ერთი ახალი ამბავი

ლი მოუწოდებს ჩინეთსა და გერმანიას, გააღრმავონ დიალოგი და მოაგვარონ პრობლემები

ჩინეთის პრემიერ-მინისტრმა, ლი ციანმა ჩინეთსა და გერმანიას დიალოგის გააღრმავებისა და პრობლემების მოგვარებისკენ მოუწოდა, რაც მიანიშნებს პეკინის სურვილზე, გააძლიეროს გერმანიასთან ურთიერთობების პოლიტიკური და ეკონომიკური საფუძვლები. გერმანიის კანცლერ ფრიდრიხ მერცთან შეხვედრაზე, რომელიც იოჰანესბურგში G20-ის სამიტის ფარგლებში გაიმართა, ლიმ აღნიშნა „ერთობლივი ძალისხმევის აუცილებლობა დიალოგისა და კომუნიკაციის გასაძლიერებლად და არსებული პრობლემების სწორად გადასაჭრელად“.

ლიმ გაიხსენა, რომ მას შემდეგ, რაც 53 წლის წინ დიპლომატიური კავშირები დამყარდა, ჩინეთი და გერმანია ჩამოყალიბდნენ მნიშვნელოვან ეკონომიკურ და სავაჭრო პარტნიორებად, ხოლო მრავალწლოვანმა თანამშრომლობამ ხელი შეუწყო ორივე ქვეყნის განვითარებას. მისი თქმით, ურთიერთპატივისცემა და მომგებიანი თანამშრომლობა უნდა იყოს ურთიერთობების ძირითადი პრინციპი. სწორედ ამ საფუძველზე შეიძლება აშენდეს სტაბილური, მდგრადი და მაღალი ხარისხის ყოვლისმომცველი სტრატეგიული პარტნიორობა.

პრემიერის თქმით, პეკინი მზად არის გააძლიეროს სტრატეგიული კომუნიკაცია ბერლინთან. მან ხაზი გაუსვა ერთმანეთის „ძირითადი ინტერესებისა და მნიშვნელოვანი საკითხების პატივისცემის“ აუცილებლობას და მოუწოდა გერმანიას, შეიმუშავოს რაციონალური და პრაგმატული პოლიტიკა ჩინეთის მიმართ. ლიმ მოუწოდა ბერლინს თავი აარიდოს ზედმეტ პოლიტიკურ ზეწოლას და ფოკუსირდეს საერთო სარგებელზე დაფუძნებულ სფეროებზე.

ლიმ ასევე აღნიშნა, რომ საჭიროა პრაგმატული თანამშრომლობის გაფართოება სხვადასხვა სექტორში. მისი თქმით, განსაკუთრებით პერსპექტიული მიმართულებებია ახალი ენერგია, ბიომედიცინა, წყალბადის ენერგიის ტექნოლოგია და სხვა.

პრემიერ-მინისტრმა ყურადღება გაამახვილა ევროკავშირთან ურთიერთობების უფრო ფართო კონტექსტზეც და აღნიშნა, რომ წელს აღინიშნება ჩინეთსა და ევროკავშირს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების 50 წლისთავი. მან მოუწოდა გერმანიას, ხელი შეუწყოს ევროკავშირი–ჩინეთის ურთიერთობების განვითარებას გრძელვადიანი და უფრო ღია ხედვის საფუძველზე. ლიმ განმარტა, რომ ბერლინს შეუძლია დაარწმუნოს ევროკავშირი, რომ ამ უკანასკნელმა ჩინეთი აღიქვას არა როგორც გამოწვევა, არამედ როგორც სტრატეგიული პარტნიორი.

ლიმ განაცხადა, რომ ჩინეთი მზად არის მჭიდროდ ითანამშრომლოს გერმანიასთან ისეთ გლობალურ ფორმატებში, როგორიცაა გაერო და G20. მისი თქმით, ამ პლატფორმებზე უფრო აქტიური თანამშრომლობა გააძლიერებს გლობალურ მმართველობას, დაეხმარება მულტილატერალიზმის დაცვას, ხელშემწყობი იქნება თავისუფალი ვაჭრობისთვის და ორივე ქვეყანას „კონსტრუქციულ და საიმედო ძალად აქცევს მშვიდობისა და განვითარების ხელშეწყობის საქმეში“.

კანცლერმა მერცმა დადებითად შეაფასა ლის პოზიცია და ყურადღება გაამახვილა გერმანია–ჩინეთის ეკონომიკური კავშირების ხანგრძლივი და პროდუქტიული ისტორია. მან ხაზი ხაზი ბერლინის მზადყოფნას, ითანამშრომლოს ისეთ პერსპექტიულ სფეროებში, როგორიცაა მეცნიერება და ტექნოლოგიები. მერცმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა გერმანიის ერთგულება ღია ბაზრების, პოლიტიკური და ეკონომიკური თანამშრომლობის გაღრმავებისა და ევროკავშირი–ჩინეთის დიალოგის განვითარებაში აქტიური როლის შესრულების მიმართ.

ლის მიმართვა გერმანიისადმი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მიმდინარე გეოპოლიტიკური გარემოს ფონზე, როდესაც ორივე ქვეყანა პოლიტიკური დაძაბულობისა და ეკონომიკური ურთიერთდამოკიდებულების რთულ კონტექსტში აგრძელებს ურთიერთობებს. ბერლინში შეშფოთებას იწვევს ჩინეთის სამრეწველო პოლიტიკა, ხოლო გერმანულ კომპანიებს აწუხებთ ჩინეთის მიერ დაწესებული რიგი საექსპორტო შეზღუდვები. მიუხედავად ამისა, ორივე მხარე კარგად აცნობიერებს ეკონომიკური ურთიერთობებისგან მიღებულ ორმხრივ სარგებელს.

პრაგმატიზმის, ინოვაციურობისა და მრავალმხრივი ჩართულობის ხაზგასმით, ლი ციანმა მიანიშნა, რომ პეკინი აპირებს გერმანიასთან ურთიერთობის გაგრძელებას არა მხოლოდ ვაჭრობის მიმართულებით, არამედ გრძელვადიანი და სტრატეგიული პარტნიორობით, რითაც შესაძლებელი იქნება პოლიტიკური გამოწვევების გადალახვა და თანამშრომლობის გაფართოება უახლეს თუ ტექნოლოგიურად განვითარებულ სფეროებში.

