწყვეტილების მიღებას. ახალი შეზღუდვები ადგილობრივ ფირმებს, ოფიციალური თანხმობის გარეშე, იშვიათ წიაღისეულთან დაკავშირებულ პროცესებზე საზღვარგარეთ თანამშრომლობას უკრძალავს. ზოგიერთი ახალი წესი უკვე ძალაშია, ზოგი კი 1 დეკემბერიდან იგეგმება.

ჩინეთი დომინირებს იშვიათი წიაღისეულის დამუშავების სფეროში, აკონტროლებს წიაღისეულის გამომუშავებისა და მაგნიტის წარმოების გლობალური პროცესის 90%-ს. წიაღისეული გადამწყვეტია მრავალი მაღალტექნოლოგიისთვის  და თავდაცვის სფეროსთვის. მსგავსი შეზღუდვები ჩინეთს აძლევს მნიშვნელოვან ბერკეტს გლობალურ ვაჭრობაში, განსაკუთრებით აშშ-სთან მოლაპარაკებებში. ეს ნაბიჯი უფრო საგანგაშოა იმის გათვალისწინებით, რომ იგი მიღებულ იქნა აშშ-ჩინეთის ლიდერების შეხვედრამდე აზია-წყნარი ოკეანის ეკონომიკური თანამშრომლობის სამიტზე სამხრეთ კორეაში, რომელიც უნდა ჩატარდეს რამდენიმე თვეში. კომერციის სამინისტრომ განაცხადა, რომ “სამხედრო და სხვა სენსიტიურ სფეროებში მასალების პირდაპირი ან ირიბი გამოყენების” პრევენციით, შეზღუდვები მიზნად ისახავს ეროვნული უსაფრთხოებისა და ინტერესების დაცვას”.

ჩინეთი იშვიათ წიაღისეულზე კონტროლს ამკაცრებს Read More »

ჩინეთი და მალაიზია ერთობლივ წვრთნებს „მშვიდობა და მეგობრობა-2025“-ს ჩაატარებენ

ჩინეთისა და მალაიზიის შეიარაღებული ძალები 2025 წლის ოქტომბრის შუა რიცხვებიდან ერთობლივი წვრთნების სერიას განაახლებენ. ჩინეთის თავდაცვის სამინისტროს ცნობით, პროგრამა, სახელწოდებით „მშვიდობა და მეგობრობა-2025“ (“Peace and Friendship-2025”), მალაიზიასა და მის მიმდებარე წყლებში გაიმართება.

აღნიშნული წვრთნების ფარგლებში, ჩინეთსა და მალაიზიას შორის სამხედრო თანამშრომლობის ისტორია 2014 წლიდან იწყება. წვრთნები ძირითადად ერთობლივ ძებნა-გადარჩენასა და ჰუმანიტარულ დახმარებაზე იყო ფოკუსირებული.

2018 წელს “Peace and Friendship”-ის რიგით მე-4 ინიციატივაზე წვრთნები გაფართოებული ფორმატით ჩატარდა, სადაც, ჩინეთისა და მალაიზიის გარდა, სწავლებაში ტაილანდიც იყო ჩართული, ხოლო  2023 წელს პროგრამა კიდევ უფრო გაფართოვდა, რადგან ერთობლივ წვრთნებში კამბოჯა, ლაოსი და ვიეტნამიც იღებდნენ მონაწილეობას.

წვრთნები, როგორც წესი, ფოკუსირებულია არასაბრძოლო ოპერაციებზე (Military Operations Other Than War – MOOTW), მაგალითად, ჰუმანიტარულ დახმარებაზე, სტიქიური უბედურებების ლიკვიდაციასა და კონტრტერორიზმზე.

მნიშვნელოვანია, რომ დაანონსებულ რიგით მე-6 “Peace and Friendship”-ის ინიციატივაზე დამკვირვებლებად  ASEAN-ის სხვა წევრი სახელმწიფოებიც იქნებიან მიწვეულნი.

ინიციატივის მიზანია ჩინეთისა და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებს შორის პრაქტიკული თანამშრომლობის გაძლიერება, არატრადიციულ უსაფრთხოების საფრთხეებზე ერთობლივი რეაგირების უნარის ამაღლება და რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის შენარჩუნება.

