ერთი ახალი ამბავი

ევროპის დილემა: ნავიგაცია გლობალური ალიანსების ცვლის ფონზე

ურსულა ფონ დერ ლაიენი დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტების შემდეგ, ამერიკის განახლებული გეოპოლიტიკის ფარგლებში, ნავიგაციისათვის ალტერნატივებს ეძებს და ყურადღებას ჩინეთსა და ინდოეთზე მიმართავს. ევროკავშირი ფინანსური შეზღუდვების, რესურსების დეფიციტისა და არაპროგნოზირებადი გამოწვევების წინაშე უნდა ადაპტირდეს, თუმცა, მეორე მხრივ, ცვლილებები საფრთხეს უქმნის ამერიკის შეერთებულ შტატებთან ურთიერთობების სტაბილურობას.

ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა, რომელიც ხშირად აღიქმება როგორც ევროკავშირის წამყვანი კრიტიკოსი ჩინეთის მიმართ, ევროკავშირის დიპლომატებთან სიტყვით გამოსვლისას ბრიუსელში განაცხადა: „ჩვენ გავაგრძელებთ რისკების შემცირებას ჩვენს ეკონომიკურ ურთიერთობებში, როგორც ამას ბოლო წლებში ვაკეთებდით, მაგრამ საჭიროა ჩინეთთან კონსტრუქციული თანამშრომლობაც, რათა მივიღოთ გადაწყვეტილებები, რომლებიც ჩვენს ორმხრივ ინტერესებს ემსახურება“.

როგორც ჩანს, ფონ დერ ლაიენი აპირებს, ტრადიციული წიაღისეული საწვავისკენ მიმართული ამერიკის საპირწონედ, ევროკავშირის მწვანე და ციფრულ მიდგომას დაუჭიროს მხარი: „ჩვენი გზავნილი მსოფლიოსადმი მარტივია: თუ არსებობს ორმხრივი სარგებელი, ჩვენ მზად ვართ, ვითანამშრომლოთ თქვენთან”. ის დასძენს, ,,თუ გსურთ განაახლოთ თქვენი სუფთა ტექნოლოგიების ინდუსტრია, გააუმჯობესოთ თქვენი ციფრული ინფრასტრუქტურა – ევროპა ღიაა ბიზნესისთვის.”

ევროკომისიამ, რომელიც პასუხისმგებელია ევროკავშირის 27 წევრი ქვეყნის სავაჭრო პოლიტიკის მართვაზე, პირობა დადო, რომ ტრამპის მუქარების განხორციელების შემთხვევაში, ევროკავშირი დაიცავს საკუთარ ინტერესებს.

მიუხედავად ამისა, ევროკომისიის პრეზიდენტმა ისიც ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ევროკავშირს ჯერ კიდევ აქვს მნიშვნელოვანი განსხვავებები ჩინეთთან და აღნიშნა, რომ ეს იქნება “ინტენსიური” წელი მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე რთული და მნიშვნელოვანი ურთიერთობისთვის”.

ზოგიერთმა გააკრიტიკა ფონ დერ ლეიენის პოლიტიკის ცვლილება და აღნიშნა, რომ ევროპის უსაფრთხოებისა და თავდაცვის აშშ-ზე დამოკიდებულება ზღუდავს მის ალტერნატივებს. ”ევროპას არჩევანი ნამდვილად არ აქვს”, – თქვა ევროკავშირის ერთ-ერთმა დიპლომატმა და დასძინა: „თუ არჩევანი არ არის ევროპის ჩინეთისთვის ჩაბარება, ევროკავშირი ხაფანგშია. ერთადერთი, რისი გაკეთებაც მათ შეუძლიათ ახლა არის მოკლევადიანი შეთანხმების დადება ტრამპთან, მუშაობა სხვა საშუალო ძალებთან და გლობალურ სამხრეთთან, საშუალო და გრძელვადიან პერსპექტივაში.“

ევროპის დილემა: ნავიგაცია გლობალური ალიანსების ცვლის ფონზე Read More »

სავაჭრო ომის ახალი ეტაპი: ჩინეთის პასუხი აშშ-ს ტარიფებზე

ჩინეთმა ამერიკიდან იმპორტირებულ საქონელზე 4 თებერვალს ახალი ტარიფები დააწესა. ეს არის საპასუხო რეაქცია ამერიკის შეერთებული შტატების მიერ ამავე დღესვე ამოქმედებულ დამატებით 10%-იან ტარიფებზე, რომლებიც ამერიკაში შეტანილ ყველა ჩინურ საქონელს შეეხება.

ტრამპი, როგორც წინასაარჩევნო კამპანიის დროს, ისე ინაუგურაციის დღიდან პეკინს ბრალს სდებს, რომ ჩინეთი შტატებში უკანონოდ შემოტანილი ნარკოტიკების მზარდი ნაკადის შესაჩერებლად საჭირო და საკმარის ზომებს არ იღებს. შესაბამისად, დამატებითი ტარიფებიც ერთგვარი დამსჯელი ღონისძიებაა ჩინეთის მიმართ.

ჩინეთის ფინანსთა სამინისტრომ ამერიკული ტარიფების ძალაში შესვლის  წუთებიდანვე განაცხადა, რომ თვითონაც აამოქმედებს დამატებით 15%-იან ტარიფს ამერიკულ ქვანახშირსა და თხევად ბუნებრივ გაზზე, 10%-იან ტარიფს კი ნედლ ნავთობზე, ფერმერულ აღჭურვილობასა და მცირე რაოდენობის სატვირთო მანქანებზე, ასევე დიდ ძრავიან სედანებზე, რომლებიც ჩინეთში ამერიკიდან შემოდის. დამატებითი 10%-იანი ტარიფები ასევე შეიძლება შეეხოს ილონ მასკის Cybertrucks, რომლებსაც Tesla აწარმოებს.

ტარიფები ძალაში 10 თებერვლიდან შევა, თუმცა განცხადების გაკეთებიდან მალევე, ამერიკული ნედლი ნავთობის ფასი 2%-ით დაეცა.  