ლი მოუწოდებს ჩინეთსა და გერმანიას, გააღრმავონ დიალოგი და მოაგვარონ პრობლემები Read More »

ჩინეთ-იაპონიას შორის დიპლომატიური ურთიერთობები მწვავდება

ჩინეთ-იაპონიის ურთიერთობები უკიდურესად დაიძაბა მას შემდეგ, რაც იაპონიის ახალმა ლიდერმა, სანაე ტაკაიჩიმ, განაცხადა, რომ თაივანის სრუტეში სამხედრო კონფლიქტი შესაძლოა იაპონიისთვის “საფრთხის შემცველ სიტუაციად“ იქნას მიჩნეული, რაც ქვეყნის სამხედრო ჩარევას გაამართლებს. ეს კომენტარი გახდა კატალიზატორი ჩინეთის მძაფრი რეაქციისთვის, რადგან პეკინისთვის იაპონიის  ეს ნაბიჯი „წითელი ხაზის“ გადაკვეთას ნიშნავს. ჩინეთის მმართველი პარტიის თქმით, ტაკაიჩის განცხადებები გამოხატავს იაპონიის მემარჯვენე ძალების „სამხედრო ამბიციებს“ და საფრთხეს უქმნის რეგიონში ძალაუფლების ბალანსს, რომლის მიხედვითაც ჩინეთი ზესახელმწიფოდ ყალიბდება. ეს დაპირისპირება ასევე ხაზს უსვამს პეკინის ღრმა შეშფოთებას, რომელიც გამოწვეულია აზიაში აშშ-ის მოკავშირეების თავდაცვითი ხარჯების ზრდითა და სამხედრო კოორდინაციის გააქტიურებით.

იაპონიის მიმართ ჩინეთის ეს მძაფრი რეაქცია, ანალიტიკოსების შეფასებით, მიზნად ისახავს გაფრთხილების გაგზავნას აშშ-ის მოკავშირეთა მთელი სისტემისთვის. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ პეკინი ამ დაპირისპირებას იყენებს „სადემონსტრაციო ეფექტის“ შესაქმნელად, რათა სხვა რეგიონულ აქტორებს, მათ შორის ავსტრალიასა და სამხრეთ კორეას, შეახსენოს, რომ თაივანის საკითხში ჩარევას მძიმე შედეგები მოჰყვება. პეკინის გზავნილი ნათელია – ქვეყნებს „თაივანის დამოუკიდებლობის“ მხარეს დადგომა ძვირად დაუჯდებათ. ეს არის მათი აშკარა მცდელობა, შეაკავონ აშშ-ის მოკავშირეები ჩინეთის შიდა საქმეებში ჩარევისგან.

ამ დაძაბულობის ფონზე, თაივანის პრეზიდენტმა ლაი ჩინგ-ტემ სოციალური მედიის საშუალებით ღიად გამოხატა მხარდაჭერა იაპონიის მიმართ. პრეზიდენტმა გამოაქვეყნა ფოტოები, სადაც ის იაპონური ზღვის პროდუქტებისგან დამზადებულ სუშის მიირთმევს, რაც მისი თქმით, თაივანსა და იაპონიას შორის „მტკიცე მეგობრობას“ უსვამს ხაზს. თაივანის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ჩინეთის მხრიდან ეკონომიკურ იძულებას და სამხედრო დაშინებას სხვა ქვეყნების მიმართ „ბულინგის ქცევა“ უწოდა და მოუწოდა თაივანელებს, გაზარდონ იაპონური საქონლის შესყიდვები. პეკინმა ამის საპასუხოდ განაცხადა, რომ თაივანი ჩინეთის განუყოფელი ნაწილია და პრეზიდენტ ლაი ჩინგ-ტეს ხელისუფლების ქმედებები „ვერ შეცვლის ამ რკინისებურ ფაქტს“.

აღსანიშნავია, რომ დიპლომატიურ დონეზეც დაფიქსირდა მათი დაპირისპირება. ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ დაადასტურა, რომ არ იგეგმება ჩინეთის პრემიერ ლი ციანგის შეხვედრა იაპონიის ლიდერთან G20-ის სამიტზე. სამინისტროს სპიკერმა მაო ნინგმა მკაცრად მოითხოვა იაპონიისგან „მცდარი განცხადებების“ გაუქმება და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ იაპონია ვალდებულია დაიცვას „ერთი ჩინეთის პრინციპი“. პეკინმა, როგორც საპასუხო ნაბიჯი, გადადო ჩინეთ-იაპონია-სამხრეთ კორეის კულტურის მინისტრების შეხვედრა, რადგან მათი მტკიცებით, ტაკაიჩის კომენტარებმა შეარყია სამმხრივი თანამშრომლობის საფუძველი.

ავტორი: მარიამ მაჭარაშვილი

ჩინეთ-იაპონიას შორის დიპლომატიური ურთიერთობები მწვავდება Read More »

ჩინეთსა და იაპონიას შორის ეკონომიკური ურთიერთობები მწვავდება

ჩინეთი იაპონიას ეკონომიკურად დაუპირისპირდა მას შემდეგ რაც ტოკიოს პრემიერ მინისტრის, სანაე ტაკაიჩის, განცხადებამ თაივანთან დაკავშირებით ჩინეთის შეშფოთება გამოიწვია. მსგავსი შინაარსის უპრეცედენტო განაცხადს იაპონელი ლიდერები თავს არიდებდნენ, ამჟამად კი კომენტარმა აზიის ორი უმსხვილესი ეკონომიკის დაპირისპირებაში ჩართვა გამოიწვია.

ჩინეთის ვაჭრობის მინისტრმა განაცხადა, რომ იაპონიამ ჩინეთთან ეკონომიკურ თანამშრომლობას ძლიერი დარტყმა მიაყენა. იგი ამტკიცებს რომ იაპონია არ დგას სწორ გზაზე და აუცილებელ ზომებს მიიღებს შეურაცხმყოფელი კომენტარების შესაბამისად. ყველაზე მნიშვნელოვანი წერტილი კი ზღვის პროდუქტია. იაპონური მედიის მიერ პეკინის მიერ იმპორტის შესაძლო შეჩერების შესახებ გამოქვეყნებული ინფორმაციის შემდეგ, ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა იაპონურ ზღვის პროდუქტთან დაკავშირებით განაცხადა, რომ ის ჩინეთში ვერ გაიყიდება. ტოკიოს არ მიუღია ოფიციალური შეტყობინება მოვლენების განვითარებასთან დაკავშირებით, თუმცა ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის განცხადებიდან გამომდინარე, იაპონური პროდუქტის აკრძალვის შესაძლებლობა დიდია.

