ამბები

6th week in a row and another discussion about pandemic responses. On Wednesday, at 12 Tbilisi Time view form Netherlands, Finland, Germany, Turkey, Georgia and with the expertise of GMF from Brussels about EU policies.
Do we have 27 different policies, or one United European Front?
register at
https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_xpPYh4UCTn2VXS2LudFh_w

6 მაისს სამოქალაქო იდეამ უმასპინძლა მეოთხე ვებინარს სახელწოდებით „COVID19 -ის კრიზისი. ლიბერალური შეხედულებები და პასუხები ბრიტანეთისა და აშშ-ს მაგალითზე.“ ვებინარის სპიკერები იყვნენ: ელჩი თედო ჯაფარიძე – ყოფილი დეპუტატი და საგარეო საქმეთა მინისტრი, საქართველო; ელჩი ჯონ ჰერბსტი – ევრაზიის ცენტრის დირექტორი, ატლანტიკური საბჭო; გენერალ-ლეიტენანტი ბენ ჰოჯსი – ევროპაში აშშ-ს არმიის ყოფილი სარდალი, CEPA– ს სტრატეგიული კვლევების კათედრის გამგე; დოქტორი ნილ მელვინი – RUSI-ის საერთაშორისო უსაფრთხოების კვლევების დირექტორი; ჯეიმი კირჩიკი – აშშ-სა და ევროპის მკვლევარი ბრუკინგსის ცენტრში; ჰითერ კონლი – CSIS-ის ვიცე-პრეზიდენტი ევროპის, ევრაზიისა და არქტიკის საკითხებში.

ვებინარს მოდერაციას უწევდა სამოქალაქო იდეას თავმჯდომარე თინათინ ხიდაშელი.

დისკუსიას შეგიძლიათ სრულად მოუსმინოთ ჩვენს youtube არხზე: https://bit.ly/3fUVsaf

This is V week and we meet again to discuss challenges of COVID-19. This time with the neighbors of Russia.
V Webinar by Civic IDEA, in English
COVID 19 – How to live with a big neighbor?
Please Register on Zoom and join us
May 13, 10:00 AM CET; 12:00 Georgia Time
https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_t5rP_DGMQEWHBSHyZciyfw
Webinar in English

The fourth webinar on the challenges of COVID-19.
Experts from the US and the UK.
IV Webinar by Civic IDEA, in English
COVID 19 – Responses from Democracies: US & UK
register / Register and join us
May 6, 6:00 p.m.
https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_4PrDdXVxRIGczU9k8Hq5BQ
Webinar in English

29 აპრილს სამოქალაქო იდეამ უმასპინძლა მესამე ვებინარს სახელწოდებით „დემოკრატიული ქვეყნების პასუხი COVID19 -ის კრიზისზე: გერმანიისა და საფრანგეთის მაგალითები. რა ხდება ჩინეთთან მიმართებაში?“

ვებინარის სპიკერები იყვნენ: ფილიპ ჟირუსი – სინოლოგი, Sinopsis.cz მკვლევარი, პრაღა; ეკა აკობია – კავკასიის უნივერსიტეტის სახელმწიფო მართვის სკოლის დეკანი; საქართველო; მარტინ ჰალა – Sinopsis.cz დირექტორი; დიდი კირსდენ ტატლოუ -გერმანიის საგარეო ურთიერთობათა საბჭოს უფროსი თანაშემწე, ბერლინი.

ვებინარს მოდერაციას უწევდა სამოქალაქო იდეას თავმჯდომარე თინათინ ხიდაშელი.

დისკუსიას შეგიძლიათ სრულად მოუსმინოთ ჩვენს youtube არხზე: https://bit.ly/3datbui

22 აპრილს სამოქალაქო იდეამ უმასპინძლა მეორე ვებინარს სახელწოდებით „დემოკრატიული ქვეყნების პასუხი COVID19 -ის კრიზისზე. უწევენ თუ არა კაპიტალიზაციას რუსეთი და ჩინეთი COVID19 -ის კრიზისს?“

ვებინარის სპიკერები იყვნენ: გიორგი კანაშვილი – სამოქალაქო იდეის უფროსი მრჩეველი; ივანა კლიმპუშ-ცინცაძე – საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარე უკრაინის ევროკავშირში ინტეგრაციის საკითხებში; კეიტ პენტუს-როსიმანსუსი – ესტონეთის პარლამენტის წევრი; კერსტინ ლუნდგენი – რიკსდაგის სპიკერის მოადგილე; ემილ კირჯასი – „ლიბერალ ინტერნაციონალ“-ის ყოფილი გენერალური მდივანი; ანდრეი პივოვაროვი – “ღია რუსეთი”.

ვებინარს მოდერაციას უწევდა სამოქალაქო იდეას თავმჯდომარე თინათინ ხიდაშელი.

