პროექტის მთავარი ამოცანა, საქართველოს მოსახლეობის (მიუხედავად ადამიანების ეთნიკური და რელიგიური კუთვნილებისა) ერთიან სამოქალაქო ერად ფორმირების ხელშეწყობაა. მიგვაჩნია, რომ აღნიშნული ამოცანის გადაწყვეტა შესაბამისი ხედვებისა და ფილოსოფიის სასკოლო განათლებაში ინტეგრაციის გარეშე რთული მისაღწევია. სწორედ ამიტომ, ჩვენი პროექტიც პრობლემების ფუნდამენტურად გაანალიზებას და მათი აღმოფხვრის გზების ძიებას ემსახურება. ამ მიზნით, უმნიშვნელოვანეს ამოცანად მიგვაჩნია, საწყის ეტაპზე, სასკოლო სახელმძღვანელოების საფუძვლიანი აუდიტი იმის გასარკვევად, თუ რამდენად უწყობს ხელს სასკოლო განათლება საქართველოში მაცხოვრებელი სხვადასხვა ეთნოსებისა და ერების წარმომადგენლებს საქართველოს ისტორიის, განვითარებისა და სახელმწიფოებრიობის ნაწილად იგრძნონ თავი.
15 ივნისს, სამი არასამთავრობო ორგანიზაციის – „სამოქალაქო იდეა“, დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტის (DRI) და დემოკრატიის ინდექსი – საქართველო ორგანიზებით, გაიმართა კონფერენცია – უსაფრთხოების ახალი არქიტექტურა ევროპაში და მისი გავლენა საქართველოზე – ერთი წელი ევროპული პერსპექტივიდან.
კონფერენციის მთავარი მიზანი იყო დიალოგისა და დისკუსიის სივრცის უზრუნველყოფა, საქართველოსთვის ორი უმნიშვნელოვანესი მოვლენის შესახებ:
წლის ბოლომდე საქართველოსთვის ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მინიჭების თაობაზე ევროპული საბჭოს მიერ მისაღებ გადაწყვეტილებაზე;
ივლისში დაგეგმილი, ნატოს ვილნიუსის სამიტზე საქართველოს მოლოდინებზე.
ღონისძიებას ესწრებოდნენ საქართველოში აკრედიტებული საელჩოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების ხელმძღვანელები, პოლიტიკური პარტიების და საქართველოს სამოქალაქო სექტორისა და სამეცნიერო წრეების წარმომადგენლები.
კონფერენციაზე მისასალმებელი სიტყვა წარმოთქვა სამოქალაქო იდეას ხელმძღვანელმა – თინათინ ხიდაშელმა, ხოლო კონფერენცია გახსნა ევროკავშირის ელჩმა საქართველოში – პაველ ჰერჩინსკიმ.
ღონისძიების ფარგლებში, გაიმართა 2 პანელური დისკუსია:
საქართველოს გამოწვევები ევროინტეგრაციის გზაზე – არის თუ არა გატარებული რეფორმები საკმარისი?
პანელის მომხსენებლები:
მარკოს გრანადოს გომესი – საქართველოში ესპანეთის სახელმწიფო რწმუნებული, ესპანეთი ევროკავშირის საბჭოს პრეზიდენტი ქვეყანაა 2023 წლის 1 ივლისიდან – 31 დეკემბრამდე.
დავით უსუფაშვილი – საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე (2012 – 2016 წწ);
თამარ ხულორდავა – საქართველოს პარლამენტის ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე (2016 – 2019 წწ);
სერგი კაპანაძე – საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე (2016 – 2020);
ვანო ჩხიკვაძე – ფონდი ღია საზოგადოება-საქართველოს ევროპასთან ინტეგრაციის პროგრამის მენეჯერი.
მოდერატორი – თამარ ხიდაშელი, დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტი, დირექტორი.
საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები და რას უნდა ველოდოთ ნატოს სამიტიდან ვილნიუსში?
პანელის მომხსენებლები:
ანდრიუს კალინდრა – ლიეტუვას ელჩი საქართველოში;
რიინა კალიურანდი – ესტონეთის ელჩი საქართველოში;
თეონა აქუბარდია – თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილე;
ლევან დოლიძე – საქართველოს ელჩი ნატოში (2013-2014).
მოდერატორი – ეკატერინე ციმაკურიძე, დემოკრატიის ინდექსი – საქართველო, თავმჯდომარე.
“სამოქალაქო იდეა“ გმობს, რუსეთთან პირდაპირი ფრენების აღდგენის გადაწყვეტილებას და მიიჩნევს, აუცილებელი და უალტერნატივოა, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ:
უარი თქვას ფრენების აღდგენაზე და შეუერთდეს ევროკავშირის სანქციებს რუსული ავიაკომპანიების წინააღმდეგ, ისევე, როგორც რუსეთში ფრენებზე :
სავიზო რეჟიმი დაუწესდეთ რუსეთის მოქალაქეებს.
ასევე , მიუღებელია ქართული ავიაკომპანიის სურვილი, განახორციელოს ფრენები მოსკოვის მიმართულებით.