ჩინეთი და მალაიზია ერთობლივ წვრთნებს „მშვიდობა და მეგობრობა-2025“-ს ჩაატარებენ Read More »

ჩინეთის პრემიერ-მინისტრის მაღალი რანგის ვიზიტი ჩრდილოეთ კორეაში

ჩინეთის პრემიერ-მინისტრი ლი ციანი ამ კვირაში ჩრდილოეთ კორეაში გაემგზავრება და ამ უკანასკნელის მმართველი პარტიის 80-ე წლისთავის აღსანიშნავად გამართულ ცერემონიებს დაესწრება. აღნიშნული ვიზიტი 9 ოქტომბრიდან 11 ოქტომბრამდე გაგრძელდება. ფხენიანში ჩატარდება სამხედრო აღლუმი, ჩრდილოეთ კორეის სამხედრო ძალისა სადემონსტრაციოდ. ცერემონიას რუსეთის მხრიდან რუსეთის ყოფილი პრეზიდენტი, დიმიტრი მედვედევიც დაესწრება.

ლი ციანის აღნიშნული ვიზიტი ჩრდილოეთ კორეაში ჩინეთის დელეგაციის უმაღლესი დონის ვიზიტს წარმოადგენს, 2019 წლის შემდგომ. აღსანიშნავია, რომ კიმ ჩენ ინი ვლადიმერ პუტინთან ერთად, მიმდინარე წლის სექტემბერში, პეკინში გამართულ სამხედრო აღლუმს ესწრებოდა. 2011 წელს ხელისუფლებაში მოსვლის შემდგომ ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც კიმ ჩენ ინი მონაწილეობას იღებდა ასეთ მასშტაბურ ღონისძიებაში, სადაც მსოფლიოს არაერთი ლიდერი და პოლიტიკოსი იყო შეკრებილი.

ზემოხსენებულ სამიტზე ჩინეთმა და ჩრდილოეთ კორეამ პირობა დადეს, რომ კიდევ უფრო გააღრმავებდნენ ორმხრივ თანამშრომლობას. ჩინეთი დღემდე ჩრდილოეთ კორეის უდიდესი სავაჭრო პარტნიორია. ჩრდილოეთ კორეამ, თავის მხრივ, გამოხატა მზადყოფნა და სურვილი, გააძლიეროს ჩინეთთან კავშირები და როგორც ჩრდილოეთ კორეის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ჩო სონ ჰუიმ აღნიშნა, „მრავალმხრივი ურთიერთობების ფარგლებში ერთობლივი წინააღმდეგობა გაუწიონ უნილატერალიზმსა და ძალის პოლიტიკას, რათა ხელი შეუწყონ უფრო სამართლიან მსოფლიო წესრიგს“.

ამერიკის შეერთებული შტატების მიერ ჩრდილოეთ კორეისადმი დაწესებული მკაცრი სანქციებისა და ჩინურ საქონელზე ახლახან შემოღებული ტარიფების გათვალისწინებით, საგარეო საქმეთა მინისტრის მიერ უნილატერალიზმზე გაკეთებული აქცენტი ნიშანდობლივია.

ამგვარი მოვლენებისა და განცხადებების ფონზე ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა პოსტი, რომლითაც უშუალოდ ჩინეთის პრეზიდენტს მიმართავდა და ირონიულად ურჩევდა, თბილად მისალმებოდა რუსეთისა და ჩრდილოეთ კორეის ლიდერებს „ამერიკის შეერთებული შტატების წინააღმდეგ შეთქმულების შესახებ მოლაპარაკებისას“. რუსეთის, ჩრდილოეთ კორეისა და ჩინეთის ლიდერების შეხვედრა ამ კვირაში, რომელიც ჩრდილოეთ კორეაში გაიმართება, სავარაუდოდ კიდევ ერთხელ გამოიწვევს მსგავს დაძაბულობას და ვარაუდებს აშშ-ის წინააღმდეგ მათი ერთობლივი თანამშრომლობის შესახებ.

თუმცა, ჩრდილოეთ კორეის ლიდერმა, კიმ ჩენ ინმა პუტინისათვის დაბადების დღის მისალოც წერილში ფხენიანს, მოსკოვსა და პეკინს შორის აღნიშნული ალიანსი წარმოაჩინა როგორც წინგადადგმული ნაბიჯი „უფრო სამართლიანი და მულტიპოლარული მსოფლიო წესრიგისკენ“.

ჩინეთის პრემიერ-მინისტრის მაღალი რანგის ვიზიტი ჩრდილოეთ კორეაში Read More »

Scroll to Top