დისკუსიას შეგიძლიათ სრულად მოუსმინოთ ჩვენს youtube არხზე: https://bit.ly/2YBTIwE

COVID -19-ის კრიზისის პიკური მდგომარეობის გადავლისა და აფთიაქების დახლებზე წამლის გამოჩენის შემდეგაც ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში იგი დარჩება ჩვენი დროის ყველაზე მნიშვნელოვან მოვლენად.

დღეს ყველანი ადვილად ვთანხმდებით, რომ მსოფლიო ომშია. ჩვენ ყველანი, ყველა კონტინენტზე, საბრძოლო თეატრის შუაგულში ვართ. ჩვენს თვალწინ ჩვენი მონაწილეობით მიმდინარეობს ომი უხილავ მტერთან, თან ისე, რომ გამყოფი ხაზი “წითლებსა” და “თეთრებს” შორის გავლებული არ არის. თითქოს ყველანი, მთელი კაცობრიობა, ფრონტის ერთ მხარეს უნდა ვიდგეთ, ვინაიდან მეორე მხარეს უხილავი ბოროტი მტერია, რომელმაც არაფერი იცის ეთნიკურ, რელიგიურ, სოციალურ ან ეკონომიკურ განსხვავებებსა და ინტერესებზე და ყველა შემხვედრს ერთნაირად უტევს. ამასთანავე, პერიოდულად სახესა და ზნეს იცვლის უფრო მეტი დამანგრეველი ეფექტისთვის.

ტრადიციული ომის შესაბამისად: ადამიანები მასობრივად იღუპებიან, ეკონომიკა და ინფრასტრუქტურა ნადგურდება, მსოფლიო საზოგადოებაში დიდი პანიკა და იდეოლოგიური კრიზისია, არეულია სწორისა და არასწორის, ლეგიტიმურისა და არალეგიტიმურის განმასხვავებელი ნიშნები. ყველაფერი უფრო დიდი მიზნის, სიცოცხლის გადარჩენის, არგუმენტითა და ამოცანით “პრავდება”. შესაბამისად, ზუსტად ისე, როგორც დიდი, გამანადგურებელი ომის დროს, კანონის უზენაესობა, დემოკრატიული პროცედურები, ძალისა და შეზღუდვების ლეგიტიმური გამოყენების მართვა და საინფორმაციო სივრცის თავისუფლება და მიუკერძოებლობა თითქოს მეორეხარისხოვანი ხდება.

სწორედ ამიტომ, მაღალია ხელისუფლების ცდუნება გაიმარტივოს ყოფა და ერთი ხელის მოსმით აღკვეთოს, შეზღუდოს, დახუროს ყველაფერი, რაც იმწუთიერი კატასტროფის გამომწვევად მოეჩვენება. ცოტა უფრო გონიერი და ანგარიშვალდებული ხელისუფალი პირველი შოკიდან გამოსვლის შემდეგ საკუთარი გადაწყვეტილებების შეცვლას, რეალობასთან შესაბამებას და საკუთარი ამომრჩევლისგან წამოსული წუხილების მოსმენას იწყებს; მასზე კიდევ უფრო გონიერი და ანგარიშვალდებული ხელისუფალი კი, დამატებით, დღევანდელი პრობლემების გრძლევადიანი კატასტროფის პრიზმაში ანალიზს შეუდგება.

ჩემი ქვეყანა, საქართველო, ბევრის აზრით, დღეს COVID-19-თან ბრძოლის პოზიტიურ მაგალითად ითვლება. ამ იდეის ავტორებისა და მომხრეების მთავარი იარაღი სტატისტიკაა. საქართველოს მსოფლიო დემოკრატიებს შორის ნამდვილად ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი აქვს, როგორც ინფიცირების, ასევე ლეტალური შედეგის თვალსაზრისით. ახალი ვირუსით პირველი ინფიცირებულის გამოვლენიდან (2020 წლის 26 თებერვალი) თითქმის ორი თვის შემდეგ ქვეყანას 411 ინფიცირებული და მხოლოდ 5 გარდაცვლილი ჰყავს. ასევე მართალია, რომ ქვეყნის ჯანდაცვის სპეციალისტებმა – როგორც ექიმებმა, ასევე მენეჯერებმა – მაღალი პროფესიონალიზმი, კრიზისში მოქმედებისა და კომუნიკაციის მაღალი კლასი და დიდი გამძლეობის მაგალითი მოგვცეს ყველას.

თუმცა, თუკი მოვლენების განვითარებას ქვეყნის გრძელვადიანი და წარმატებული განვითარების პერსპექტივით შევხედავთ, ვითარება არცთუ სახარბიელოა.

მთავარი კითხვაც სწორედ აქ დგება. რა არის ამ დროს წარმატება? როგორ უნდა გავზომოთ? რა არის მთავარი მახასიათებელი? ის ერთკომპონენტიანია, – რამდენი ინფიცირებული და გარდაცვლილი გვყავს დღეს და რომელ საფეხურზე ვართ მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის რუკაზე, – თუ მრავალკომპონენტიანია და სახელმწიფოს დემოკრატიულობის ხარისხით, მომავლის პრიზმაში უნდა გავზომოთ?