2022 წლის 8 თებერვალს, რუსულ მედია საშუალებებში გავრცელდა რუსეთის ფედერაციის საბჭოს საერთაშორისო საქმეთა კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილის, ვლადიმერ ჯაბაროვის განცხადება იმის შესახებ, რომ საქართველომ თავად მიმართა რუსეთს საჰაერო კომუნიკაციის აღდგენის თხოვნით. 10 მაისს, რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის განკარგულებით, რუსეთმა საქართველოს მოქალაქეებისთვის სავიზო რეჟიმი გააუქმა, რაც შესაბამისად რუსული ავიაკომპანიებისთვის საქართველოში ფრენებზე აკრძალვის მოხსნასაც ითვალისწინებდა. 15 მაისს, სამოქალაქო ავიაციის სააგენტომ რუსულ ავიაკომპანიის, Азимут-ის მხრიდან თბილისში პირდაპირი ფრენების თაობაზე ნებართვა გასცა. ეს უკანასკნელი პირველი ფრენის შესრულებას 17 მაისიდან გეგმავს. გარდა ამისა, სამოქალაქო ავიაციის ცნობით, “შემოსულია (სხვა) რამდენიმე ავიაკომპანიის განაცხადი საქართველოსა და რუსეთს შორის რეგულარული საჰაერო მიმოსვლის განხორციელების მოთხოვნით.”
აღსანიშნავია, რომ კომპანია აზიმუტმა, აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი ვებ გვერდზე გამოქვეყნებული ქვეყნების სიიდან ამოიღო, თუმცა ახორციელებს ფრენებს სიმფეროპოლის მიმართულებით , ყირიმში. რაც აბსოლუტურად იგივე კონტექსტია, როდესაც ოკუპანტი ქვეყნის ავიაკომპანია ასრულებს რეისებს მის მიერ ოკუპირებული ქვეყნის ტერიტორიაზე.
2022 წლის 19 ოქტომბერს, უკრაინის ეროვნული უსაფრთხოებისა და თავდაცვის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ეკონომიკური და სხვა სახის სანქციები დაედო რუსულ ავიაკომპანია აზიმუტსა და მის დირექტორთა ბორდის ცალკეულ წევრებს. უფრო კონკრეტულად კომპანიას დაეწესა შემდეგი სახის შეზღუდვები: ნებისმიერი სახის სავაჭრო ოპერაციების აკრძალვა, ტრანზიტის შეზღუდვები, კაპიტალის გაუქმება, ეკონომიკური და ფინანსური ვალდებულებები, ლიცენზიებისა და ნებართვების გაუქმება, პრივატიზაციისა და ლიზინგის აკრძალვა, სახელმწიფო და თავდაცვის შესყიდვების აკრძალვა, მათი თვითმფრინავების უკრაინის ტერიტორიაზე შესვლისა და დაშვების აკრძალვა, ფასიანი ქაღალდების ტრანზაქციები, უკრაინის ეროვნული ბანკის ნებართვების გაუქმება, ვალუტის კონტროლი, ავტორიზებული კაპიტალის შეზღუდვა, ხელშეკრულებების შეწყვეტა, ტექნოლოგიებისა და ინტელექტუალური საკუთრების აკრძალვა, მიწის საკუთრების შეძენა და სხვა.
განცხადებაში ნათქვამია რომ უკრაინული მხარე გადაწყვეტილების შესახებ აცნობებს უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტროს, ევროკავშირის, ამერიკის შეერთებული შტატების და სხვა სახელმწიფოების კომპეტენტურ ორგანოებს, რათა დააყენოს მათთან მსგავსი შემზღუდავი ზომების შემოღების საკითხი. შესაბამისად, არ უნდა გაგვიკვირდეს ის ფაქტი, რომ უახლოეს პერიოდში ვიხილოთ ინფორმაცია აშშ-ს, ევროკავშირისა და სხვა კომპეტენტური სახელმწიფოებისა თუ ინსტიტუციების მხრიდან ავიაკომპანია აზიმუტის სანქცირების შესახებ.
სამოქალაქო იდეას ანგარიში „ჩინეთის როგორც „მეომარი მგლის“ პოლიტიკა მედიაში – საქართველოს მაგალითი“
სამოქალაქო იდეა მოხარულია გაგიზიაროთ ახალი ანგარიში, რომელიც მიმოიხილავს ჩინეთის კომუნისტური პარტიის გავლენებს ქართულ მედიაში. კვლევის მიზანია, როგორც შინაარსობრივი, ასევე სისტემური ანალიზის საშუალებით, ჩინეთის კომუნისტური პარტიის სტრატეგიის კონტექსტში განსაზღვროს ჩინეთის გავლენის მასშტაბი ქართულ მედიაზე, როგორც ტრადიციულ, ისე ე.წ. ახალ მედიაზე. მედია ანგარიში ასახავს, თუ როგორ არის გაშუქებული ჩინეთი ქართულ მედიაში და როგორ სრულდება ჩინეთის კომუნისტური პარტიის სტრატეგიული მისია – “კულტურულ ფრონტზე” პროპაგანდისტული და ტაქტიკური მიდგომებით საზოგადოებრივი აზრის ფორმირება. ანგარიშში ნათლად ჩანს, თუ როგორ იყენებს იგი ამ გავლენას სხვადასხვა დაინტერესებულ მხარეებზე კონტროლის დასამყარებლად. ამავდროულად, მედიის სისტემატური ანალიზი მიზნად ისახავდა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის და მასთან დაკავშირებული ბიზნეს აქტორების წილის შემოწმებას, როგორც მედიის მფლობელობაში, ასევე სარეკლამო ბაზარზე.
