Civicidea

ბრიტანელი დამოუკიდებელი ჟურნალისტის მიერ ჩატარებულმა გამოძიებამ გამოავლინა მასშტაბური ფინანსური ქსელი, რომელიც რუს ოლიგარქებს, ქართულ მმართველ ელიტებთან აკავშირებს. სქემის ცენტრში კვლავ ივანიშვილი დგას.

გამოძიება ჩატარდა Civic IDEA-ს მხარდაჭერით. ორიგინალური მასალა მომზადებულია ბრიტანელი ჟურნალისტის, ნილ უილის მიერ Byline Times-ისთვის.

მთავარი ფიგურა ამ სქემაში არის  დიდ ბრიტანეთში დაფუძნებული კომპანია    — Hunnawell Business Ltd, რომელიც ფარულად უზრუნველყოფდა რუსული კაპიტალის საქართველოში გადმოტანას. კომპანიის დამფუძნებელი ივანიშვილის ფინანსური მრჩეველი, ირაკლი რუხაძე გახლავთ, რომელიც წლების განმავლობაში მართავდა აქტივებს, დაკავშირებულს როგორც რუს ოლიგარქებთან, ისე საქართველოს მმართველ ელიტასთან. მან ეს ფიქტიური კომპანია დააარსა აქტივების მოძიების მიზნით და მნიშვნელოვანი მოგებაც მიიღო.

გაჟონილი დოკუმენტებით ირკვევა, რომ 2008 წელს ლონდონში ოლიგარქ ბადრი პატარკაციშვილის იდუმალი გარდაცვალების შემდეგ, მის აქტივებზე კონტროლი ივანიშვილის გარემოცვამ, კერძოდ, რუხაძემ და მისმა პარტნიორებმა გადაიბარეს.

როგორ მოხდა ეს?

როგორც უკვე ვიცით, ივანიშვილი წლების განმავლობაში ნიღბავდა თავის კავშირებს კრემლთან, თუმცა პარალელურად, დასავლური ფინანსური ინფრასტრუქტურის მეშვეობით ინარჩუნებდა და ზრდიდა თავის კაპიტალს. გაჟონილი დოკუმენტები ადასტურებს, რომ ბრიტანეთში დაარსებული კომპანიების^[1] გამოყენებით (მაგ.: Hunnawell Business Ltd) ქართველ ოლიგარქებს რუსული ფული შეუმჩნევლად გადაჰქონდათ საქართველოს საინვესტიციო ბაზარზე.

ნახსენები კომპანია უზბეკეთში, ვლადიმერ პუტინის მაღალჩინოსან მოკავშირეს, რომან ამბამოვიჩს, $1.5 მილიარდზე მეტი ღირებულების კორუფციული სქემის კოლაფსით სარგებლობაში დაეხმარა. კერძოდ, სტატიაში წერია, რომ უზბეკეთის ყოფილი პრეზიდენტის შვილი გულნარ კარიმოვა ხელმძღვანელობდა ორგანიზაციას, სახელწოდებით ‘The Office’ და რუსეთის უმსხვილესი ტელეკომუნიკაციების პროვაიდერისგან, ‘Mobile Telesystems (MTS)’-ისგან, ასობით მილიონი დოლარის ქრთამს იღებდა უზბეკეთის ბაზარზე წვდომის სანაცვლოდ.

ამ ფაქტმა იმდენად დიდი ზიანი მიაყენა კომპანიას, რომ ინვესტორებმა MTS-ს უჩივლეს. ერთ-ერთი ინვესტორი კი იყო ნახსენები Hunnewell Partners, რომელიც ლონდონის კენსინგტონისა და ჩელსის რაიონში მდებარეობს.

ივანიშვილთან და რუხაძესთან დაკავშირებულმა კომპანია Hunnewell-მა აშშ-ის სასამართლოში სარჩელი შეიტანა და თქვა, რომ უზბეკეთის კორუფციული სკანდალის გამო „დიდი ზარალი განიცადა“. ეს სარჩელი, რეალურად, მხოლოდ სტრატეგიის ნაწილი იყო: დისტანცირება მოეხდინათ ერთ-ერთი ყველაზე გახმაურებული თაღლითური ქეისისგან.  კორპორაციული დოკუმენტების გაჟონვის, საჯარო ჩანაწერებისა და სასამართლოს პროცესების მეშვეობით, გამოძიებამ გამოავლინა, რომ ლონდონური კომპანია, ფაქტობრივად, ვლადიმირ პუტინის ერთ-ერთი ყველაზე სანდო პირის, რუსი ოლიგარქი რომან აბრამოვიჩის ინტერესებს წარმოადგენდა და მისი სახელით მოქმედებდა. ამან კი ნათელი მოჰფინა რომან აბრამოვიჩის კავშირებს მორიგ ავტორიტარულ, პოსტ-საბჭოთა რეჟიმთან.

შეგახსენებთ, რომ 2025 წლის 19 მარტს ბრიტანეთის უზენაესმა სასამართლომ დაადგინა, რომ რუხაძემ და მისმა პარტნიორებმა—ბენჯამინ მარსონმა და იგორ ალექსეევმა—170 მილიონ დოლარზე მეტი ღირებულების აქტივების თაღლითური სქემა განახორციელეს. ეს თანხები, თავდაპირველად ბადრი პატარკაციშვილთან დაკავშირებული, მოგვიანებით Hunnawell-ის თაღლითური ქსელის მეშვეობით უკანონოდ გადანაწილდა. Hunnawell-ის ოპერაციები კარგად აჩვენებს, თუ როგორ იყენებს ივანიშვილი და მასთან დაკავშირებული ოლიგარქები ბრიტანულ ფინანსურ ინფრასტრუქტურას არალეგალური აქტივების გასათეთრებლად.  ეს ფინანსური სქემა არამხოლოდ ივანიშვილის პირადი სიმდიდრის დაცვის საშუალება იყო, არამედ მოსკოვის ეკონომიკური გავლენის კიდევ უფრო განმტკიცების მექანიზმიც.

^[1] იგ., ე.წ. „shell companies“, რომლებიც, ძირითადად, არსებობენ მხოლოდ ქაღალდზე და არ გააჩნიათ რეალური ეკონომიკური საქმიანობის ისტორია. ისინი ხშირად გამოიყენება ფინანსური საიდუმლოების, გადასახადებისგან თავის არიდებისა და ფულის გათეთრებისთვის, ასევე – აქტივების დამალვისთვის.