ვფიქრობ, სწორი პასუხი სწორედ მეორეა. წარმატება ვირუსთან ომის მოგებაა და არა ექსკლუზიურად დღევანდელი ბრძოლის, რომელიც პოზიტიური ჯანდაცვის დინამიკაში გამოიხატება.

საქართველო, ავად თუ კარგად, კონსტიტუციური დემოკრატიაა, სადაც -,მათ შორის საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის პირობებისთვისაც – დემოკრატიული წესები არსებობს. ქვეყნის დემოკრატიული მდგრადობა სწორედ ჟამიანობის დროს იწრთობა და ფასდება. ჩვენმა პოლიტიკურმა სისტემამ, ამ მხრივ, ჯერჯერობით სრული კრახი განიცადა.

საქართველოში პირველი მსხვერპლი გაღებულია. კონსტიტუციური, სრულიად მკაფიო მოთხოვნის მიუხედავად და მის საპირისპიროდ, საქართველოს პარლამენტმა უარი თქვა ზუსტად დაედგინა მთავრობის მოქმედების საზღვრები საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში. კონსტიტუცია ასევე პირდაპირ მოითხოვს, რომ პარლამენტი საგანგებო მდგომარეობის მოქმედების დროს მუდმივი სხდომის რეჟიმში იყოს, რაზეც ასევე უარი თქვეს ხალხის წარმომადგენლებმა და სრულიად უკონტროლო ძალაუფლება გადასცეს პრემიერსა და აღმასრულებელ ხელისუფლებას.

პარლამენტის მიერ, ნებაყოფლობით და კონსტიტუციური მოთხოვნის საწინააღმდეგოდ, მმართველობაზე უარის თქმის პირობებში, აბსოლუტურად იდენტურად იქცევა პრემიერ-მინისტრიც. საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების არც ერთ ეტაპზე ის პარლამენტში არ გვინახავს, მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანა საპარლამენტო რესპუბლიკად ითვლება. უფრო მეტიც, ერთთვიანი კრიზისის შემდეგ შეზღუდვების გაგრძელების თხოვნით პარლამენტში პრემიერის ნაცვლად პოლიტიკური პასუხისმგელობისგან თავისუფალი მისი აპარატის უფროსი მივიდა მხოლოდ იმისთვის, რომ დეპუტატებისთვის უსიტყვო და უპირობო მხარდაჭერა ეთხოვა. პარლამენტი კი ისე მისცემს თანხმობას, რომ არც ერთი სიტყვა არ მოუსმენია იმაზე, ამ ერთი თვის მანძილზე როგორ გააუმჯობესა ჯანდაცვის ინფრასტრუქტურა ქვეყანამ, ან რა ზომები გაატარა მთავრობამ ეკონომიკის გადასარჩენად, სამუშაო ადგილების შესანარჩუნებლად, რა ღონისძიებების გატარებას აპირებს იმ ერთ თვეში, რომელიც დღეს დამატებით მოითხოვა.

დემოკრატია, პირველ რიგში, ანგარიშვალდებულებას, თავისუფალ დებატებს, დაგროვილ კითხვებზე პასუხების გაცემას ნიშნავს. ამისთვის სახელმწიფოებმა პარლამენტები მოიგონეს. ხალხის წარმომადგენლები ყველა კრიტიკულ მომენტში აღმასრულებელი ხელისუფლებისგან ხალხის სახელით ანგარიშს ისმენენ, გეგმებს ითხოვენ, დეტალებს აზუსტებენ და არკვევენ. პროცესი კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება, თუკი დემოკრატიული პროცესი შეჩერებულია, თუკი ადამიანის უფლებების შეზღუდულია და ქვეყანა ომშია. ამ დროს გაცილებით მაღალია პასუხისმგებლობისა და ანგარიშვალდებულებების სტანდარტი.

ამის ნაცვლად, პრემიერი ან რომელიმე სხვა, პოლიტიკური პასუხისმგებლობის მატარებელი პირი, საერთოდ უარს ამბობს საჯარო პროცესში მონაწილეობაზე, თავს არიდებს დისკუსიას და კრიტიკულ კითხვებს, უარს აცხადებს პასუხისმგებლობასა და ანგარიშვალდებულებაზე. უფრო მეტიც, პროცესს კანონმდებლობით დადგენილი წესის უგულებელყოფით, ნაცვლად კოლექტიური და მეტ-ნაკლებად წარმომადგენლობითი უსაფრთხოების საბჭოსი, გაუგებარი სამართლებრივი სტატუსის მქონე შტაბით მართავს, რომელსაც თავის მხრივ, არავითარი კანონით დადგენილი პასუხისმგებლობა ან ანგარიშვალდებულება არა აქვს ვინმეს წინაშე, გარდა მხოლოდ თავად პრემიერისა.