ანგარიში შექმნილია ჟურნალისტიკის რესურს ცენტრთან თანამშრომლობით.
დამატებითი ინფორმაციისთვის შეგიძლიათ გადმოწეროთ ანგარიში აქ ?
“სამოქალაქო იდეა“ უერთდება საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციების განცხადებას, რუსეთში ვლადიმერ კარა-მურზას უკანონო პატიმრობის შესახებ და გმობს კრემლის მიერ მართული პოლიტიკური მართლმსაჯულების მორიგ, სასტიკ აქტს. იხილეთ განცხადების ტექსტი
We stand in solidarity with Vladimir Kara-Murza
Prague, Czech Republic March 21, 2023
We, the undersigned, stand in solidarity with Vladimir Kara-Murza and call on Russian government, specifically the President of the Russian Federation, Vladimir Putin, to release Vladimir Kara-Murza and acquit him of all charges.
The charges against Vladimir are politically motivated and a violation of his fundamental human rights. Vladimir has dedicated his life to defending democracy and human rights in Russia, and his imprisonment is a clear attempt to silence him and intimidate others who dare to speak out against the Putin regime. We urge the international community to join us in condemning his arrest and to hold the Russian government accountable for its ongoing human rights abuses.
Vladimir Kara-Murza is a prominent Russian politician and human rights activist who has been in opposition to Vladimir Putin’s government for many years. He has faced two poisonings in retaliation for his outspoken criticism of the Putin regime’s crimes and corruption. In April 2022, he was arrested for speaking out against the war crimes committed by the Russian army in Ukraine and calling for the establishment of an international tribunal to hold those responsible accountable. He was later charged with high treason for making speeches about political repression and censorship in Russia. The official indictment said that his speeches “created a threat to the security and constitutional order of the Russian Federation and damaged the reputation of the Russian Federation on the international level.” His trial is ongoing, and he faces up to 24 years in prison if convicted.
We would like to end this statement with the words of Vladimir’s wife Evgenia: “I completely share the conviction of Andrei Sakharov, civil rights advocate and Nobel Peace Prize laureate, that publicity is ‘the main weapon in the struggle for human rights’ and this weapon should be used every time human rights are being violated and human dignity and life are endangered.” With these words in mind we are coming together to show our support for Vladimir.
Tamara Adrian, Parliamentarian, National Assembly of Venezuela 2015
Hernán Alberro, Associate Fellow, Forum 2000 Foundation
Leila Alieva, Director, Center for National and International Studies
Morris Allen, Rabbi, Beth Jacob Congregation
Paul Berman, Writer, Independent
Nicole Bibbins Sedaca, Executive Vice President, Freedom House
Eric Bjornlund, President and CEO, Democracy International
Ladan Boroumand, Historian & Human Rights advocate, Abdorrahman Boroumand Center
Marcus Brauchli, Managing Partner, North Base Media
Darko Brkan, Executive Director, UG Zasto ne
Andreas Bummel, Executive Director, Democracy Without Borders
Martin Butora, Amb (Ret.), Honorary President, Institute for Public Affairs, Bratislava
Sean Carroll, Former COO, Obama-Biden Administration
Adem Carroll, Justice for All
Ketevan Chachava, Executive Director, CDD
Armando Chaguaceda, Political Scientist, GAPAC (México)
Irwin Cotler, International Chair, Raoul Wallenberg Centre for Human Rights
Manuel Cuesta Morúa, Spokesperson, Progressive Arc, Cuba
Aisha Dabo, Coordinator, AfricTivistes
Larry Diamond, Senior Fellow, Hoover Institution, Mosbacher Senior Fellow in Global Democracy, Freeman Spogli Institute for International Studies (FSI), Stanford University, USA
Edipcia Dubon, Executive Director, Puentes para el Desarrollo de Centroamérica
Brigitte Dufour, Director, International Partnership for Human Rights (IPHR)
Wolfgang Eichwede, Historian, Prof. Dr., University of Bremen, Germany
Joao Espada, Director, Institute for Political Studies, Lisbon
Nino Evgenidze, Executive Director, EPRC
Carlos Fara, Secretario, CADAL
Ralf Fuecks, Director, Center for Liberal Modernity
Francis Fukuyama, Olivier Nomellini Senior Fellow, Stanford University
Carl Gershman, Founding President, National Endowment for Democracy
Borys Gudziak, President, Ukrainian Catholic University
Tomáš Halík, President, Czech Christian Academy
Rebecca Harms, Former MEP and President of the Green Group in the European Parliament
Lauren Grabelle Herrmann, Rabbi, SAJ-Judaism that Stands for All
Maiko Ichihara, Professor, Hitotsubashi University
Hasler Iglesias, Venezuelan Activist
Dolkun Isa, President, World Uyghur Congress
Tolekan Ismailova, Director of the HRM “Bir Duino-Kyrgyzstan“
Leszek Jazdzewski, Editor-in-chief, Liberté!