იმპორტის შეწყვეტა მოჰყვება ჩინეთის მიერ 2023 წელს მიღებულ შეზღუდვებს ფუკუშიმას რადიოაქტიურად დაბინძურებული წყლის გაშვებასთან დაკავშირებით. იმპორტი მიმდინარე წლის დასაწყისში გაგრძელდა. 2023 წლის აკრძალვამდე, ჩინეთი (ჰონგ კონგთან ერთად) იაპონიის ზღვის პროდუქტის ექსპორტის მეხუთედზე მეტს შეადგენდა.

ტოკიო ცდილობს თავი აარიდოს ესკალაციას. იაპონიამ აღნიშნა, რომ მათ ერთი ჩინეთის პოლიტიკა ძალაში რჩება და პეკინში მოლაპარაკებებისთვის წარმომადგენლები გააგზავნა. როგორც წინა განცხადებებშია მოხსენიებული, ჩინეთის პრემიერ მინისტრი, ლი ქიანგი, არ გეგმავს ტაკაიჩისთან შეხვედრას G20 სამიტზე სამხრეთ აფრიკაში. NHK-ის მიხედვით, იაპონელმა ოფიციალურმა პირებმა ასევე პროტესტი გამოთქვეს ჩინეთის დიპლომატის სოციალურ პოსტთან დაკავშირებით და მოითხოვეს საპასუხო ზომები.

ანალიტიკოსების თქმით ჩინეთის მიერ გადადგმული ნაბიჯები იაპონური თევზჭერის, ტურიზმისა და კულტურული სფეროს წინააღმდეგ, ამჟამად არ წარმოადგენს იაპონიისათვის დიდ პოლიტიკურ დარტყმას. ჰოსეის უნივერსიტეტის ექსპერტი CNN-თან საუბრისას ამბობს, რომ ჩინეთის დეესკალაციის მოლოდინში, დიალოგი იაპონიის ერთადერთი გამოსავალია.

ჩინეთსა და იაპონიას შორის ეკონომიკური ურთიერთობები მწვავდება Read More »

იაპონია-ჩინეთს შორის დიპლომატიურმა დაპირისპირებამ ეკონომიკური და სამოგზაურო შეზღუდვები გამოიწვია

ჩინეთსა და იაპონიას შორის ურთიერთობები მკვეთრად დაიძაბა იაპონიის პრემიერ-მინისტრ სანაე ტაკაიჩის მიერ თაივანზე გაკეთებული განცხადების შემდეგ. დიპლომატიურ დაპირისპირებას ეკონომიკური და სამოგზაურო შეზღუდვები მოჰყვა, რაც ორივე ქვეყნის მოქალაქეებზე აისახება.

ორშაბათს იაპონიის ტურიზმსა და საცალო ვაჭრობასთან დაკავშირებული აქციები დაეცა მას შემდეგ, რაც ჩინეთმა საკუთარ მოქალაქეებს ურჩია თავი შეეკავებინათ იაპონიაში მოგზაურობისგან. ჩინელმა მგზავრებმა იაპონიისკენ მიმავალი ნახევარ მილიონზე მეტი სამგზავრო ბილეთი გააუქმეს. ასევე, ტოკიომ ჩინეთში მყოფ თავის მოქალაქეებს უსაფრთხოების ზომების გაძლიერებისა და ხალხმრავალი ადგილებისთვის თავის არიდებისკენ მოუწოდა, ანტი-იაპონური განწყობების გაზრდის ფონზე.

ამავე პერიოდში იაპონური ფილმების გამოშვება შეჩერდა, მრავალი კულტურული და მრავალეროვნული ღონისძიება კი გაუქმდა. სამშაბათს, ჩინეთის მუდმივმა წარმომადგენელმა გაეროში განაცხადა, რომ იაპონია „სრულად მიუღებელია“ გაეროს უშიშროების საბჭოს მუდმივ წევრად.

ჩინეთი ამტკიცებს, რომ იაპონური ზღვის პროდუქტისთვის „ბაზარი აღარ არსებობს“. აღსანიშნავია, რომ მსგავსი ტიპის შეზღუდვა 2023 წელსაც დაწესდა, როდესაც იაპონია ფუკუშიმას დაზიანებული ატომური სადგურიდან 1 მილიონ ტონაზე მეტი დაბინძურებული წყლის ოკეანეში გამოშვებას იწყებდა. დღევანდელი დაძაბულობა კი გაცილებით მწვავეა.

სანაე ტაკაიჩის პოზიცია ჩინეთთან მიმართებით ჰგავს შინზო აბეს პოლიტიკას. მისი პრიორიტეტებია იაპონიის თავდაცვის გაძლიერება, განსაკუთრებით აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვაში მდებარე კუნძულებზე, მათ შორის სენკაკუს კუნძულებზე. ტაკაიჩის თავდაცვაზე ხარჯების გაზრდას მხარს უჭერს დონალდ ტრამპი, რადგან სურს, რომ აშშ-ის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთ აზიის მოკავშირეებმა მეტი რესურსი გამოყონ საკუთარი უსაფრთხოებისთვის.

მოკლევადიან პერსპექტივაში, გამწვავებული ურთიერთობები უფრო მეტად ეკონომიკურ ურთიერთობებსა და ხალხთა შორის კავშირებზე მოქმედებს. აშკარაა, რომ ეკონომიკური და ჩინელი მგზავრების იაპონიაში მოგზაურობასთან დკაავშირებული შეზღუდვები მნიშვნელოვან ზიანს მიაყენებს იაპონიის ეკონომიკას.