საქართველოში ხელისუფლება სრულიად შეგნებულად და მიზანმიმართულად თავს არიდებს ფართო დისკუსიას სხვა, ზუსტად ისეთივე სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორიც ვირუსის გავრცელების პრევენციაა, თუმცა არც პრევენციულ ღონისძიებებზე ამბობს რამეს. იმ პირობებში, როდესაც პარლამენტი “თვითდათხოვნაშია”, მსგავსი დისკუსიის ფორმატი და ადგილიც გაფერმკრთალებულია.

საკითხების ჩამონათვალი, რომელზეც დღეს ქვეყნის პარლამენტში დისკუსია უნდა ყოფილიყო, ვრცელია:

• რა გააკეთა ქვეყნის მთავრობამ ამ ერთი თვის მანძილზე საავადმყოფოების უკეთ აღჭურვისთვის?
• კრიზისის შესაბამისად, ჯანდაცვის სისტემის მეტი შესაძლებლობების უზრუნველსაყოფად?
• ვირუსის მეტი პრევენციისთვის, რომელიც, გრძელვადიან პერსპექტივაში, მხოლოდ ჩვენი, თითოეული ადამიანის კეთილგონიერებაზე არ იქნება დამოკიდებული?
• რა გააკეთეს სამუშაო ადგილების შენარჩუნებისთვის?
• სახლში დარჩენილი მოქალაქეების შემოსავლის წყაროს დივერსიფიკაციისთვის?
• საგანგებო მდგომარეობის რომელი აკრძალვები იყო არასაჭირო და, შესაბამისად, სასწრაფოდ გასაუქმებელი?
• სად გადის ზღვარი პრევენციისა და ხელისუფლების შიშებით გამოწვეულ აკრძალვებს შორის?
• როგორ უნდა განახლდეს პოლიტიკური კალენდარი საგანგებო მდგომარეობის დასრულების შემდეგ?
• ქვეყანაში ინიცირებული იყო საკონსტიტუციო ცვლილებები, რომელიც შუა გზაში გაჩერდა, როგორია გეგმა “ბ” ან “გ” ამ პროცესის დასრულების და მის საარჩევნო კალენდართან მორგების ნაწილში? და მრავალი, მრავალი სხვა.

ამ ომს ზუსტად მაშინ წავაგებთ, თუკი ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი ყველა საკითხი ნაგვის ურნაში გადაიყრება, თუკი უარს ვიტყვით რეფორმებზე, რომლებიც ვირუსის წამალზე არანაკლებ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, და უარს ვიტყვით დემოკრატიულ მმართველობაზე.

მაგალითად, საქართველოში დღეს კვლავაც მუშაობს საკვები პროდუქტების სახლში გამოძახების სერვისი, თუმცა ისევ დახურული და აკრძალულია ასევე სახლში გამოძახებით მომსახურების ყველა სხვა ანალოგიური სერვისი ტექნიკისა ან სხვა საყოფაცხოვრებო საჭიროების მაღაზიებიდან; დაშვებულია იურიდიული მომსახურება, მაგრამ რატომღაც აკრძალულია ყველა სხვა საკონსულტაციო ან მსგავსი მომსახურება, რომელიც ასევე უკონტაქტო ფორმით შეიძლება განხორციელდეს, მაგალითად, საბუღალტრო საქმიანობა; ბოლო დრომდე შეჩერებული იყო სანოტარო მომსახურება და სხვა. არც რაციონალური ან რამე დასაბუთებული ახსნის ვალდებულებას გრძნობს პრემიერი და არც პარლამენტი მოითხოვს ამას. ამასობაში, ასე აუხსნელად და დაუსაბუთებლად ადამიანებს ერთმევათ შემოსავალი შეზღუდვებით, რომელიც მათ სიცოცხლის გადარჩენასთან ან ვირუსის გავრცელების პრევენციის ღონისძიებებთან არავითარ კავშირში არ არის.

კიდევ ერთხელ, დასკვნისთვის: ადვილია პოლიციურ სახელმწიფოში ნებისმიერი შემოტევის მოგერიება და ბრძოლის მოგება, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, პოლიციური სახელმწიფო ომიდან ყოველთვის დამარცხებული გამოდის.

დემოკრატული პროცესი კი სწორედ იმიტომ გვჭირდება, რომ უმძიმეს და მტკივნეულ რეფორმებზე, რომლებიც პოსტ-COVID-19-ის პერიოდში იქნება გასატარებელი, კონსენსუსი შედგეს და ყველას ძალისხმევით, ერთად მოვიგოთ ომი.

ავტორი: თინათინ ხიდაშელი

https://bit.ly/3atANWX

15 აპრილს სამოქალაქო იდეამ COVID19 -ის კრიზისის უსაფრთხოების გამოწვევებზე პირველ ვებინარს უმასპინძლა. ვებინარის სპიკერები იყვნენ თედო ჯაფარიძე, საქართველოს ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრი; ედვინას კერძა, ლიტვის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე, ალექსანდერ ვონდრა, ევროპარლამენტის წევრი, ჩეხეთის ყოფილი თავდაცვის მინისტრი, რომან იაკიჩი, სლოვენიის ყოფილი თავდაცვის მინისტრის და სებასტიან ვახტი, ფრიდრიხ ნაუმანის ფონდის უსაფრთხოების ჰაბის ხელმძღვანელი.