აშშ-ს ენერგეტიკული ინფორმაციის ადმინისტრაციის მონაცემებით, 2024 წლის პირველ 11 თვეში, წინა წლის ამ პერიოდთან შედარებით,  ჩინეთში იმპორტირებული ამერიკული ნედლი ნავთობი 52%-ით შემცირდა, რაც დღეში დაახლოებით 230 540 ბარელი ნავთობია.

მთელი წლის განმავლობაში ამერიკულმა ნედლმა ნავთობმა შეადგინა ჩინეთის სრული იმპორტის 1.7 %, დაახლოებით 6 მილიარდი დოლარი, რაც ჩინეთის საბაჟო მონაცემებით, 2023 წლის მონაცემებთან შედარებით 2.5%-ით ნაკლებია.

მია გენგმა, ანალიტიკოსმა FGE-ში, განაცხადა, რომ, როდესაც ჩინეთმა ტრამპის პირველი ვადის დროს მიმდინარე სავაჭრო ომში ამერიკულ ნედლეულზე 25%-იანი ტარიფები დააწესა, დღეში დაახლოებით 300 000-400 000 ბარელი ნედლი ნავთობის შესყიდვა შეაჩერა და ალტერნატივებად დასავლეთ აფრიკისა და აზიის მარაგები გამოიყენა.

ამას გარდა, ჩინეთის სამიზნე გახდა ამერიკული ბიზნესები, მათ შორის Google, Calvin Klein და სხვა. ჩინეთის კომერციის სამინისტრომ განაცხადა, რომ PVH (PVH.N) ჰოლდინგი, რომლის მფლობელობაშიც ისეთი ბრენდები შედიან, როგორებიცაა Tommy Hilfiger და Calvin Klein, და ამერიკული ბიოტქნოლოგიების ფირმა Illumina, “არასანდო სუბიექტების” სიაში უკვე შეიყვანა. სამინისტროს განცხადებით, ამ ორმა კომპანიამ დისკრიმინაციული ზომები მიიღო ჩინური საწარმოების მიმართ და დააზიანა ჩინური კომპანიების ლეგიტიმური უფლებები და ინტერესები. ამ სიაში მოხვედრილ სუბიექტებსა თუ კომპანიებს, ჩინეთი ემუქრება ჯარიმებითა თუ მრავალფეროვანი სანქციებით, რაც მოიცავს ვაჭრობის შეჩერებასა და გაყინვას, უცხოელი პერსონალისთვის მუშაობის ნებართვის გაუქმებას.

დამატებით, ჩინეთის ბაზრის რეგულირების სახელმწიფო ადმინისტრაციამ განაცხადა, რომ Google ეჭვმიტანილია ქვეყნის ანტიმონოპოლიური კანონის დარღვევაში და კანონის შესაბამისად, უკვე დაიწყეს კომპანიის წინააღმდეგ გამოძიება. Google-ის პროდუქტები, როგორიცაა მისი საძიებო სისტემა, ჩინეთში დაბლოკილია, თუმცა ის ადგილობრივ პარტნიორებთან, მაგალითად, სარეკლამო კომპანიებისთვის, მუშაობს.

ჩინეთის გარდა, ამერიკის შეერთებული შტატების ახალარჩეულმა პრეზიდენტმა დამატებითი სანქციები კანადასა და მექსიკასაც დაუწესა. კანადის პრემიერ-მინისტრმა 1 თებერვალს ამერიკულ საქონელზე საპასუხო 25%-იანი ტარიფის დაწესების შესახებ განაცხადა და ამერიკელი ხალხი გააფრთხილა, რომ ტრამპის ქმედებების გამო პასუხის გება მათ მოუწევდათ. ამის შემდეგ, ტრამპმა დროებით შეაჩერა თავისი გადაწყვეტილება და 30 დღიანი შუალედი მისცა კანადასა და მექსიკას, რათა აღმოფხვრან კრიმინალური მოქმედებები საზღვრებთან.

სავაჭრო ომის ახალი ეტაპი: ჩინეთის პასუხი აშშ-ს ტარიფებზე Read More »

დონალდ ტრამპმა ჩინეთს, მექსიკასა და კანადას ტარიფები დაუწესა

აშშ-ს პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა მის მიერ წარსულში დაანონსებული ეკონომიკური პოლიტიკის რეფორმების შესრულება დაიწყო და ტარიფები დაუწესა როგორც ჩინეთს, ისე კანადასა და მექსიკას. მან დადგენილებას ხელი შაბათს, პირველ თებერვალს მოაწერა.

პირადად პრეზიდენტის მიერ სოციალურ მედიაში გამოქვეყნებულ პოსტში ვკითხულობთ, რომ „ტარიფები ამერიკელების დასაცავადაა საჭირო“.

უფრო კონკრეტულად, ახალი ზომები კანადასა და მექსიკაზე დამატებით 25%, ხოლო ჩინეთზე 10%-იან მატებას ითვალისწინებს. ჩინეთთან მიმართებით თეთრი სახლის განცხადებაში ფენტანილის საფრთხეზეა საუბარი – მის მიხედვით ჩინელმა ოფიციალურმა პირებმა ვერ შეძლეს აღეკვეთათ კრიმინალური კარტელებისთვის აღნიშნული ნარკოტიკის გადაცემის ფაქტები. გარდა ამისა, მათ ვერ შეაჩერეს ტრანსნაციონალური კრიმინალური ორგანიზაციების მხრიდან ფულის გათეთრება.

ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ ქვეყნის ხელისუფლება „მკაცრად ეწინააღმდეგება [დონალდ ტრამპის] აღნიშნულ ქმედებას და მიიღებს საჭირო ზომებს საკუთარი უფლებებისა და ინტერესების დასაცავად“. გარდა ამისა, პრეს-რელიზში სამინისტრო ხაზს უსვამს, რომ ჩინეთმა ფენტანილთან დაკავშირებული ნარკოტიკების რეგულაცია 2019 წელს დაიწყო და ნარკოტიკების საწინააღმდეგოდ აშშ-სთან კოოპერირებდა.

დამატებით, ტრამპის აღნიშნულ ქმედებას ჩინეთის ვაჭრობის სამინისტრომაც უპასუხა და დააანონსა საჩივარი, რომლის შეტანასაც ის მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში (WTO) აპირებს. რაც შეეხება კანადასა და მექსიკას, ორივე აღნიშნულმა ქვეყანამ საპასუხო ტარიფების დაწესება გადაწყვიტა.