იაპონია-ჩინეთს შორის დიპლომატიურმა დაპირისპირებამ ეკონომიკური და სამოგზაურო შეზღუდვები გამოიწვია Read More »

სენკაკუს კუნძულის ინციდენტი ჩინეთ-იაპონიის დაძაბულობას ზრდის

ჩინეთ-იაპონიის ურთიერთობები მკვეთრად დაძაბულ ფაზაში შევიდა. საზღვაო დაპირისპირებამ, დიპლომატიურმა პროტესტებმა და თაივანთან დაკავშირებულმა საჯარო დებატებმა რეგიონულ უსაფრთხოებაზე დიდი გავლენა იქონია. ნოემბრის შუა რიცხვებში განვითარებულმა მოვლენებმა, როგორიცაა ჩინეთის სანაპირო დაცვის აქტიურობა სადავო სენკაკუს კუნძულებთან და პეკინის მიერ იაპონიაში მოგზაურობის წინააღმდეგ გაცემული რეკომენდაციები, ნათლად აჩვენა, რამდენად დაიძაბა ურთიერთობა აზიის ორი უმსხვილესი ეკონომიკის მქონე ქვეყნებს შორის.

16 ნოემბერს, ჩინეთის სანაპირო დაცვის გემებმა იაპონიის მიერ ადმინისტრირებული სენკაკუს კუნძულების მიმდებარე წყლებში გაიარა, ტერიტორიაზე, რომელსაც ჩინეთი მის საკუთრებად აცხადებს. პეკინმა ეს ოპერაცია აღწერა, როგორც „უფლებების დაცვა”. ამ ტერმინს ჩინეთი ხშირად იყენებს სადავო ტერიტორიებში შეჭრის გასამართლებლად.

ოპერაცია ჩატარდა მას შემდეგ, რაც იაპონიის პრემიერ-მინისტრმა სანაე ტაკაიჩიმ განაცხადა, რომ ტაივანზე ჩინეთის შესაძლო თავდასხმა „იაპონიის გადარჩენისთვის საშიშ სიტუაციას“ გამოიწვევდა – განსაზღვრება, რომელიც კოლექტიური თავდაცვის გამოყენების კანონიერ საფუძველად მიიჩნევა. პეკინმა მყისიერად დაგმო განცხადება, მოითხოვა ტოკიოს უარი ეთქვა აღნიშნულ კომენტარებზე და პროტესტის ნიშნად იაპონიის ელჩი დაიბარა.

იაპონიის ტერიტორიების მახლობლად, ჩინეთის პატრულირება ერთ-ერთი ყველაზე მკაფიო გზავნილია პეკინის მხრიდან. ტოკიოს ოფიციალურმა პირებმა სანაპირო დაცვის მიერ განხორციელებულ მოქმედებას იაპონიის სუვერენიტეტის დარღვევა უწოდეს.

ურთიერთობები კიდევ უფრო დაიძაბა მას შემდეგ, რაც ჩინეთმა საკუთარი მოქალაქეები გააფრთხილა, თავი აარიდონ იაპონიაში მოგზაურობას. მიუხედავად იმისა, რომ პეკინმა პირდაპირ არ დაუკავშირა ეს რეკომენდაცია პოლიტიკურ დაძაბულობას, გაფრთხილება ტაკაიჩის განცხადებებიდან მალევე გავრცელდა.  

იაპონიის მთავრობამ განაცხადა, რომ „მტკიცედ სთხოვა ჩინეთს“, გადადგას შესაბამისი ნაბიჯები და განმარტოს საკუთარი პოზიცია. ტოკიო შეშფოთებულია, რომ მსგავსი ნაბიჯები არსებულ დიპლომატიურ დაძაბულობასთან ერთად ადამიანებს შორის ურთიერთობებსაც დააზიანებს. არც ავაიაკომპანიები დარჩენილან უპასუხოდ. ზოგიერთმა ჩინურმა კომპანიამ მომხმარებლებს შესთავაზა გადასახადის გაუქმება ან თანხის დაბრუნება იაპონიის მიმართულებით გაუქმებულ ბილეთებზე.

დაპირისპირების პარალელურად, იაპონელი ამომრჩევლების აზრი მკვეთრად იყოფა იმაზე, თუ რა როლი უნდა ითამაშოს ქვეყანამ თაივანის შესაძლო კრიზისში. Kyodo News-ის 16 ნოემბერს გამოქვეყნებული გამოკითხვის მიხედვით, გამოკითხულთა 48.8% მხარს უჭერს იაპონიის მონაწილეობას კოლექტიურ თავდაცვაში თაივანზე თავდასხმის შემთხვევაში, ხოლო 44.2% ასეთი ჩართულობის წინააღმდეგია.

ამავდროულად, 60.4% ემხრობა პრემიერ-მინისტრ ტაკაიჩის გეგმას, დააჩქაროს თავდაცვის ბიუჯეტის ზრდა GDP-ის 2%-მდე – რაც მეტყველებს იმაზე, რომ იაპონელები რეგიონული საფრთხეების ზრდას სერიოზულად აღიქვამენ, მიუხედავად იმისა, რომ სამხედრო რეაგირების ფორმებზე თანხმობას ვერ მიაღწიეს.

საინტერესოა, რომ პეკინთან დაძაბულობის ზრდის მიუხედავად, ტაკაიჩის ადმინისტრაციის მხარდაჭერა მნიშვნელოვნად მატულობს: უახლესი სოციოლოგიური კვლევით, მისი რეიტინგი 6 პროცენტით არის გაზრდილი.

საზღვაო ინციდენტების, დიპლომატიური გაფრთხილებებისა და თავდაცვის პოლიტიკის გარშემო განახლებულმა დებატებმა ცხადყო, რამდენად რთული და დაუბალანსებელია ჩინეთ-იაპონიის ურთიერთობები. პეკინის ქმედებები სენკაკუს მიმდებარე წყლებში, მოგზაურობის შესახებ გაფრთხილება და ტოკიოს პოლიტიკური განცხადებებისადმი მკაცრი რეაქცია მიუთითებს როგორც სამხედრო, ასევე არასამხედრო ზეწოლის პოტენციალზე.

იაპონიას უწევს რთული არჩევანის გაკეთება: ერთის მხრივ, უნდა გააძლიეროს ეროვნული უსაფრთხოება მზარდი საფრთხეების ფონზე, მეორე მხრივ კი, უნდა ეცადოს, რომ ურთიერთობები საკუთარ უმსხვილეს სავაჭრო პარტნიორთან სრულად არ დაინგრეს.