ვებინარს მოდერაციას უწევდა სამოქალაქო იდეას თავმჯდომარე თინათინ ხიდაშელი.

დისკუსიას შეგიძლიათ სრულად მოუსმინოთ ჩვენს youtube არხზე: https://bit.ly/2ze7tqp

კომუნისტური პარტიის მმართველობა საფრთხეში აგდებს ჩინეთის მოქალაქეებსა და მსოფლიოს

ღია წერილი ჩინეთის მოქალაქეებისა და ჩინეთის პარტნიორებისთვის, როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე მის ფარგლებს გარეთ,

ამჟამინდელი გლობალური კრიზისი გამოწვეულია სწორედ იმ რეჟიმის მიერ, რომელსაც ბევრი თქვენგანი ათწლეულების განმავლობაში ითმენდა ან მხარს უჭერდა.

2020 წლის 2 აპრილს, ჩინეთის 100 მეცნიერისგან შემდგარმა ჯგუფმა გამოაქვეყნა ღია წერილი, რომელშიც ისინი ასაბუთებდნენ, COVID-19-ის პოლიტიზირების მცდელობას სხვადასხვა კრიტიკულად განწყობილი მხარის მიერ. მათ განაცხადეს, რომ მოცემული პანდემიის ამ ეტაპზე, COVID-19– ის ზუსტი წყარო და წარმოშობა რჩება დაუზუსტებელი, თუმცა ეს არის უმნიშვნელო და ვიღაცისკენ თითის გაშვერა დამამცირებელი და საზიანოა. ისინი ასევე ამტკიცებდნენ, რომ მათი აზრით, სწორედ ეს გულისხმობდა ეპიდემიის პოლიტიზაციას.

ეს ღია წერილი იმის მაგალითია, რასაც დამოუკიდებელი მოაზროვნე, პროფესორი Xu Zhangrun უწოდებს “სასაცილო” “წითელ კულტურასა“ და ამაზრზენ პირფერობას, და რომ სისტემა ახდენს საკუთარი თავის შეგულიანებას სწორედ იმ პროსახელისუფლებო ხრიკების საშუალებით, რომლებიც შეძახილივით ამხნევებენ  მას ყოველ ჯერზე.

პროფესორმა Xu-მ, რომელიც ამჟამად შიდა პატიმრობაში იმყოფება, მოუწოდა თავის თანამემამულეებს, რომ შეწყვიტონ ჩინეთის კომუნისტური პარტიის(CCP) უპირობო მხარდაჭერა, იმის ნაცვლად, რომ „გაბრაზდეთ ამ უსამართლობაზე, დაე თქვენი ცხოვრება წესიერების ალით აღივსოს, დაარღვიეთ მტანჯველი წყვდიადი და შეეგებეთ განთიადს.“

მიუხედავად იმისა, რომ ვირუსის ზუსტი წყარო და გავრცელება ჯერ კიდევ არ არის ცნობილი, მისი წარმოშობის საკითხი ძალზე მნიშვნელოვანია ჩინელი ხალხისა და მთელი კაცობრიობისთვის: მხოლოდ იმის გაგებით თუ როგორ წარმოიშვა ეს გლობალური კატასტროფა, ჩვენ შეგვეძლება მისი მსგავსი საშიშროებების თავიდან აცილება მომავალში.

პანდემიის საწყისი მიზეზები დაფარული და გასაიდუმლოებულია ჩინეთის კომუნისტური პარტიის მიერ ჰუბეის პროვინცია ვუჰანში. CCP-ის გავლენების გამო, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ თავიდანვე სათანადოდ ვერ შეაფასა პანდემიის საშიშროება. ტაივანის ჯანდაცვის ოფიციალური წარმომადგენელი პირები ასევე ირწმუნებიან, რომ ჯერ კიდევ დეკემბრის ბოლოს, ისინი (ჯანმო) უგულებელყოფდნენ მათ მიერ ადამიანიდან ადამიანზე გადაცემის შესახებ განგაშის ზარებს. ჩინეთის კომუნისტური პარტიის ზეწოლის შედეგად, ტაივანი, რომელიც სამაგალითოდ უმკლავდებოდა პანდემიას, გაირიცხა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციიდან.