დონალდ ტრამპმა ჩინეთს, მექსიკასა და კანადას ტარიფები დაუწესა Read More »

რა ეტაპზეა ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი?

ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტთან დაკავშირებით “ქართული ოცნების” დაპირებები გრძელდება. მიუხედავად არალეგიტიმური მთავრობის წარმომადგენლების არაერთი განცხადებისა, პროექტის კერძო ინვესტორის შერჩევის პროცესის შესახებ დეტალები კვლავ ბუნდოვანია. 

2025 წლის 20 იანვარს, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა, ლევან დავითაშვილმა განაცხადა, რომ პორტის სამშენებლო სამუშაოები უკვე დაწყებულია და პარალელურად მიმდინარეობს მოლაპარაკებები კერძო ინვესტორთან. მისი თქმით, ამ ეტაპზე ჩინურ-სინგაპურულ კონსორციუმს ახალი მოთამაშეები ემატება და აღნიშნულთან დაკავშირებით დამატებითი ინფორმაცია საზოგადოებას თებერვალში მიეწოდება. ასევე, დავითაშვილის განცხადების თანახმად, პრეტენდენტის მიერ წინადადების დაზუსტების მორიგ თარიღად განისაზღვრა აპრილი. ამგვარად,

  • მოლაპარაკებების შესახებ დეტალების, მათ შორის, კონსორციუმის ახალი წევრების შესახებ ინფორმაციის საზოგადოებისთვის გაცნობის თარიღად განისაზღვრა თებერვალი;
  • ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმის მიერ, განახლებული წინადადების წარდგენის თარიღად განისაზღვრა აპრილი.

მიუხედავად აღნიშნული განცხადებისა, კერძო ინვესტორის შერჩევის პროცესთან დაკავშირებით “დამატებითი დეტალების” საზოგადოებისთვის გაცნობის თარიღი აქამდე არაერთხელ შეიცვალა. ლევან დავითაშვილი გასულ წელს საზოგადოებას რამდენჯერმე დაპირდა პროექტის შესახებ დამატებითი ინფორმაციის მიწოდების შესახებ:

  • ჯერ კიდევ 2024 წლის 29 მაისს, ინვესტორის შესარჩევ კონკურსში უპირატეს პრეტენდენტად გამოცხადდა ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმი. ლევან დავითაშვილის განცხადების მიხედვით, კონსორციუმი რამდენიმე დღის ვადაში დასახელდებოდა ოფიციალურ გამარჯვებულად. აღნიშნული დაპირებიდან გავიდა თითქმის 8 თვე და კერძო ინვესტორთან მოლაპარაკებები ჯერ კიდევ მიმდინარეობს. 
  • 2024 წლის 8 ოქტომბერს, დავითაშვილმა აღნიშნა, რომ უახლოეს დღეებში გაიმართებოდა საჯარო პრეზენტაცია პროექტის მიმდინარეობის შესახებ. ასევე, მან განაცხადა, რომ პრეტენდენტთან მიმდინარე “ინტენსიური” დიალოგი მალე დასრულდებოდა. ამ განცხადებიდან თითქმის 4 თვე გავიდა და დაპირებული “დიდი პრეზენტაციაც” მივიწყებას მიეცა. 

გარდა მოლაპარაკებების პროცესისა, დამატებითი კითხვები ჩნდება ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმის გაფართოებისა და პროექტში კერძო ინვესტორების სახით ახალი კომპანიების ჩართვის პროცესის შესახებ. როგორც სამოქალაქო იდეას წინა ანგარიშში წარმოგიდგინეთ, ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმის ჩვენთვის ცნობილი წევრები – China Communication Construction Company Limited და China Harbour Investment Pte. Ltd – საერთაშორისო დონეზე საეჭვო რეპუტაციით სარგებლობენ. აქამდე არსებული პრაქტიკა კი ცხადყოფს, რომ ქართული ოცნება ინფრასტრუქტურულ პროექტებში ჩინური კომპანიების შერჩევისას სათანადო პასუხისმგებლობით არ გამოირჩევა. შესაბამისად, ამ “ახალი მოთამაშეების” ვინაობაც შესაძლოა ანაკლიის პროექტისთვის მორიგი რისკების საფუძველი გახდეს. 

აღსანიშნავია, რომ ლევან დავითაშვილის 20 იანვრის განცხადებას მოჰყვა “ქართული ოცნების” წარმომადგენლის, ირაკლი კობახიძის გამოსვლა, რომ ჩინურ-სინგაპურულ კონსორციუმთან ხელშეკრულების დადების პროცესი “ინტენსიურ ფაზაშია შესული”. ასევე, მისი თქმით, ამ დღეებში კონსორციუმის წარმომადგენლები საქართველოს სტუმრობენ და ინტენსიურ მოლაპარაკებებს აწარმოებენ ლევან დავითაშვილთან. მიუხედავად მოლაპარაკებების “ინტენსიურობისა”, როგორც დავითაშვილის ზემოთ ხსენებულმა განცხადებამ ცხადყო, კერძო ინვესტორის შერჩევის პროცესი სულ მცირე 2025 წლის აპრილამდე გაგრძელდება. 

“ქართული ოცნება” ჯერ კიდევ წინასაარჩევნო პერიოდში ანაკლიის პორტის პროექტს საკუთარი “წარმატების” მაგალითად ასახელებდა. მსგავსი რიტორიკა საპარლამენტო არჩევნების შემდგომაც გაგრძელდა და არალეგიტიმური მთავრობის წარმომადგენლები ეკონომიკურ განვითარებაზე საუბრისას, ანაკლიის პროექტზე ამახვილებენ ყურადღებას. საყურადღებოა, რომ 2025 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტისთვის 150 მილიონი ლარია გამოყოფილი. მიუხედავად აღნიშნული რიტორიკისა, კერძო ინვესტორის შერჩევის პროცესის დინამიკა პროექტის წარმატებასთან დაკავშირებით საფუძვლიან ეჭვებს აჩენს. 