ჩინეთის მიერ სამხედრო აქტივობის გაფართოების და იაპონიის მიერ თავდაცვის გეგმების დაჩქარების ფონზე, ექსპერტები ფიქრობენ, რომ ორი ქვეყნის ურთიერთობებში არასწორი პოლიტიკური გათვლების რისკი იზრდება. ამგვარად, დიალოგის ნაკლებობამ შესაძლოა უბრალო საზღვაო ინციდენტებიც კი რთულ კრიზისად გადააქციოს.

ავტორი: ნია კოხრეიძე

სენკაკუს კუნძულის ინციდენტი ჩინეთ-იაპონიის დაძაბულობას ზრდის Read More »

ესპანეთი და ჩინეთი თანამშრომლობას აძლიერებენ

12 ნოემბერს ესპანეთის მეფე ფილიპე VI ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ლიდერს, სი ძინპინს პეკინში შეხვდა. ეს იყო, ბოლო 18 წლის განმავლობაში, ესპანეთის მონარქის პირველი ოფიციალური ვიზიტი ჩინეთში. შეხვედრის ფარგლებში ორივე ქვეყანამ გამოთქვა სურვილი ეკონომიკური და დიპლომატიური თანამშრომლობის გასაძლიერებლად, ჩინეთსა და ევროპას შორის დაძაბული ურთიერთობების ფონზე.

ვიზიტის განმავლობაში, სი ძინპინმა და ფილიპე VI-მ გააფორმეს ხელშეკრულებები დარგებში, როგორიც არის ვაჭრობა, მეცნიერება და ტექნოლოგია, განათლება და ენის შესასწავლი გაცვლითი პროგრამები. ორმა ლიდერმა ასევე დააანონსა თანამშრომლობა განახლებადი ენერგიის, მწვანე ტექნოლოგიისა და ხელოვნური ინტელექტის სფეროებში, რომელიც მნიშვნელოვანია ესპანეთის მიმდინარე ენერგოტრანზიციისათვის. სი ძინპინმა შეხვედრაზე ახსენა, რომ ჩინეთი მზად არის ითანამშრომლოს ესპანეთთან სტრატეგიული პარტნიორობის გაძლიერების გზაზე.

ჩინეთი რჩება ესპანეთის ყველაზე დიდ სავაჭრო პარტნიორად ევროკავშირის გარეთ, ხოლო ესპანეთი ჩინეთის ერთ-ერთი მთავარი ევროპელი პარტნიორია. 2023 წელს, ორმხრივმა ვაჭრობამ $50 მილიარდს გადააჭარბა და ესპანეთში ჩინეთის ინვესტიციებმა $1,7 მილიარდს მიაღწია. სი ძინპინმა ხაზი გაუსვა ორი ქვეყნის 50-წლიან დიპლომატიურ ურთიერთობებს და დაამატა, რომ ესპანეთი და ჩინეთი ერთმანეთის მხარდაჭერითა და პატივისცემით ხელს უწყობდნენ ერთიან წარმატებას.

ფილიპე VI-მ შეაქო ჩინეთი ესპანეთის ეკონომიკურ განვითარებასა და მწვანე ტრანსფორმაციაში შეტანილი წვლილისთვის, სადაც ასევე აღნიშნა, რომ ჩინეთის ინვესტიციებმა დიდი როლი ითამაშა ესპანეთის განახლებადი ენერგიისა და ინდუსტრიული წარმოების განვითარებაში. მსოფლიო სავაჭრო დაძაბულობისა და უკრაინაში მიმდინარე ომის მიუხედავად, ესპანეთის ჩართულობა ჩინეთთან ურთიერთობაში იზრდება, რის გამოც მადრიდი ევროპის ქვეყნებიდან პეკინის ყველაზე პრაგმატული პარტნიორი გახდა.

ესპანეთის პრემიერ-მინისტრმა, პედრო სანჩეზმა, რომელიც ჩინეთს 6 თვით ადრე ეწვია, განაცხადა, რომ აუცილებელია ევროკავშირსა და ჩინეთს შორის დაბალანსებული ურთიერთობების ჩამოყალიბება. უსაფრთხოების საკითხებში ევროკავშირის შეშფოთების ფონზე მადრიდი განაგრძობს ჩინეთთან სავაჭრო და ტექნოლოგიურ თანამშრომლობას.

სამდღიანი სამეფო ვიზიტი ასევე მოიცავდა ჩენგდუსა და სიჩუანის პროვინციების მონახულებას, სადაც ფილიპე VI დაესწრო ჩინეთ-ესპანეთის ბიზნეს ფორუმს და შეხვდა რეგიონში არსებული ესპანური კომპანიების წარმომადგენლებს. ფორუმი მიზნად ისახავდა, გაფართოებული ბიზნესკავშირებისა და მწვანე წყალბადისა და ელემენტის წარმოებაში არსებული საერთო ძალისხმევის დემონსტრირებას. 

ჩინური მედია, Global Times ჩინეთ-ესპანეთის ურთიერთობებს აღწერს როგორც “საერთაშორისო თანამშრომლობის მოდელს”, სადაც გაზრდილია ვაჭრობის, ტურიზმისა და კულტურული დიპლომატიის საჭიროება. 40-ზე მეტი ესპანური კომპანია მუშაობს ჩენგდუში. ასევე აღსანიშნავია, რომ სიჩუანის ავიახაზებმა დაამატა პირდაპირი ფრენები მადრიდში.

ვიზიტი ხაზს უსვამს ევროპის ახალ გამოწვევას, რომელიც გულისხმობს წევრი სახელმწიფოების ახლო სავაჭრო კავშირებს ჩინეთთან. ესპანეთის მიერ ჩინეთთან პარტნიორობის გაძლიერების სურვილს ამერიკისგან კრიტიკა მოჰყვა. ამასთანავე, ბრიუსელში გრძელდება დებატები ტექნოლოგიურ უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით, რაც, თავის მხრივ, ევროკავშირის მიერ ჩინეთთან სავაჭრო ურთიერთობების გადახედვას გულისხმობს. ესპანეთთან კავშირების გაღრმავებასთან ერთად, ჩინეთი ცდილობს, გავლენა მოახდინოს ევროპის სავაჭრო და ტექნოლოგიურ სექტორებზე.