Audrey Kalajian, Board Member, Democracy Today
Garry Kasparov, Chairman, Human Rights Foundation (HRF)
Hisham Kassem, Former Chairman, Egyptian Organization for Human Rights
Zoltán Kész, Government Affairs Manager and Former Hungarian MP, Consumer Choice Center
გასულ თვეში საქართველოს მოქალაქეებმა კიდევ ერთხელ დავამტკიცეთ, რომ ვართ ევროპული ფასეულობების ერთგული და არ ვაპირებთ ევროკავშირში მიმავალი გზიდან გადახვევას. ევროკავშირში გაწევრიანების, როგორც ეროვნული იდეის ირგვლივ ფართო საზოგადოებრივი კონსოლიდაციით ვაჩვენეთ, რომ ქართველი ხალხი ვიმსახურებთ კანდიდატის სტატუსს.
სხვადასხვა ინფორმაციით, ევროკომისიამ შესაძლოა 2023 წლის ოქტომბერში გასცეს საქართველოსთვის ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მინიჭების რეკომენდაცია, თუ საქართველო მომდევნო პერიოდში გააგრძელებს რეფორმებზე მუშაობას და არ გააუარესებს ქვეყანაში ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიის მდგომარეობას.
კანდიდატის სტატუსის მიღებაზე პასუხისმგებლობა სრულად ეკისრება ხელისუფლებას. აუცილებელია, ხელისუფლებამ გადახედოს და გააძლიეროს ძალისხმევა ისტორიული შესაძლებლობის მისაღწევად. ნებისმიერი საკანონმდებლო ინიციატივა ან მოქმედება, რომელიც ევროკავშირის ძირეულ ფასეულობებს დაუპირისპირდება, იქნება სტატუსის მიღების საბოტაჟი და კონსტიტუციის 78-ე მუხლის საწინააღმდეგო ქმედება.
ვაცხადებთ, რომ ჩვენი, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების, საქმიანობის მთავარი მიზანი კანდიდატის სტატუსის მოპოვებისთვის მაქსიმალური ძალისხმევის გაწევა იქნება. ჩვენ, მთელმა საზოგადოებამ, 2023 წლის ბოლოს, სიამაყით უნდა განვაცხადოთ, რომ საქართველო ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყანაა!
ხელმომწერი ორგანიზაციები:
4710 Contemporary Art Gallery CENN – კავკასიის გარემოსდაცვითი ორგანიზაციების ქსელი Center for Social Sciences Equality 17 Femina GWAction Group Populus Rei ა(ა) იპ ქართული მედია ჯგუფი ა(ა)იპ “ტოლერანტობის სამყარო” ა(ა)იპ ახალგაზრდული ორგანიზაცია ცვლილებები თანაბარი უფლებებისათვის ა(ა)იპ ნეო ტვ ა/ო “ვიმეგობროთ”; მოძრაობა “ინკლუზიური საზოგადოება – საქართველო” ააიპ „მთის თემი“ ააიპ მშობლები განათლებისთვის ადამიანის უფლებათა და სოციალური სამართლიანობის დაცვის კვლევის ცენტრი ადამიანის უფლებების განვითარების ფონდი აიპ პროფესიო – პიროვნული და პროფესიული განვითარების ცენტრი ალტერნატივა ჯორჯია სამოქალაქო აქტივობების ცენტრი არ გადადო არასამთავრობო ორგანიზაცია “უფლებებისა და განათლებისათვის” ასოციაცია “ევროპის დროით” ასოციაცია “სოციალური ქოლგა” აღმოსავლეთ ევროპის ცენტრი მრავალპარტიული დემოკრატიისთვის (EECMD) ახალგაზრდა მწვანეები ახალგაზრდული ალტერნატივა ახალგაზრდული ინიციატივების რეგიონალური ასოციაცია – აირა ახალქალაქის ბიზნეს ცენტრი ახლგაზრდები დემოკრატიული ცვლილებებისთვის ბავშვთა მენტალური ჯანმრთელობის საქართველოს ასოციაცია ბრიჯ-ინოვაცია და განვითარება გამომძიებელ ჟურნალისტთა გაერთიანება “აი, ფაქტი” განათლების განვითარების და დასაქმების ცენტრი განათლების პოლიტიკის, დაგეგმვისა და მართვის საერთაშორისო ინსტიტუტი განათლებისა და განვითარების სივრცე განვითარებისა და დემოკრატიის ცენტრი (CDD) გარემოსდაცვითი სათემო ორგანიზაცია ეკო გორელ ფოტოგრაფთა კლუბი გურიის სამოქალაქო ცენტრი დასაქმების და გადამზადების ცენტრი დემოკრატ მესხთა კავშირი დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტი დემოკრატიის მცველები დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრების ქსელი დოკუმენტური კინოს ასოციაცია (DOCA Georgia) ევროპულ-ქართული ინსტიტუტი (EGI) ეკო ცენტრი ზემო სვანეთის ადგილობრივი განვითარების ჯგუფი ზემო სვანეთის სათემო ორგანიზაცია ზუგდიდის დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრი თავისუფალ ჟურნალისტთა სახლი თანაბარი ჩართულობის