რატომ გაჭინაურდა კერძო ინვესტორის შერჩევის პროცესი?

კერძო ინვესტორის შერჩევის პროცესის თითქმის 1 წლით გაჭინაურების ოფიციალური მიზეზი ჩვენთვის უცნობია. თუმცა, სავარაუდოდ, დაბრკოლებას შეიძლება იწვევდეს შემდეგი საკითხები:

  1. ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმის წევრი კომპანიის, China Communication Construction Company Limited, საკონტროლო პაკეტი სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებულ China Communication Construction Group-ს ეკუთვნის. შერჩევის პროცესზე დაუშვებლობის ერთ-ერთი პუნქტის მიხედვით:

“შერჩევის პროცესში მონაწილეობის უფლება არ აქვთ სახელმწიფოს ან/და მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებულ საწარმოებს, სადაც სახელმწიფო ან/და მუნიციპალიტეტი პირდაპირ ან ირიბად ფლობს 30%-ზე მეტ წილს.”

შესაბამისად, სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ კომპანიებს, როგორიცაა China Communication Construction Company Limited, არ აქვთ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტის კერძო პარტნიორის შესარჩევად გამოცხადებულ სატენდერო პროცესში მონაწილეობის უფლება.

სავარაუდოდ, მოლაპარაკებების პროცესში, აღნიშნული საკითხი მნიშვნელოვან დაბრკოლებას წარმოადგენს და კონსორციუმში ახალი პარტნიორების დამატების აუცილებლობაც ამ საკითხმა წარმოშვა.

2. პირველადი განაცხადის მიხედვით, HSBC ბანკი მითითებული იყო ფინანსურ გარანტად. არსებობს საფუძვლიანი ეჭვი, რომ აღნიშნული ინსტიტუტი არ აძლევს ჩინურ-სინგაპურულ კონსორციუმს ფინანსურ გარანტიას, რის გამოც პროცესი ყოვნდება.

3. ქართული ოცნების ანტი-დასავლური პოლიტიკური კურსის გამო საქართველოში შექმნილი პოლიტიკური კრიზისის ფონზე, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტის კერძო პარტნიორად ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმის გამოცხადებამ შესაძლოა საზოგადოების დიდი ნაწილის უკმაყოფილება გამოიწვიოს. შესაბამისად, საზოგადოებრივი მღელვარების და ესკალაციის პრევენციისთვის ქართული ოცნება შესაძლოა პროცესს აჭინაურებს.

რა ეტაპზეა ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი? Read More »

აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა, რუბიომ ფილიპინებთან მიმართებით ამერიკის მხარდაჭერა დაადასტურა

აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა, მარკო რუბიომ, ოთხშაბათს ფილიპინელ კოლეგასთან დისკუსია გამართა. რუბიომ ყურადღება გაამახვილა ჩინეთის „სახიფათო და დესტაბილიზაციურ ქმედებებზე სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში.“ მან ხაზი გაუსვა აშშ-ის „მტკიცე“ თავდაცვით ვალდებულებას ფილიპინების მიმართ.

აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის განცხადების თანახმად, რუბიომ ფილიპინების საგარეო საქმეთა მინისტრ ენრიკე მანალოსთან საუბარში აღნიშნა, რომ ჩინეთის ქმედებები “არღვევს რეგიონულ მშვიდობასა და სტაბილურობას და არ შეესაბამება საერთაშორისო სამართალს.“

შეხვედრისას რუბიომ მანალო კიდევ ერთხელ დაარწმუნა, რომ აშშ მტკიცედ ასრულებს თავის ვალდებულებებს ორმხრივი თავდაცვის ხელშეკრულების ფარგლებში და განიხილა თანამშრომლობის გაღრმავების გზები და რეგიონული პარტნიორობა.

ბოლო წლებში ფილიპინებს არაერთი საზღვაო დავა ჰქონდა ჩინეთთან, განსაკუთრებით სამხრეთ ჩინეთის ზღვის სადავო რეგიონებში, რომლებიც მანილას ექსკლუზიურ ეკონომიკურ ზონაში მდებარეობს.

რუბიოს განცხადებები მოჰყვა ავსტრალიის, ინდოეთისა და იაპონიის ოფიციალურ პირებთან შეხვედრას, რომელიც “ოთხმხრივი უსაფრთხოების დიალოგის” (Quadrilateral Security Dialogue/The Quad) ფარგლებში გაიმართა. ჩინეთზე ორიენტირებული შეხვედრა პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის თანამდებობაზე დაბრუნების მეორე დღეს შედგა.

The Quad-ის წევრი სახელმწიფოები (იაპონია, ავსტრალია, ინდოეთი, აშშ)  და ფილიპინები იზიარებენ შეშფოთებას ჩინეთის მზარდი გავლენების შესახებ. ანალიტიკოსების თქმით, სამშაბათის შეხვედრის ერთ-ერთი მიზანია იმის დადასტურება, რომ აზია-წყნარი ოკეანის რეგიონში ამერიკის საგარეო პოლიტიკური პრიორიტეტები უცვლელია..

ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ჩინეთის ქმედებებს რეგიონში აღწერს, როგორც „გონივრული, კანონიერი და საყვედურის საფუძველს მოკლებული.“ სპიკერმა მაო ნინგმა აღნიშნა, რომ აშშ „არ არის მხარე“ ამ დავებში და „არ აქვს უფლება ჩაერიოს“ ჩინეთისა და ფილიპინების საზღვაო ურთიერთობებში. მან ასევე დაამატა: „აშშ-ისა და ფილიპინების სამხედრო თანამშრომლობა არ უნდა აზიანებდეს ჩინეთის სუვერენიტეტსა და ზღუდავდეს საზღვაო უფლებებს სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში. ასევე, არ უნდა იქნას გამოყენებული ფილიპინების უკანონო პრეტენზიების მხარდასაჭერად.”