ავტორი: მარიამ სანაძე 

ესპანეთი და ჩინეთი თანამშრომლობას აძლიერებენ Read More »

იაპონია-ჩინეთის დიპლომატიური დაძაბულობა თაივანის საკითხთან დაკავშირებით

გასულ კვირას, საპარლამენტო კომიტეტის სხდომაზე იაპონიის ახლადარჩეულ პრემიერ-მინისტრს, სანაე ტაკაიჩის, ჰკითხეს შესაძლო სცენარების შესახებ, რომელთა დროსაც იაპონიის თავდაცვის ძალების მობილიზება გახდებოდა საჭირო. ამ კითხვაზე პრემიერ-მინისტრის პასუხმა კი ჩინეთის აღშფოთება გამოიწვია. კერძოდ, სანაე ტაკაიჩიმ განაცხადა, რომ ჩინეთის თავდასხმა თაივანზე შეიძლება ჩაითვალოს იაპონიისათვის „სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან“, „ეგზისტენციალურ საფრთხედ“. აღსანიშნავია, რომ იაპონიის კუნძული იონაგუნი თაივანიდან სულ რაღაც 100 კილომეტრში მდებარეობს, ამიტომ ჩინეთის შესაძლო სამხედრო თავდასხმა თაივანზე და მისი სამხედრო გემების ყოფნა აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვაში, იაპონიისთვის მართლაც მნიშვნელოვან გამოწვევას წარმოადგენს.

პრემიერ-მინისტრმა ხაზი გაუსვა კონკრეტულ სცენარებს, როგორებიცაა, მაგალითად, ჩინეთის მიერ თაივანის საზღვაო ბლოკადა ან აშშ-ის ძალების შემოსვლის შემაფერხებელი ქმედებები და დასძინა, რომ ეს შემთხვევები კვალიფიცირდება როგორც სიტუაციები, როდესაც იაპონიამ შესაძლოა თავდაცვის ძალები მოაბილიზოს, კოლექტიური თავდაცვის შესახებ 2015 წლის კანონის ეგიდით.

ომისშემდგომი კონსტიტუციით, იაპონიას ეკრძალება ძალის გამოყენება საერთაშორისო დავების გადასაჭრელად, თუმცა ზემოხსენებული კანონი, რომელიც შინზო აბეს პრემიერ-მინისტრობის დროს იქნა მიღებული, იაპონიას საშუალებას აძლევს, განახორციელოს სამხედრო მოქმედებები მოკავშირეების (მაგალითად აშშ-ის) დასაცავად, თუ სიტუაცია კრიტიკულ საფრთხეს უქმნის მას.

სანაე ტაკაშის თაივანის შესახებ განცხადებებს მკაცრი კრიტიკა მოჰყვა ჩინეთის წარმომადგენლების მხრიდან.  “ჩვენ სხვა გზა არ გვაქვს, გარდა იმისა, რომ ყოყმანის გარეშე მოვკვეთოთ ის  ბინძური კისერი, რომელიც თავს დაგვესხა” – დაწერა ოსაკაში ჩინეთის გენერალურმა კონსულმა, სიუე ჯიანმა X-ზე. ეს პოსტი მოგვიანებით წაიშალა, თუმცა ჩინეთსა და იაპონიას შორის სერიოზული დიპლომატიური დაძაბულობა გამოიწვია. იაპონიის კაბინეტის მთავარმა მდივანმა, მინორუ კიჰარამ, სიუეს პოსტს „უკიდურესად უხამსი“ უწოდა და ჩინეთისგან ახსნა-განმარტება მოითხოვა.

ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა, ლინ ჯიანმა განმარტა, რომ სიუეს პოსტი ამ უკანასკნელის პირად შეხედულებებს ასახავდა, თუმცა ამავდროულად ის გაამართლა როგორც პასუხი „იმ მცდარ და საშიშ შენიშვნებზე, რომლითაც ცდილობენ თაივანის ჩინეთის ტერიტორიისაგან გამოყოფას და თაივანის სრუტეში სამხედრო ჩარევას უჭერენ მხარს“. მან ასევე შემდგომი სახის რიტორიკული კითხვები დასვა: „ნუთუ იაპონია ეჭქვეშ აყენებს ჩინეთის მთავარ ინტერესებს და ხელს უშლის ჩინეთის გაერთიანებას“; „როგორი მიმართულების მიცემას უპირებს ჩინეთ-იაპონიის ურთიერთობებისათვის?“.

ასევე უნდა ითქვას, რომ ლინ სინ-ისთან შეხვედრამდე ტაკაიჩიმ ჩინეთის პრეზიდენტ სი ძინპინთანაც გამართა შეხვედრა, სადაც ორივე ქვეყნის ლიდერი შეთანხმდა ჩინეთსა და იაპონიას შორის კონსტრუქციული და სტაბილური კავშირების განვითარებაზე, თუმცა ბოლოდროინდელი მოვლენების გათვალისწინებით, ტაკაიჩის პრემიერმინისტრობის დროს ჩინეთ-იაპონიის ურთიერთობები შესაძლოა არც ისე სტაბილური იყოს.

ავტორი: სალომე მარხვაშვილი

იაპონია-ჩინეთის დიპლომატიური დაძაბულობა თაივანის საკითხთან დაკავშირებით Read More »

აშშ-ჩინეთისსავაჭროშეთანხმება: ტარიფებისშემსუბუქება, FBI-ისვიზიტიდაფენტანილთანბრძოლისახალიეტაპი

პეკინსა და ვაშინგტონს შორის მიმდინარე დაძაბული მოლაპარაკებების შედეგად, ორმხრივი ურთიერთობები ახალ ფაზაში შევიდა. ოქტომბრის ბოლოს დონალდ ტრამპსა და სი ძინპინს შორის გამართული შეხვედრის შემდგომ, გაჩნდა ოპტიმისტური მოლოდინები, რომ ქვეყნებს შორის სავაჭრო ომი შენელდებოდა.

სი ძინპინთან შეხვედრის შემდეგ, პრეზიდენტმა ტრამპმა გამოაცხადა, რომ დაუყოვნებლივ გააუქმებდა იმ ტარიფების ნაწილს, რომლებიც მანამდე იყო დაწესებული ჩინურ საქონელზე. შედეგად, აშშ-სა და ჩინეთს შორის დაძაბულობა შედარებით შემცირდა.