ჩვენ არ უნდა დავივიწყოთ, რომ ჩინეთში ეს ჩერნობილის მომენტი წარმოადგენდა საკუთარი თავისთვის მიყენებულ ზიანს. CCP-მ გააჩუმა ყველა ის ჩინელი ექიმი, რომლებმაც დაავადების გავრცელების ადრეულ სტადიაში სხვა პროფესიონალების გაფრთხილება გადაწყვიტეს: ექიმ აი ფენს აეკრძალა საზოგადოებაში გამოჩენა მას შემდეგ რაც მან ადგილობრივ მედიას ინტერვიუ მისცა; მისი კოლეგა, ექიმი ლი ვენლიანგი შეეწირა ვირუსთან ბრძოლას ვუჰანში. სასიკვდილო სარეცელზე მან განაცხადა რომ „ჯანმრთელ საზოგადოებას მხოლოდ ერთი ხმა არ უნდა აჟღერებდეს (ჰქონდეს).“

ჩინელმა მეწარმემ რენ ჟიკიანგმა დაწერა, რომ ”იმ მედიის გარეშე, რომელიც აქტუალური ფაქტების გამოქვეყნებით წარმოადგენს ხალხის ინტერესებს, ხალხი ნადგურდება არა მხოლოდ ვირუსით, არამედ სისტემის მიერ შექმნილი სხვა დაავადებებით.“ ის 12 მარტს გაუჩინარდა.

გაბედული მოქალაქე-ჟურნალისტები ჩენ ქიუში, ფანგ ბინ და ლი ზეჰუა, რომლებიც შეეცადნენ თავისუფლად გაეშუქებინათ ვუჰანში არსებული ვითარება, ამჟამად ასევე დაკარგულად ითვლებიან.

ჩინეთის პოლიტიკური სისუსტე სცილდება მისი ხელმძღვანელის ლიდერობის წარუმატებლობას. ბოლოდროინდელ ვიდეო შეტყობინებაში ახალგაზრდა სტუდენტი, სახელწოდებით ჟანგ ვენბინი განიხილავს საკუთარი ევოლუციის ფაზებს ჩინეთის მთავრობის არაკრიტიკული მხარდამჭერობიდან კრიტიკულად მოაზროვნე მოქალაქედ ჩამოყალიბებამდე: „მას შემდეგ რაც მე გავაფართოვე ჩემი ფაიარვოლი (Firewall), თანდათან მივხვდი, რომ ჩინეთის კომუნისტური პარტია თავისი დრაკონის კლანჭებით მსოფლიოს ყველა კუთხეს მისწვდა, მათ შორის კოლექტიური მეურნეობით [1950], კულტურული რევოლუციით [1966-1976], დიდი შიმშილობით [1958-1961], ერთშვილიანობის პოლიტიკით, ტიანანმენის მასობრივი ხოცვა-ჟლეტით [1989], ასევე Falun Gong- ის [სულიერი მოძრაობის] დევნით და ტიბეტის, ჰონგ კონგისა და სინჟიანის ხალხების დევნით… მიუხედავად ამისა, ყველა თვალს ხუჭავს და პარტიას აქებს. მე ამას უბრალოდ ვეღარ ავიტან.“

ჟანგი მისი შეტყობინების ჩაწერის შემდეგ მალევე გაუჩინარდა. მისი მეგობრები შიშობენ, რომ იგი საიდუმლო პოლიციის მიერ დაკითხვისა და წამების მსხვერპლი გახდება.

გლობალური პანდემია ყველას გვიბიძგებს, რომ თვალი გავუსწოროთ ჭეშმარიტებას: ცხოვრების ყველა ასპექტის, მათ შორის ადამიანის ჯანმრთელობის პოლიტიზირებით, ჩინეთის უწყვეტი ავტოკრატიული ერთპარტიული მმართველობა საფრთხეს უქმნის ყველას. იმის ნაცვლად, რომ ვენდოთ CCP– ს მოტივებს და დავუჯეროთ აკადემიკოსების მიერ პარტიის-ქვეყნის პოლიტიკის უსიტყვო მხარდაჭერას, უფრო მეტი ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმ ხმებსა და მხარეებს, რომლებსაც შეიძლება ეწოდოს ”არაოფიციალური” ჩინეთი. ეს დამოუკიდებელი მოაზროვნე მეცნიერები, ექიმები, მეწარმეები, ჟურნალისტები, საზოგადოებრივი ინტერესების დამცველი იურისტები და ახალგაზრდა სტუდენტები აღარ ემხრობიან CCP– ს დაშინების პოლიტიკას.

შენც არ უნდა მიიღო ის.

როგორც საზოგადო მოღვაწეების საერთაშორისო ჯგუფი, უსაფრთხოების პოლიტიკის ანალიტიკოსები და ჩინეთის დამკვირვებლები, ჩვენ სოლიდარობას ვუცხადებთ გაბედულ და კეთილსინდისიერ ჩინელ მოქალაქეებს, მათ შორის Xu Zhangrun, Ai Fen, Li Wenliang, Ren Zhiqiang, Chen Qiushi, Fang Bin, Li Zehua, Xu Zhiyong და Zhang Wenbin, რამდენიმე ნამდვილი გმირი და მოწამე, რომლებიც თავიანთ ცხოვრებასა და თავისუფლებას სწირავენ თავისუფალი და ღია ჩინეთისთვის. მათი ინდივიდუალური ხმები უკვე ქმნიან გუნდს. ისინი ითხოვენ ჩინეთის კომუნისტური პარტიის პოლიტიკის გავლენების და შედეგების კრიტიკულ შეფასებას ჩინეთის მოქალაქეებისა და მსოფლიოს მოსახლეობის ცხოვრებაზე. მოგიწოდებთ, რომ შეუერთდეთ მათ.