ფილიპინების თავდაცვის დეპარტამენტმა ცალკე განცხადებაში აღნიშნა, რომ ქვეყანა ერთ-ერთი პირველი იყო, რომელმაც აშშ-ს ახალ ადმინისტრაციასთან მნიშვნელოვან უსაფრთხოების საკითხებზე თანამშრომლობა დაიწყო. ფილიპინების თავდაცვის მინისტრი, გილბერტო ტეოდორო, აშშ-ს მრჩეველს ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში, მაიკ ვოლცს ხუთშაბათს თეთრ სახლში შეხვდა. შეხვედრაზე კიდევ ერთხელ დადასტურდა ორი ქვეყნის მტკიცე ალიანსი.

ტრამპის ინაუგურაციამდე ცოტა ხნით ადრე, ფილიპინებმა და აშშ-მ მეხუთე ერთობლივი საზღვაო წვრთნები ჩაატარეს სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში. ერთობლივი წვრთნები 2023 წლიდან ტარდება.

Reuters-ის მიხედვით, ფილიპინების პრეზიდენტის, ფერდინანდ მარკოს უმცროსის მმართველობის პერიოდში აშშ-სთან თანამშრომლობა უსაფრთხოების საკითხებში მნიშვნელოვნად გაიზარდა. მარკოსის ადმინისტრაციამ ნება დართო აშშ-ს, გაეფართოებინა წვდომა ფილიპინების სამხედრო ბაზებზე, მათ შორის ობიექტებზე, რომლებიც დემოკრატიულად მართული ტაივანის მახლობლად მდებარეობს.

აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა, რუბიომ ფილიპინებთან მიმართებით ამერიკის მხარდაჭერა დაადასტურა Read More »

ახალი გამოწვევა ჩინეთისთვის: პანამის არხის დაბრუნების შესახებ ტრამპის გეგმა

ამერიკის შეერთებული შტატების 47-ე პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა ინაუგურაციისას წარმოთქმულ სიტყვაში საგარეო პოლიტიკურ გეგმებზე ისაუბრა და პირობა დადო, რომ პანამის არხი აშშ-ს დაუბრუნდება.

თავის გამოსვლაში ტრამპმა აღნიშნა, რომ პანამის არხი 1900-იან წლებში სწორედ აშშ-მ ააშენა, საბოლოოდ კი 1977 წელს ის პანამას გადაეცა ხელშეკრულების საფუძველზე, რომელიც არხის ნეიტრალიტეტს უზრუნველყოფდა, თუმცა ეს იყო „სულელური საჩუქარი“ და ეს გადაწყვეტილება არასდროს უნდა მიეღოთ.

ტრამპმა პანამა დაადანაშაულა იმაში, რომ 1999 წელს დაარღვია სტრატეგიული წყლის გზის საბოლოო გადაცემის შესახებ დაპირება. ამასთან, აშშ-ს ახალარჩეული პრეზიდენტის თქმით, პანამამ არხის ექსპლუატაცია მთლიანად ჩინეთს გადააბარა. „უპირველეს ყოვლისა, ჩინეთი მართავს პანამის არხს. ჩვენ ის ჩინეთისთვის არ გადაგვიცია. ჩვენ არხი პანამას გადავეცით და ახლა უკან ვიბრუნებთ“,- განაცხადა ტრამპმა.

პანამის არხი აშშ-ს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სავაჭრო მარშრუტია. გლობალური საზღვაო ვაჭრობის დაახლოებით 5% გადის 51 მილის სიგრძის პანამის არხზე. ასევე, პანამის არხის წყალობით, აშშ-ს ყველა საკონტეინერო გემის დაახლოებით 40% გადის ატლანტისა და წყნარი ოკეანეების წყლებში. შესაბამისად, მას აშშ-სთვის სტრატეგიული მნიშვნელობა აქვს.

ტრამპმა ხაზი გაუსვა იმასაც, რომ ამერიკულ გემებს, მათ შორის, აშშ-ს საზღვაო ფლოტსაც, უკიდურესად მაღალი გადასახადების გადახდა უწევთ და ყველა ფორმით უსამართლო ქცევის მსხვერპლნი არიან.

გასულ კვირას მარკო რუბიომ, რომელიც 21 იანვარს სენატმა სახელმწიფო მდივნის პოსტზე დაამტკიცა, განაცხადა, რომ ტრამპის შეშფოთება ამ საკითხით ძალიან ლეგიტიმური იყო, რადგან პანამის არხის ორივე ბოლოს სწორედ ჩინური კომპანიები აკონტროლებენ და თუ რამე კონფლიქტი წარმოიშვება, ჩინელებს მარტივად შეეძლებათ პანამის არხის დახურვა მოითხოვონ და ამერიკას მასზე გასვლის უფლება არ მისცენ. ეს კი როგორც ეკონომიკური, ისე ეროვნული თავდაცვისა და უსაფრთხოებისთვის დიდი გამოწვევაა.

ჰონგ კონგის კომპანია, Hutchison Whampoa ორ პორტს ხელმძღვანელობს- ბალბოას პორტი, რომელიც წყნარი ოკეანის მხარეს ოპერირებს, ხოლო კრისტობალის პორტი ატლანტის ოკეანის ნაწილზე მუშაობს.

ტრამპის განცხადებას გამოეხმაურა პანამის პრეზიდენტი ხოსე რაულ მულინო, რომელმაც ბრალდება მთლიანად უარყო. X-ზე გამოქვეყნებულ პოსტში მულინო ისტორიულ ნარატივებსაც შეეხო და აღნიშნა, რომ 1977 წლის შეთანხმებით, არხის კონტროლის პანამისთვის გადაცემა საჩუქარი კი არა, თაობათა ბრძოლის შედეგი იყო, რომელმაც კულმინაციას სწორედ 1999 წელს მიაღწია. მან ასევე აღნიშნა: „მსოფლიოში არ არსებობს არც ერთი ერი, რომელიც ჩვენს ადმინისტრაციაში ერევა“. მან პირობა დადო, რომ ტრამპი თავისი გეგმის განხორციელებას ვერ შეძლებს და ძირითადი სავაჭრო გზა არის და დარჩება პანამის ხელში.

ახალი გამოწვევა ჩინეთისთვის: პანამის არხის დაბრუნების შესახებ ტრამპის გეგმა Read More »

რა გადაწყვეტილება მიიღო ტრამპმა ტიკტოკთან დაკავშირებით?