შესაძლებლობის ცენტრი EPC თანასწორობის მოძრაობა თბილისი პრაიდი იგპ ქალთა ასოციაცია “თანხმობა” ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი ინოვაციებისა და ცვლილებების ინსტიტუტი ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI) კავკასიური დიალოგი კანონის უზენაესობის ცენტრი კაქტუს მედია კეთილდღეობის და განვითარების ცენტრი კომლი კონსულტაციისა და ტრენინგის ცენტრი CTC ლომეკი მარნეულის დემოკრატ ქალთა საზოგადოება მედია ცენტრი კახეთი მედიაომბუდსმენი მედიის განვითარების ფონდი მედიის ინსტიტუტი მედიის, ინფორმაციის და სოციალური კვლევების ცენტრი მიშგოვ ლარდა (ზემო სვანეთი) მსოფლიო გამოცდილება საქართველოსთვის მშვიდობისა და ინტეგრაციის საერთაშორისო ცენტრი მწვანე ალტერნატივა ნინოწმინდის სათემო რადიო-ტვ «ნორი» ოზურგეთის დემოკრტიული ჩართულობის ცენტრი ორბელიანი საქართველო ორგანიზაციული, სტრატეგიული და დემოკრატიული პრიორიტეტების ცენტრი პრევენცია პროგრესისთვის პროაქტივ ჯგუფი ჯორჯია / ProActive Group Georgia რაჭის სათემო ორგანიზაცია რეგიონული პარტნიორობის ცენტრი (RPC) რეპროდუქციული განათლების ჰაბი საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია საერთაშორისო- გამჭვირვალობა საქართველო საზოგადოებრივი მოძრაობა “მომავლის ჭიათურა” საზოგადოებრივი ხელოვნების პლატფორმა სათემო რადიო მარნეული საინფორმაციო სამედიცინო-ფსიქოლოგიური ცენტრი თანადგომა სალამ სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება სამოქალაქო აქტივობის ცენტრი ,, ლაკმუსი ” სამოქალაქო იდეა სამოქალაქო ინიციატივა – Civic Initiative სამოქალაქო მოძრაობა თავისუფლებისთვის სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტი CSI სამოქალაქო ჩართულობისა და აქტივიზმის ცენტრი (CEAC) საორსა საფარი საქართველო – დემოკრატია და სამოქალაქო საზოგადოება საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა საქართველოს მედია-კლუბი საქართველოს პოლიტიკის ინსტიტუტი (GIP) საქართველოს რეფორმების ასოციაცია (GRASS) საქართველოს სამოქალაქო განვითარების ასოციაცია საქართველოს სასამართლოს გუშაგი საქართველოს ფსიქოსოციალური დახმარების ასოციაცია ნდობა საქართველოს ფსიქოტრავმის საზოგადოება საქართველოს ქალთა დემოკრატიის ქსელი საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდი სექტორი 3 სიქა – საგანმანათლებლო ინიციატივების ქართული ასოციაცია სიღნაღის რეგიონის სოციალურად უმწეოთა თერაპიის კავშირი. თემი ქედელი სოლიდარობის თემი სოციალური სამართლიანობის ცენტრი სოციალური საწარმო გუმბათი სუფთა ამბავი ტელეკომპანია “ლტვ” ტყიბულის რაიონის განვითარების ფონდი უფლებები საქართველო ფენიქსი 2009 ფრანკლინის კლუბი ქალები საერთო მომავლისთვის (WECF) – საქართველო ქალთა ინიციატივების მხარდამჭერი ჯგუფი, WISG ქალთა პოლიტიკური რესურს ცენტრი ქალთა საინფორმაციო ცენტრი ქალთა ფონდი საქართველოში ქვემო ქართლის ქალთა ასოციაცია “ქალი და სამყარო” ქვიარ ასოციაცია – თემიდა ქობულეთის სამოქალაქო საზოგადოება ღია სივრცე კავკასია ყვარლის ევროკლუბი შავი ზღვის ეკო აკადემია შპს “ქართული კენკრა” ჩემი იმერეთი ცვლილებებისა და კონფლიქტების მართვის ცენტრი “პარტნიორები-საქართველო” ციხის საერთაშორისო რეფორმა წამების მსხვერპლთა ფსიქოსოციალური და სამედიცინო რეაბილიტაციის ცენტრი GCRT წითელი ხიდი ჰეპა პლიუსი
სამოქალაო იდეა უბრუნდება ჩინური კომპანიის „China State Construction Engineering Corporation“ საკითხს. რომლის შესახებაც 2022 წლის სექტემბრში გამოვეცით China Watch-ის მეათე ანგარიში „CSCEC საქართველოში“. გამომდინეარე იმ პრობლემებიდან, რომლებიც ამ ბოლო პერიოდში შეიქმნა, გვინდა საზოგადოებას შევახსენოთ, ხელისუფლების პასუხისმგებლობის შესახებ. სამოქალაქო იდეამ საფუძვლიანად შეისწავლა ჩინური კომპანია China State Construction Engineering Corporation-ის რეპუტაცია და მის სახელთან დაკავშირებული გადაცდომები, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში, CSCEC და მისი შვილობილი კომპანიები, კორუფციისა და თაღლითობის სქემებს ახორციელებდნენ ჩინეთში, აშშ-ში, ფილიპინებში, პაკისტანში, კენიაში, ტანზანიაში, ეთიოპიასა და რამდენიმე სხვა ქვეყანაში, რის შედეგადაც სხვადასხვა სახელმწიფო და საერთაშორისო ინსტიტუტების შავ სიაში მოხვდნენ. 