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScLew8SS-GpNYv36Ly37g5-Lr5F-_JzX5LiDJw2CDgEgz91BA/viewform?fbclid=IwAR2BvuGaA3_iusp_IEzxushOkXjaxhGc2XIXVApZ32nkKFXoPNz7enpd8mMhttps://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScLew8SS-GpNYv36Ly37g5-Lr5F-_JzX5LiDJw2CDgEgz91BA/viewform?fbclid=IwAR2BvuGaA3_iusp_IEzxushOkXjaxhGc2XIXVApZ32nkKFXoPNz7enpd8mM

ყველა ქართველისა და, დარწმუნებული ვარ, დედამიწის ყოველი მცხოვრების ყოველდღიური რუტინის ნაწილი გახდა COVID 19-ის რუკის რეგულარული შემოწმება, ახალი დაავადებულების რაოდენობის გაცნობა და გარდაცვლილებზე დარდი. ეს ჩვენი ახალი რეალობაა, ყოფასთან შეგუების ახალი ნორმა, თუმცა, გარდა სრულიად გასაგები, ნორმალური ადამიანური ემოციისა, რომელიც ამ რიცხვების გაცნობას ახლავს თან, რას ამბობენ ეს რიცხვები? რას გვაჩვენებენ? როგორი იქნება მათი დამახსოვრების გრძლევადიანი შედეგები?

“COVID-19”-ის გარშემო განვითარებული მოვლენები სანიმუშოა და საუკეთესო გამოცდილებას გვძენს, არა მხოლოდ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ან კრიზისებზე რეაგირების სისტემაში არსებული პრობლემების უკეთ დასანახად და გასაანალიზებლად, ან უკეთესი ხვალინდელი დღის დასაგეგმად, არამედ დეზინფორმაციასთან, უფრო ზუსტად კი, ინფორმაციით მანიპულაციასთან ბრძოლისთვის. თუკი ვთანხმდებით, რომ დღეს მსოფლიო ომშია, უნდა დავინახოთ, რომ ეს ომიც, ისევე როგორც ყველა სხვა თანამედროვე ომი, მრავალკომპონენტიანი და ჰიბრიდულია, სადაც უხილავ ბიოლოგიურ საფრთხესთან ერთად საბრძოლო თეატრი საინფორმაციო ველზეა გაშლილი. ყოველ გზავნილს თავისი ადრესატი ჰყავს და კონკრეტული ამოცანა აქვს, მიზანი კი შორსმიმავალი და სტრატეგიულია:

დაასუსტოს დემოკრატია!

წარმოაჩინოს ერთპარტიული, ავტორიტარული მმართველობის უპირატესობა!

დაგვარწმუნოს, რომ იქ, სადაც უძლური აღმოჩნდა დემოკრატია, გაიმარჯვა მკაცრი, ძლიერი ხელის, ერთი კაცის მმართველობამ!

დღეს უკვე სრულიად ერთმნიშვნელოვნად შეიძლება ითქვას, რომ რუსეთ-ჩინეთის დეზინფორმაციის მანქანა თანდათან იკრებს ძალას და ლიბერალურ-დემოკრატიული მმართველობისთვის მომაკვდინებელი დარტყმის მისაყენებლად ემზადება, დემოკრატიული სამყაროს ლიდერების მიერ ფრაგმენტულად გაკეთებული განცხადებები კი (მაგალთად, აშშ პრეზიდენტისა და ვაშინგტონის განცხადებები ჩინეთის მიერ ვირუსის სირთულისა და გავრცელების შესახებ ინფორმაციის დამალვასა და მანიპულაციაზე) ვერ შეაჩერებს იმ დეზინფორმაციულ ნიაღვარს, რომელიც უკვე სისტემურად, კამპანიურად და მრავალფეროვანი შეიარაღებით მოქმედებს სოციალური ქსელებისა და სხვადასხვა პოპულარული ინტერნეტრესურსების გამოყენებით.

უნდა გვახსოვდეს!

ყოველ ჯერზე, როდესაც ეპიდემიის რუკაზე მოცემულ მონაცემებს კონტექსტის გარეშე გამოვიყენებთ და გავრცელების დინამიკის, ქვეყნის მოსახლეობასთან პროპორციისა თუ სხვა მახასიათებლების ანალიზის გარეშე სახელმწიფოების შედარებას მოვახდენთ, ჩვენც სწორედ რუსულ-ჩინური დეზინფორმაციის მანქანის სასარგებლო რესურსად ვიქცევით და, ჩვენდაუნებურად, სწორედ მათ მიერ განსაზღვრულ ამოცანას ვასრულებთ.