აშშ-ს პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა თანამდებობაზე მოსვლის პირველივე დღეს, 25 იანვარს, ხელი მოაწერა ტიკტოკთან დაკავშირებულ აღმასრულებელ ბრძანებას.

ბრძანების მიხედვით, ტიკტოკთან მიმართებით ამოქმედებული კანონის – „ამერიკელთა დაცვა უცხო მოწინააღმდეგეების მიერ კონტროლირებადი აპლიკაციებისგან“ – ძალაში შესვლის ვადა გახანგრძლივდა 75 დღით. შესაბამისად, კანონით გათვალისწინებული გარიგების მისაღწევად, ტრამპმა სოციალურ პლატფორმას კიდევ 75 დღე დაუთმო.

შეგახსენებთ, რომ ზემოთ ხსენებული კანონის მიხედვით, რომელიც 2024 წლის აპრილში კონგრესის რესპუბლიკური და დემოკრატიული პარტიების ერთობლივი მხარდაჭერით დამტკიცდა, მოითხოვს ტიკტოკის წილების ამერიკული კომპანიისთვის გაყიდვას. წინააღმდეგ შემთხვევაში, კანონის თანახმად, ტიკტოკს არ ექნება წვდომა იმ სერვისებზე, რომელიც ამერიკაში მისი ფუნქციონირებისთვისაა საჭირო.

ბაიდენის ადმინისტრაციის პირობებში კანონი 19 იანვრიდან უნდა ამოქმედებულიყო. მართლაც, 18 იანვარს ტიკტოკმა თავად გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ის ამოქმედებული კანონის გამო, ვეღარ ახერხებდა ამერიკაში ოპერირებას. დაახლოებით 12 საათიანი გათიშვის შემდეგ, ტიკტოკი განახლდა. სოციალურმა პლატფორმამ დაბრუნება ახსნა ტრამპთან მიღწეული შეთანხმებით, რომ პრეზიდენტი ტიკტოკთან დაკავშირებით გამოსავალს მოძებნიდა.

მართლაც, 19 იანვარს, ინაუგურაციამდე 1 დღით ადრე, ტრამპმა განაცხადა, რომ ის ამერიკელ მომხმარებლებს ტიკტოკს დაუბრუნებდა. თუმცა, აქვე დასძინა, რომ ეს კომპანია არ უნდა იყოს სრულად ჩინური და ტიკტოკის წილების 50 პროცენტი მაინც ამერიკელებს უნდა ეკუთვნოდეთ.

საყურადღებოა, რომ კანონის იმპლემენტაციის შეჩერების და გადავადების მიუხედავად, ტრამპის ადმინისტრაცია არ უგულებელყოფს ტიკტოკთან დაკავშირებულ რისკებს. ზემოთ ხსენებულ აღმასრულებელ ბრძანებაშიც ხაზგასმულია ეროვნული უსაფრთხოების საკითხები და აღნიშნულია, რომ პრეზიდენტის ადმინისტრაცია ამ გამოწვევებს განიხილავს. 

20 იანვრიდან მოყოლებული, მომდევნო 75 დღის განმავლობაში, ტიკტოკის მფლობელები ვალდებულნი არიან შეთანხმებას მიაღწიონ ამერიკულ მხარესთან. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ვადის გასვლის შემდეგ, პლატფორმას ისევ გათიშვის საფრთხე ემუქრება. გარდა ამისა, ჩინეთთან მიმართებით ტრამპის ხისტი პოზიცია ცხადყოფს, რომ ახალი ადმინისტრაციის პირობებში ამ საკითხზე ამერიკელების კომპრომისი ნაკლებ სავარაუდოა. მართლაც, 20 იანვარს დონალდ ტრამპმა აღნიშნა, რომ ტიკტოკი „უვარგისია“, თუ სოციალური პლატფორმა არ წავა გარიგებაზე. ასევე, მან აღნიშნა, რომ თუ კანონით გათვალისწინებული შეთანხმება ვერ შედგება, მისი ადმინისტრაცია ჩინეთს დაუწესებს „25, 30, 40, 50 %-იან, შესაძლოა 100 %-იან“ ტარიფსაც კი.

რა გადაწყვეტილება მიიღო ტრამპმა ტიკტოკთან დაკავშირებით? Read More »

ვინ ესწრება დონალდ ტრამპის ინაუგურაციას ჩინეთიდან?

დონალდ ტრამპმა 20 იანვარს, ინაუგურაციის ცერემონიაზე ჩინეთის პრეზიდენტი, სი ძინპინი მიიწვია, თუმცა ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, ღონისძიებას ჩინეთის ვიცე პრეზიდენტი, ჰან ჟენგი დაესწრება. განცხადებაში ასევე ხაზგასმულია მზადყოფნა ითანამშრომლონ აშშ-ს მთავრობასთან „სტაბილური, ჯანსაღი და შენარჩუნებადი ჩინურ-ამერიკული ურთიერთობების“ ჩამოსაყალიბებლად.

აღსანიშნავია, რომ ტრამპი პირველია აშშ-ს პრეზიდენტთაგან, რომელმაც ინაუგურაციის ცერემონიაზე მსოფლიო ლიდერები მიიწვია. მიუხედავად იმისა, რომ სი ძინპინი პირადად არ დაესწრება ცერემონიას, მიიჩნევა, რომ ჩინეთის მხრიდან ვიცე-პრეზიდენტის გაგზავნა სიმბოლურია, ვინაიდან აღნიშნული ქმედებით ჩინეთი თავიდან იცილებს აშშ-ს მომავალი პრეზიდენტის „წყენას“.

საინტერესოა, რომ დონალდ ტრამპსა და სი ძინპინს შორის 17 იანვარს სატელეფონო საუბარი შედგა. აშშ-ს არჩეული პრეზიდენტის თქმით, მათ ისაუბრეს ვაჭრობის, ფენტანილის, „ტიკტოკისა“ და სხვა საკითხების შესახებ და შეთანხმდნენ, რომ გააკეთონ ყველაფერი, რათა სამყარო „უფრო მშვიდობიანი და უსაფრთხო“ გახდეს. სატელეფონო საუბრის შესახებ განცხადება გააკეთა ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომაც, მასში სი ძინპინი აღნიშნავს, რომ ორივე მხარე დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს ორმხრივ განხილვებს და იმედოვნებს, რომ აშშ-ჩინეთის ურთიერთობებს ტრამპის მეორე საპრეზიდენტო ვადის ფარგლებში კარგი დასაწყისი ექნება.