2009 წელს, მსოფლიო ბანკმა შპს China State Construction Engineering Corporation შავ სიაში შეიყვანა, ფილიპინებში შეთქმულების პრაქტიკასა და კორუფციულ სკანდალში მონაწილეობის გამო, რომელიც ეხებოდა ფილიპინების ეროვნული გზების გაუმჯობესებისა და მართვის პროგრამას. 2020 წლის აგვისტოში, ამერიკის შეერთებული შტატების თავდაცვის დეპარტამენტმა გამოაქვეყნა იმ ჩინური კომპანიების სია, რომლებსაც მჭიდრო კავშირი აქვთ დამყარებული ჩინეთის სახალხო განმათავისუფლებელ არმიასთან (PLA). სწორედ ამ კომპანიებს შორის იყო CSCEC. ტრამპის ადმინისტრაციამ, ეს უკანასკნელი კიბერ ჯაშუშობაში დაადანაშაულა, ხოლო აშშ-ში რეგისტრირებულ სუბიექტებს აუკრძალა, გამხდარიყვნენ CSCEC-ის აქციონერები. კომპანიის კიბერ მაქინაციებში ჩართულობასთან დაკავშირებული ბრალდებები, ნამდვილად არ არის ახალი, ვინაიდან ჯერ კიდევ 2017 წელს, პეკინმა ფარული მოსასმენი აპარატურა დაამონტაჟა აფრიკის კავშირის შტაბბინაში, რომელიც China State Construction Engineering Corporation-მა ეთიოპიაში ააშენა. აღმოჩნდა, რომ მონაცემები შენობაში არსებული პერსონალური კომპიუტერებიდან ჩინურ სერვერებს ხუთი წლის განმავლობაში გადაეცემოდა. 2022 წლის დასაწყისში, კენიის სასამართლოში სარჩელი შეიტანეს CSCEC-ის წინააღმდეგ შესაძლო კორუფციის შემთხვევებზე. სასამართლოს სთხოვეს აეკრძალა კომპანიის მუშაობა კენიაში და შესაბამისად, მის მიერ კენიის კანონებისა და დირექტივების დარღვევა დაედგინათ.
CSCEC-ის სახელთან ასოცირებული უახლესი სკანდალური შემთხვევა, უკრაინაში დაფიქსირდა. 2023 წლის მარტის ბოლოს, უკრაინულმა ანტიკორუფციულმა სააგენტომ NAZK-მა, ჩინური კომპანია, უკრაინაში რუსული ომის საერთაშორისო სპონსორების სიაში შეიყვანა. სააგენტოს წარმომადგენლები აცხადებდნენ, რომ უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის მიუხედავად, CSCEC აგრძელებდა პროექტების აქტიურად განხორციელებას ტერორისტულ სახელმწიფოში, სწორედ მას აბარია კრიტიკული ინფრასტრუქტურული პროექტები და რუსეთის მთავრობასთან მუდმივი შეხვედრების გამართვით თავისი საქმიანობის გაფართოებას გეგმავს.
ბოლოდროინდელ მოვლენებამდე, საქართველოში CSCEC-ის საქმიანობასთან დაკავშირებით გამოვლინდა ორი მნიშვნელოვანი გადაცდომა – 1) ხელშეკრულების გაჭიანურება და გადავადება და 2) გარემოსდაცვითი პრობლემები. 2019 წლის 21 აგვისტოს, გზების დეპარტამენტმა ხელშეკრულება გააფორმა China State Construction Engineering Corporation Limited-თან ე-60 მაგისტრალის ჩუმათელეთი-ხევის მონაკვეთის (კმ 0.0 – კმ 11.6) სამშენებლო სამუშაოებთან დაკავშირებით. პარადოქსულია ის გარემოება, რომ მსოფლიო ბანკის მიერ ნაწილობრივ დაფინანსებულ პროექტს სწორედ ის კომპანია აშენებს, რომელიც იმავე მსოფლიო ბანკს, შავ სიაში ჰყავს შეყვანილი. საქართველოს საავტომობილო გზების დეპარტამენტის პრაქტიკა აჩვენებს, რომ ეს არ არის ერთადერთი შემთხვევა, როდესაც ცნობილი და შავ სიაში შეყვანილი ჩინური კომპანია, იგებს სატენდერო პროექტს, რომელიც დაფინანსებულია, მისი შავ სიაში შემყვანი ორგანიზაციის მიერ. China State Construction Engineering Corporation Limited-თან გაფორმებული კონტრაქტის მიხედვით, სამუშაოების განხორციელების ვადად 3 წელია განსაზღვრული, მაშასადამე გზის მშენებლობა 2022 წლის ბოლომდე უნდა დასრულებულიყო. მიუხედავად ამისა, ჩინელმა კონტრაქტორმა სამუშაო დროულად ვერ დაასრულა და ჩვენთვის უცნობი მიზეზების გამო, პროექტის დასრულება შვიდი თვით გადაიდო. ამის შემდგომ, E-60 მაგისტრალის-ხევის (F1) მშენებლობის პროექტის დასრულების ვადად 2023 წლის აგვისტო განისაზღვრა.