თუმცა, ორმხრივი ურთიერთობების მომავალი კვლავ გაურკვეველია. სი ძინპინისა და ტრამპის შეხვედრის შემდეგ, აშშ-ის ოფიციალურ პირებს არ განუმარტავთ ჩინურ საქონელზე დაწესებული სხვა ტარიფები დარჩება თუ არა ძალაში. ბოლო თვეების განმავლობაში, ორივე ქვეყანა ემუქრებოდა ერთმანეთს 100%-ზე მეტი ტარიფების დაწესებით, რამაც გავლენა მოახდინა გლობალური მიწოდების ჯაჭვებზე და ინვესტორთა ნდობაზე.

ქვეყნებს შორის ურთიერთობების გადატვირთვის ტენდენციას აჩვენებს აშშ-ის გამოძიების ფედერალური ბიუროს (FBI) დირექტორის კრისტოფერ რეის ვიზიტი პეკინში. ამ იშვიათი ვიზიტის შედეგად, აღნიშნულ ქვეყნებს შორის სამართალდამცავ სფეროში უმაღლესი დონის კონტაქტი აღდგა.

გავრცელებული ინფორმაციით, რეი შეხვდა ჩინეთის საზოგადოებრივი უსაფრთხოებისა და საგარეო საქმეთა მაღალჩინოსნებს, რათა განეხილათ თანამშრომლობა ფენტანილის წარმოებაში გამოყენებადი საჭირო ქიმიკატების ექსპორტის შეზღუდვაზე – იმ ნივთიერებებზე, რომლებიც, აშშ-ის ხელისუფლების თქმით, ამძაფრებს ოპიოიდურ კრიზისს ამერიკაში. გავრცელებული ინფორმაციით, FBI-ის დირექტორი პეკინში ორი დღით იმყოფებოდა: შაბათს დახურულ შეხვედრებს დაესწრო და ჩინეთი კვირას, დილით დატოვა.

შეხვედრებზე მხარეები შეთანხმდნენ FBI-სა და ჩინეთის საზოგადოებრივი უსაფრთხოების სამინისტროს შორის ერთობლივი სამუშაო მექანიზმის შექმნაზე, რომელიც მიზნად ისახავს მონაცემთა გაცვლის გაუმჯობესებას, ქიმიური ექსპორტის მონიტორინგსა და კონტრაბანდული ქსელების წინააღმდეგ ოპერაციების კოორდინაციას.

ჩინეთის მხარემ განაცხადა, რომ შეხვედრები იყო „კონსტრუქციული“ და პეკინი მზადაა გააღრმავოს ანტინარკოტიკული თანამშრომლობა. რეის ვიზიტი ანალიტიკოსებმა შეაფასეს, როგორც ნდობის აღდგენის მცდელობა, რომელიც მიზნად ისახავს დაძაბულობის შემცირებას.

ამავდროულად, შანხაიში გამართულ ჩინეთის საერთაშორისო იმპორტის გამოფენაზე შტატების წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ მათ უჩნდებათ იმედი, რომ სავაჭრო ომის ყველაზე მწვავე პერიოდი დასრულდება. ამერიკულმა კომპანიებმა, სოფლის მეურნეობის ექსპორტიორებიდან დაწყებული ტექნოლოგიური მწარმოებლებით დამთავრებული, წარმოადგინეს თავიანთი პროდუქცია და გამოთქვეს იმედი, რომ სავაჭრო კავშირები მალე უფრო თავისუფლად ამოქმედდება.

სავაჭრო ურთიერთობებში ახალი ფაზის დაწყება არც ერთი მხარის გამარჯვებად არ უნდა იქნას განხილული. ტარიფებთან დაკავშირებული შეთანხმება წარმოადგენს პრაგმატულ პაუზას განგრძობად კონფლიქტში, რომელმაც მნიშვნელოვნად შეცვალა გლობალური ვაჭრობის დინამიკა. ყოვლისმომცველი შეთანხმების გარეშე, მიმდინარე სტაბილური სავაჭრო ურთიერთობები შეიძლება დროებითი აღმოჩნდეს.

ავტორი: ნია კოხრეიძე

აშშ-ჩინეთისსავაჭროშეთანხმება: ტარიფებისშემსუბუქება, FBI-ისვიზიტიდაფენტანილთანბრძოლისახალიეტაპი Read More »

ჩინეთის მესამე ავიამზიდი, „ფუძიანი“, ექსპლუატაციაში შევიდა.

ჩინეთის უახლესი და ყველაზე მძლავრი ავიამზიდი, „ფუძიანი“, ოფიციალურად ჩაეშვა ექსპლუატაციაში, რაც პეკინისთვის მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯია გლობალურ საზღვაო ძალებში პოზიციის გასამყარებლად და საზღვაო უპირატესობის კუთხით, შეერთებულ შტატებთან დასაწევად. „ფუძიანი“ ჩინეთის მესამე და ყველაზე მოწინავე ხომალდია, რომელიც აღჭურვილია ელექტრომაგნიტური კატაპულტებით (EMALS). ეს ინოვაციური ტექნოლოგია თვითმფრინავებს საშუალებას აძლევს, აფრინდნენ უფრო მძიმე შეიარაღებითა და საწვავის დატვირთვით, რათა მტრის სამიზნეებს უფრო დიდი მანძილიდან დაარტყან, რაც მას უფრო მძლავრს ხდის, ვიდრე ჩინეთის პირველი ორი, რუსული დიზაინის ავიამზიდი, „ლიაონინგი“ და „შანდუნი“.

„ფუძიანი“ სამსახურში ოთხშაბათს, ჰაინანის პროვინციაში, გრანდიოზული ცერემონიით შევიდა, რაც ჩინეთის სამხედრო მოდერნიზაციის უდიდეს მიღწევად ითვლება. ამ მოვლენით ჩინეთი გახდა მეორე ქვეყანა მსოფლიოში – აშშ-ის შემდეგ – რომელიც EMALS ტექნოლოგიით აღჭურვილ ავიამზიდს იყენებს. ეს არის ასევე მსოფლიოში ყველაზე დიდი ჩვეულებრივი საწვავით მომუშავე ხომალდი, რაც ხაზს უსვამს ჩინეთის საინჟინრო მიღწევებს.