ამასთანავე, დონალდ ტრამპის ინაუგურაციაზე ჩინეთის წარმომადგენელმა, ჰან ჟენგმა ვიზიტი ტრამპის ახლო წრესთან შესახვედრად გამოიყენა – მათ შორის იყო „ტესლას“ მფლობელი ილონ მასკი, რომელთანაც ჩინეთსა და აშშ-ს შორის სავაჭრო ურთიერთობები განიხილა და ამერიკულ კომპანიებს მოუწოდა აღნიშნული ურთიერთობების მეტად მხარდაჭერისაკენ. გარდა ამისა, ჩინეთის ვიცე პრეზიდენტი აშშ-ს მომავალ ვიცე პრეზიდენტს, ჯეი დი ვანსსაც შეხვდა, რომელთანაც ისაუბრა ისეთ საკითხებზე, როგორებიცაა ვაჭრობა და რეგიონული უსაფრთხოება. ჩინური სამთავრობო მედიის, Xinhua-ს ცნობით, ჰან ჟენგმა ვანსთან აშშ-სა და ჩინეთს შორის განსხვავებებზეც ისაუბრა, თუმცა ხაზი გაუსვა მათ  შორის კოოპერაციის შესაძლებლობებსაც.

ვინ ესწრება დონალდ ტრამპის ინაუგურაციას ჩინეთიდან? Read More »

აშშ-ში ტიკტოკი აიკრძალა

დღეს, 19 იანვარს, ამერიკის შეერთებული შტატების 170 მილიონზე მეტმა მოქალაქემ ჩინურ სოციალურ პლატფორმაზე, ტიკ-ტოკზე წვდომა დაკარგა. 18 იანვარს აპლიკაციამ მომხმარებლებს შეატყობინა, რომ ახალი კანონის შესაბამისად, ისინი ტიკ-ტოკს ვეღარ გამოიყენებდნენ. 

2024 წლის აპრილში ამერიკის კონგრესმა დაამტკიცა აქტი – „ამერიკელთა დაცვა უცხო მოწინააღმდეგეების მიერ კონტროლირებადი აპლიკაციებისგან“. აქტის თანახმად, უცხო სახელმწიფოების მიერ მართვადი ისეთი აპლიკაციები, როგორიც ტიკ-ტოკი ან რომელიმე მისი პოტენციური ჩამნაცვლებელია, ამერიკის ეროვნული უსაფრთხოებისთვის საფრთხეს წარმოადგენს. შესაბამისად, კანონპროექტის მიხედვით, ამერიკის ფარგლებში მსგავსი აპლიკაციების ფუნქციონირებისთვის საჭირო სერვისების მიწოდება უნდა აკრძალულიყო.  

24 აპრილს, პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა კონგრესის მიერ მიღებულ აღნიშნულ კანონპროექტს მოაწერა ხელი. კანონის თანახმად, ტიკ-ტოკის მფლობელ კომპანიას, ByteDance-ს მიეცა 270 დღე სოციალური პლატფორმის ამერიკული კომპანიისთვის გასაყიდად. თუ კომპანია აღნიშნულ მოთხოვნას არ დააკმაყოფილებდა, ტიკ-ტოკი ამერიკული აპლიკაციების მაღაზიებზე აიკრძალებოდა. 

კანონის საპასუხოდ, შოუ ზი ჩიუმ, კომპანიის მთავარმა აღმასრულებელმა ხელმძღვანელმა განაცხადა, რომ აღნიშნული კანონი იყო არაკონსტიტუციური და თვით ამერიკელი მომხმარებლების უფლებებს ზღუდავდა. შედეგად, კომპანიამ ამერიკულ სასამართლოში კანონის წინააღმდეგ საჩივარი შეიტანა. 

19 იანვარს ამერიკის უზენაესი სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების მიხედვით, აღნიშნული კანონი არ მოდიოდა წინააღმდეგობაში ამერიკის კონსტიტუციის გამოხატვის თავისუფლების შესახებ მოცემულობასთან. შესაბამისად, უზენაესმა სასამართლომ დაადასტურა კონგრესის პოზიცია, რომ ტიკტოკი ამერიკის ეროვნული უსაფრთხოებისთვის რისკს წარმოადგენდა. 

სასამართლოს გადაწყვეტილებაში აღნიშნულია, რომ ტიკ-ტოკის ამერიკული მფლობელის, tiktok inc.’s-ის დედობილი კომპანია ByteDance Ltd. ოპერირებს ჩინეთში. აღნიშნული კომპანია კი, აკონტროლებს და ავითარებს აპლიკაციის ალგორითმს. გარდა ამისა, ეს კომპანია ექვემდებარება ჩინეთის ეროვნული დაზვერვის კანონს, რომლის მე-7 მუხლის თანახმად: 

“ყველა ორგანიზაციამ და მოქალაქემ კანონის შესაბამისად მხარი უნდა დაუჭიროს, დაეხმაროს და ითანამშრომლოს ეროვნულ სადაზვერვო საქმიანობასთან და დაიცვას ეროვნული სადაზვერვო საქმიანობის ის საიდუმლოებები, რომელთა შესახებაც მას აქვთ ინფორმაცია.” 

ამდენად, ეროვნული დაზვერვის კანონის შესაბამისად, ByteDance Ltd. ვალდებულია ითანამშრომლოს ჩინეთის ეროვნული დაზვერვის სამსახურთან. ამიტომ არსებობს საფუძვლიანი ეჭვი, რომ შესაძლოა აღნიშნულმა კომპანიამ ამერიკელი მომხმარებლების მონაცემები გადასცეს ჩინეთის სამთავრობო უწყებებს. გარდა ამისა, არსებობს საშიშროება, რომ ტიკ-ტოკმა ამერიკაში გავრცელებული კონტენტი პეკინის ინტერესების შესაბამისად წარმართოს. ეს კი, უზენაესი სასამართლოს მიხედვით, საფრთხეს წარმოადგენს ამერიკის შეერთებული შტატების საგარეო პოლიტიკისთვის, ეროვნული უსაფრთხოებისა და ეკონომიკისთვის.  