2020 წელს, ადგილობრივმა მოსახლეობამ სოციალური მედიის საშუალებით გაავრცელა, რომ ჩინურ კომპანია CSCEC-ს ბეტონის დამამზადებელი დანადგარი მდინარის პირას ჰქონდა ჩადგმული, რაც მდინარის დაბინძურებას იწვევდა. როგორც მოგვიანებით ადგილობრივმა მედიამ გაარკვია, ამ ინფორმაციის მედიაში გაჟონვის გამო, მთავრობა იძულებული გახდა კომპანია 3000 ლარით დაეჯარიმებინა.
მოხარული ვართ, გაგიზიაროთ სამოქალაქო იდეას თავმჯდომარის თინათინ ხიდაშელის სადისკუსიო ნაშრომი 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების მოლოდინების შესახებ, ვინაიდან ბოლო 10 წლის მანძილზე დაგროვილი გამოცდილება და საარჩევნო მონაცემები ერთმნიშვნელოვნად ადასტურებს რომ ქართულ ოცნებას პროპორციულ არჩევნებში ერთ პარტიულად გამარჯვების არავითარი შანსი არ აქვს. წინამდებარე სტატიაში სწორედ ფაქტებით და უტყუარი მონაცემებით მოგიყვებით, რომ, მათ შორის, ქართული სტანდარტით „ჩვეულებრივ“ საარჩევნო რეჟიმშიც კი, მიუღწეველია ქართული ოცნების ამოცანა დამოუკიდებლად მოიგოს არჩევნები და დააკომპლექტოს მთავრობა.
დღეს უკვე შეიძლება ცალსახად ითქვას, რომ:
პოლიტიკური ინიციატივა და წარმატების გასაღები სრულიად ერთმნიშვნელოვნად ოპოზიციის ხელშია;
მმართველ პარტიას განსაკუთრებული მანევრის გაკეთების არც უნარი და არც პოლიტიკური კაპიტალი აღარ აქვს, თუ არა კვლავაც ძალადობით ან ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებით წარმატების უზრუნველყოფის მცდელობა, რაც კიდევ უფრო გაზრდის წინააღმდეგობის მოძრაობას;
ერთადერთი შემთხვევა, როდესაც ქართული ოცნება კიდევ ოთხი წლით შეიძლება დარჩეს ქვეყნის სათავეში იქნება ვითარება, როდესაც სათანადო პოლიტიკური და ელექტორალური წონის ალტერნატივა ვერ გაჩნდება.
ცალსახად უნდა ითქვას, რომ სულაც არ ვგულისხმობთ მაინცდამაინც ახალი გმირის მოვლინება, რომელიც თეთრ რაშზე ამხედრებული შემუსრავს დრაკონს. საუბარია სწორ ალტერნატიულ კონფიგურაციაზე, რომელიც ამომრჩეველს გამარჯვების და უალტერნატივოდ არაძალადობრივი მეთოდებით ევროპული გზით სიარულის შესაძლებლობას შესთავაზებს.
ჩინეთის კომუნისტური პარტიის რბილი და ხისტი ძალის სტრატეგიები საქართველოს ეროვნულ უსაფრთხოებას გარკვეულ საფრთხეს უქმნის. არასამთავრობო ორგანიზაცია „სამოქალაქო იდეამ“ ამ თემაზე ორი ანგარიში გამოაქვეყნა – „კოვიდ-19-ის“ პანდემიამდე და მას შემდეგ ჩინეთის გავლენების შესახებ საქართველოს აკადემიურ წრეებში, მედიასა და სამოქალაქო სექტორში. ამჯერად კი შემოგთავაზებთ მორიგ მონიტორინგის ანგარიშს სინო-ქართული აკადემიური თანამშრომლობის ციკლიდან, თუმცა ეს უკანასკნელი დაკავშირებულია არა უშუალოდ უნივერსიტეტებთან, არამედ, საქართველოს მეცნიერების ეროვნულ აკადემიასთან.
პერსონალური მიმოწერისა და იმ საჯარო ინფორმაციის საშუალებით, რომელიც ხელმისაწვდომია ოფიციალურ ვებსაიტზე, „სამოქალაქო იდეამ“ აღმოაჩინა მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის მიერ ჩინურ სახელმწიფო და კერძო უწყებებთან გაფორმებული რამდენიმე მემორანდუმი და თანამშრომლობის ხელშეკრულება, ასევე, ჩინეთთან გაღრმავებული ურთიერთობების შემდეგ განხორციელებული მრავალი ღონისძიება და აქტივობა. მივაკვლიეთ საინტერესო კავშირებს, რომლებიც აკადემიისა და ჩინეთის უნივერსიტეტების ეგიდით, უკვე დამყარდა მეცნიერებათა აკადემიების ადგილობრივ ხელმძღვანელებსა და ცალკეულ მეცნიერებს შორის, რაც გვაძლევს საშუალებას, ვიფიქროთ, რომ აქტიური კვლევითი და აკადემიური საქმიანობა მხოლოდ ხელს შეუწყობს მხარეებს შორის ურთიერთდამოკიდებულების გაზრდას.