პრეზიდენტი სი ძინპინი თავად დაესწრო გაშვებისა და დროშის გადაცემის ცერემონიას სანის საზღვაო პორტში. სი ძინპინმა მოინახულა ხომალდი და გაეცნო მონაცემებს მისი შესაძლებლობებისა და მუშაობის შესახებ. სახელმწიფო მედიის ცნობით, მანამდე სი ძინპინმა პირადად მიიღო გადაწყვეტილება ელექტრომაგნიტური კატაპულტის ტექნოლოგიის მიღების შესახებ.

ჩინელი სამხედრო ექსპერტის, ჟანგ ძიუნშეს განცხადებით, „ფუძიანის“ სამხედრო ფლოტში გადაცემა განაპირობებს სახალხო განმათავისუფლებელი არმიის საზღვაო ძალების სანაპირო დაცვიდან შორ მანძილზე თავდაცვაზე გადასვლას, რითაც ჩინეთი ოფიციალურად შედის სამი ავიამზიდის ეპოქაში. მისი თქმით, ეს ნაბიჯი ფლოტს რამდენიმე ძირითად უპირატესობას ანიჭებს. პირველ რიგში, თვითმფრინავებს სრული საწვავითა და საბრძოლო მასალით შეუძლიათ აფრენა, რაც საბრძოლო მოქმედების რადიუსს ზრდის. ამასთანავე, ავიამზიდიდან თვითმფრინავების გაშვების სიხშირე საგრძნობლად მატულობს. ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ „ფუძიანი“ და „შანდუნი“ შეიძლება ერთსა და იმავე პორტში განლაგდნენ სამხრეთ ჩინეთის ზღვის პირისპირ. ეს ხელს შეუწყობს ორმაგი ავიამზიდის ჯგუფის შექმნას და სტრატეგიულად შეაკავებს „თაივანის დამოუკიდებლობის“ მომხრე ძალებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთს გემების რაოდენობით მსოფლიოში უმსხვილესი საზღვაო ძალები ჰყავს და „ფუძიანი“ 80,000 ტონის მასით ყველაზე ახლოს დგას აშშ-ის „ნიმიცის კლასის“ ავიამზიდებთან, ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ მას სრულ ოპერატიულ მზადყოფნამდე ჯერ კიდევ რთული გზა აქვს გასავლელი. დიზელის საწვავზე მუშაობის გამო, „ფუძიანს“ მოქმედების შეზღუდული რადიუსი აქვს, განსხვავებით აშშ-ის ბირთვული ენერგიის მქონე ავიამზიდებისგან. ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ გემბანის კონფიგურაციის გამო, მისი საჰაერო ოპერაციების მაჩვენებელი შეიძლება მხოლოდ 60% იყოს იმასთან შედარებით, რასაც აშშ-ის  50 წლის ავიამზიდი აჩვენებს. ჩინეთი ამჟამად უკვე აშენებს მეოთხე ავიამზიდს, რომელიც, სავარაუდოდ, ბირთვული ენერგიით იქნება მომუშავე და EMALS ტექნოლოგიასაც გამოიყენებს.

ავტორი: მარიამ მაჭარაშვილი

ჩინეთის მესამე ავიამზიდი, „ფუძიანი“, ექსპლუატაციაში შევიდა. Read More »

აშშ-ში ჩინეთის ელჩის განცხადება თაივანთან დაკავშირებით

დონალდ ტრამპისა და სი ძინპინის შეხვედრის შემდეგ, ჩინეთმა კიდევ ერთხელ დააფიქსირა იმ “წითელ ხაზების” მნიშვნელობა, რომელთა გადაკვეთაც აშშ-სა და სხვა ქვეყნების მხრიდან მისთვის მიუღებელია.

შანხაიში გამართულ ვირტუალურ შეხვედრაზე, სადაც მონაწილეობდნენ ამერიკელი და ჩინელი ბიზნესმენები, ჩინეთის ელჩმა განიხილა ის ოთხი “წითელი ხაზი” (თაივანი, დემოკრატია და ადამიანის უფლებები, პოლიტიკური გზისა და სისტემის არჩევანი და განვითარების უფლებები), რომელთა დაცვასაც ჩინეთი მკაცრად სთხოვს მოკავშირე ქვეყნებს. ელჩმა განაცხადა: “ჩვენ იმედი გვაქვს, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები თავიდან აირიდებს მათ [წითელი ხაზების] გადაკვეთას და და ამით პრობლემების გამოწვევას”.

ჩინეთის ელჩმა ყურადღება გაამახვილა ჩინეთსა და აშშ-ს შორის მიმდინარე მოლაპარაკებებზე და აღნიშნა, რომ ეს პროცესი მოითხოვს “ორივე მხარის მიერ ერთმანეთის ძირითადი ინტერესების“ პატივისცემას.

აღნიშნული ოთხი “წითელი ხაზი” უკვე დიდი ხანია მიიჩნევა ჩინეთისთვის სენსიტიურ საკითხად. შესაბამისად, ვაშინგტონის არაოფიციალური ურთიერთობები თაიფეისთან ჩინეთ-ამერიკის ურთიერთობებში დაძაბულობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კერაა. ამასთანავე, ამერიკელი ოფიციალური პირების მიერ პერიოდულად ჩინეთში ადამიანის უფლებების დარღვევის ფაქტებზე რეაგირება და კრიტიკა ქვეყნებს შორის დაძაბულობას კიდევ უფრო ამწვავებს.

დაძაბულობის მიუხედავად, დონალდ ტრამპმა აღნიშნა, რომ 30 ოქტომბრის შეხვედრაზე თაივანის თემა არ განხილულა. თუმცა სი ძინპინისა და ტრამპის შეხვედრის შემდეგ, ჩინეთმა მკაფიოდ აღნიშნა, რომ მისი “წითელი ხაზების” დაცვა და პატივისცემა მთავარი პირობაა სტაბილური ურთიერთობისთვის.

ავტორი: ქეთი აბულაძე

აშშ-ში ჩინეთის ელჩის განცხადება თაივანთან დაკავშირებით Read More »

Scroll to Top