მართლაც, საერთაშორისო გამოცდილება მოწმობს, რომ ტიკტოკი სახელმწიფოს ჩინური გავლენების მიმართ მოწყვალდს ხდის. 17 დეკემბერს, ევროკომისიამ ტიკ-ტოკის წინააღმდეგ წამოიწყო ოფიციალური პროცედურები. განცხადების თანახმად, ტიკ-ტოკს ბრალი ედება ციფრული სერვისების აქტის დარღვევაში. კერძოდ კი, პლატფორმა ეჭვმიტანილია 24 ნოემბერს რუმინეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში ჩარევაში. 

18 იანვარს ტიკ-ტოკის მიერ გავრცელებულ შეტყობინებაში აღნიშნულია, რომ კომპანია მოხარულია, რომ პრეზიდენტი ტრამპი, თანამდებობის დაკავების შემდეგ, გამოსავლის მოსაძებნად კომპანიასთან ითანამშრომლებს. მართლაც, პრეზიდენტ ტრამპს აქვს უფლებამოსილება კანონის იმპლემენტაცია 90 დღით გადაავადოს, თუმცა, ამ პერიოდის განმავლობაშიც კანონის მოთხოვნა უცვლელია: ნებისმიერ შემთხვევაში, კანონი მოითხოვს, რომ პლატფორმა ამერიკული კომპანიის მფლობელობაში გადავიდეს.

აშშ-ში ტიკტოკი აიკრძალა Read More »

ჩინელი ჰაკერების თავდასხმა აშშ-ს სახაზინო მდივნის, ჯანეტ იელენის კომპიუტერზე

აშშ-ს სახაზინო მდივნის, ჯანეტ იელენის კომპიუტერზე უკანონო წვდომა განხორცილდა. ჰაკერებმა არაკლასიფიცირებული მასალები მოიპოვეს. იელენის კომპიუტერზე თავდასხმა სახაზინო დეპარტამენტზე დეკემბერში განხორციელებული ფართო მასშტაბის კიბერშეტევის ნაწილი იყო. შემთხვევაზე პასუხისმგებლობა ჩინეთის სახელმწიფოს მიერ მხარდაჭერილ ჰაკერებს ეკისრებათ, აცხადებს საქმესთან დაკავშირებული ორი პირი, რომლებმაც ანონიმურად დარჩენა ისურვეს.

წყაროების ცნობით, ჰაკერებმა ასევე შეაღწიეს იელენის ორი მოადგილის, ვოლი ადეიემოს და ბრედ სმიტის კომპიუტერებში. ერთ-ერთი წყაროს ინფორმაციით, იელენის კომპიუტერიდან 50-მდე ფაილი იქნა ამოღებული.

ჰაკერების ყურადღება ძირითადად მიმართული იყო დეპარტამენტის საქმიანობაზე, რომელიც სანქციებს, დაზვერვასა და საერთაშორისო ურთიერთობებს ეხებოდა. როგორც დეპარტამენტის ანგარიშშია ნათქვამი, ჰაკერები არ შესულან ელფოსტასა და კლასიფიცირებულ სისტემებში. ინფორმაცია Bloomberg News-მა გადაამოწმა.

მაღალი თანამდებობის პირების კომპიუტერებზე თავდასხმის გარდა, ჰაკერებმა 400-ზე მეტ ლეპტოპსა და სამაგიდო კომპიუტერში შეაღწიეს. როგორც დეპარტამენტის ანგარიშშია აღნიშნული, ჰაკერებმა პირად მოწყობილობებზე შენახული მომხმარებლის სახელები, პაროლები და 3,000-ზე მეტი ფაილი მოიპოვეს.

ჰაკერებმა ასევე წვდომა მოიპოვეს საგარეო ინვესტიციების ეროვნული უსაფრთხოების რისკების შეფასებასთან დაკავშირებულ “სამართალდამცავებისთვის მგრძნობიარე” ინფორმაციასა და მასალებზე.

დაცვის პროგრამული უზრუნველყოფის კონტრაქტორმა, BeyondTrust Corp-მა 8 დეკემბერს აცნობა დეპარტამენტს, რომ ჰაკერებმა მათი ქსელი გამოიყენეს კომპიუტერებში შეღწევის მიზნით. სახაზინო დეპარტამენტმა დახმარება ითხოვა კიბერუსაფრთხოების და ინფრასტრუქტურის დაცვის სააგენტოს, FBI-სა და სხვა სადაზვერვო უწყებებისგან.

გამომძიებლებმა თავდასხმა მიაწერეს ჩინეთის სახელმწიფოს მიერ მხარდაჭერილ ჯგუფს, რომელიც კიბერუსაფრთხოების წრეებში Silk Typhoon-ის ან UNC5221-ს სახელით არის ცნობილი.

ჩინეთის ოფიციალური პირები მუდმივად უარყოფენ აშშ-ის ბრალდებებს სახელმწიფოს მიერ  მხარდაჭერილი კიბერშეტევების შესახებ. გასულ თვეში, ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა უარყო, რომ ჩინეთის მთავრობა პასუხისმგებელი იყო სახაზინო სამინისტროზე კიბერთავდასხმაში და ბრალდებებებს “არაკანონიერი და უსაფუძვლო” უწოდა.

„ჩინეთი ყოველთვის ეწინააღმდეგებოდა ყველა ფორმის ჰაკერულ შეტევას,“ განაცხადა საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა მაო ნინგმა.

The Wall Street Journalის მიხედვით, ჩინეთს 2023 წელსაც ადანაშაულებდნენ აშშ-ის მთავრობის მაღალი თანამდებობის პირების, მათ შორის ვაჭრობის მდივნის, ჯინა რაიმონდის და ჩინეთში აშშ-ის ელჩის, ნიკოლას ბერნსის, ელფოსტების გატეხვაში.

ჩინელი ჰაკერების თავდასხმა აშშ-ს სახაზინო მდივნის, ჯანეტ იელენის კომპიუტერზე Read More »

Scroll to Top