პროექტის – „ანგარიშვალდებულების, გამჭვირვალობისა და ანტიკორუფციული საქმიანობის სამოქალაქო მონიტორინგი – ევროკავშირის 12 რეკომენდაციის ფარგლებში“, გიზიარებთ მე-4 რეკომენდაციის (ანტი-კორუფციული პოლიტიკა) მონიტორინგის ანგარიშს. ანგარიში მომზადებულია დემოკრატიის ვირტუალური აკადემიის მიერ, სამოქალაქო იდეასთან თანამშრომლობით.
წინამდებარე დოკუმენტი მიმოიხილავს ქვეყნის არსებულ ანტიკორუფციულ პოლიტიკას, საქართველოს მთავრობის მიერ გადადგმულ ნაბიჯებსა და აქტივობებს. ასევე, წარმოდგენილი იქნება როგორც სამოქალაქო სექტორის, ასევე ოპოზიციური სპექტრის ინიციატივები და რეკომენდაციები ევროკომისიის მე-4 პრიორიტეტის შესრულებასთან დაკავშირებით.
ანგარიშის ძირითადი მიგნებები:
ევროკომისიის 12 რეკომენდაციის შესრულება ქვეყნის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევა და ვალდებულებაა. მიუხედავად იმისა, რომ მთავრობის მიერ სრული მზაობა იქნა გაცხადებული აღნიშნული ვალდებულებების შესასრულებლად, დღევანდელი მდგომარეობით, საქართველომ სრულად მხოლოდ ერთი რეკომენდაცია შეასრულა.
მეოთხე რეკომენდაციის შესრულების ფარგლებში გატარებული საკანონმდებლო ცვლილებები სრულად ვერ აკმაყოფილებს ევროკომისიის მოთხოვნას, რაც გამოწვეულია იმით, რომ ანტიკორუფციული ბიუროს შესახებ კანონი, ვერ უზრუნველყოფს ანტიკორუფციული ბიუროს ყველა იმ ძირითადი ბერკეტით აღჭურვას, რომელიც აუცილებელია კორუფციასთან ეფექტურად საბრძოლველად.
ახალი ანტიკორუფციული ბიუროს ნაკლოვანება ასევე გამოიხატება იმაშიც, რომ ინსტიტუტს არ აქვს საგამოძიებო ფუნქცია, ხოლო ანტიკორუფციული ბიუროს ხელმძღვანელის დანიშვნის წესი კი ბიუროს ინსტიტუციურ დამოუკიდებლობას ეჭვქვეშ აყენებს.
ანტიკორუფციული ბიუროს მუშაობის საერთაშორისო პრაქტიკა ცხადყოფს, რომ საგამოძიებო მანდატის მინიჭება აუცილებელია სააგენტოს ეფექტური მუშაობისთვის. ამის ერთ-ერთ საუკეთესო მაგალითად კი, ლიეტუვა შეგვიძლია მოვიაზროთ. ქვეყანამ, რომელსაც მსგავსი წარსული აქვს გამოვლილი, როგორიც საქართველოს, შეძლო შეექმნა ეფექტიანი ანტიკორუფციული სააგენტო, რომელიც მისი საგამოძიებო მანდატის დამსახურებით წარმატებით ებრძვის კორუფციას როგორც წვრილმან, ასევე, ელიტურ დონეზე.
ქვეყნების საერთაშორისო გამოცდილება ცხადყოფს, რომ კორუფციის წინააღმდეგ გადადგმული თითოეული ნაბიჯი არ იქნება შედეგის მომტანი, თუ, იმავდროულად, არ იქნება უზრუნველყოფილი ბიუროს დამოუკიდებლობა. ქვეყნებში სადაც ანტიკორუფციული ბიურო დამოუკიდებლობის მაღალი ხარისხით გამოირჩევა, კორუფციასთან ბრძოლის მიმართულებით მიღწევები უფრო თვალსაჩინოა.
შესაბამისად, ხელისუფლების მიერ მეოთხე რეკომენდაციის შესასრულებლად განხორციელებული ყველა საკანონმდებლო ცვლილება ვალდებულების ფორმალურად შესრულების აღქმას ტოვებს. ანტიკორუფციული ბიურო სრულად არ იზიარებს იმ წარმატებული ქვეყნების ანტიკორუფციული სააგენტოების მუშაობის მოდელს, რაც საგამოძიებო ფუნქციებით აღჭურვას გულისხმობს.
პროექტი ხორციელდება ევროკავშირისა და კონრად ადენაუერის ფონდის დაფინანსებითა და საქართველოს სტრატეგიული კვლევისა და განვითარების ცენტრთან კოორდინაციით.