რიცხვები იტყუებიან ყოველთვის, როდესაც არ ვიცით კონტექსტი და არ გვაინტერესებს, რა დგას ამ რიცხვების უკან. სტატისტიკა დეზინფორმაციის ყველაზე სანიმუშო და იდეალური მსახური ხდება, თუკი უარს ვამბობთ ანალიზზე და შიშველი რიცხვებით ვხელმძღვანელობთ.

უმარტივესი მაგალითი: რას ნიშნავს 25 პროცენტი? ბევრია თუ ცოტა? ერთადერთი რამ, რაც დადასტურებულად შეგვიძლია ვთქვათ, არის ის, რომ 25 პროცენტი ასის მეოთხედია. მორჩა. სხვა აბსოლუტურად არაფრის მთქმელია, თუკი არ ვიცით, რისი 25 პროცენტია, რასთან ვადარებთ მას სიდიდის ან სიმცირის გასარკვევად, ან საიდან წარმოიშვა. COVID 19-თან ბრძოლის ველზე ყოველდღიურად ზუსტად ასეთი 25, 31, 19 პროცენტები წარმოიშობა, რომელიც მხოლოდ ჩვენს ემოციურ მდგომარეობაზეა გათვლილი და პანიკას აძლიერებს, თუმცა რეალობაში არაფერს გვეუბნება პრევენციის ან განვითარების დინამიკისთვის, ამ საკითხის მკვლევარებისა და დაინტერესებული ადამიანებისთვის კი ყოველდღიურად ინფორმაციით მანიპულაციის ასეულობით მაგალითს ქმნის.

მივყვეთ მოვლენებს და გავიხსენოთ რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტი, რომელიც კრიტიკულად აუცილებელია გვახსოვდეს მოვლენების ანალიზის დროს.

ფაქტი #1:

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) ერთმნიშვნელოვნად აცხადებს, რომ ყველა მონაცემი, რომელიც თავს იყრის მათ სისტემაში და შემდეგ ინტერნეტით უსწრაფესად ვრცელდება, ეყრდნობა სახელმწიფოების მიერ მიწოდებულ ინფორმაციას და არ არსებობს მათი მყისიერად გადამოწმების არავითარი სტანდარტული ფორმატი ან შესაძლებლობა.

მარტივად რომ ვთქვათ, მონაცემები, რომელსაც დღის მანძილზე ყოველი ჩვენგანი შევყურებთ იმედით, რომ დაიკლებს, შემცირდება, ვირუსი უკან დახევას დაიწყებს და სხვა, მთლიანად კონკრეტული სახელმწიფოების მიერ კონტროლდება და ვრცელდება. შესაბამისად, ზუსტად ისეთია, როგორიცაა მათი სისტემა და მმართველობის კულტურა.

ფაქტი #2:

დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკატორი (ICD), რომლითაც დღეს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია ხელმძღვანელობს, 1992 წელს არის მიღებული და მისი კრიტიკოსების უმთავრესი არგუმენტი წლების მანძილზე სწორედ ის იყო, რომ “დიაგნოსტიკის, კოდირების სისტემისა და კლასიფიკიკაციის ერთიანი კრიტერიუმების არარსებობის პირობებში” რთულია ან თითქმის შეუძლებელია სახელმწფოების მიერ მიწოდებული ინფორმაციის თავსებადობის შემოწმება და მონაცემთა შედარება.

ანუ, მარტივად რომ ვთქვათ, არ არსებობს ერთიანი სტანდარტი დიაგნოსტიკის, დაავადებათა კოდირების ან მონაცემების გავრცელება/მიწოდების სფეროში. შესაბამისად, ვითარების მიხედვით, მთლიანად კონკრეტული ქვეყნის გადაწყვეტილებაზეა დამოკიდებული დაავადებების გავრცელების მასშტაბის დოკუმენტირება და გადაცემა შესაბამისი საერთაშორისო ორგანიზაციებისთვის.

კიდევ ერთხელ, ერთიანი სტანდარტის არარსებობის და, მით უფრო, მიწოდებული მონაცემების კონტროლის შეუძლებლობის პირობებში, როგორც ზემოთ უკვე ვთქვით, სახელმწიფოთა შორის ინფორმაციის აღრიცხვის თავსებადობა მინიმალურია, ხოლო ამ მონაცემების შედარება ძალიან აბსტრაქტული.

ფაქტი #3:

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ კონკრეტულ ქვეყნებში აღრიცხვიანობის წესისა და სტანდარტის კონტროლის შეუძლებლობა არ არის ერთადერთი პრობლემა. მეორე პრობლემა ის არის, რომ ინფორმაციის გავრცელების მთავარი ამოსავალი გახდა კალენდარული დღე, რაც ასევე ინფორმაციის მანიპულაციას ახდენს. მაგალითად, ერთმანეთს დარდება ევროპის ქვეყნებისა და ჩინეთის მონაცემები 29 მარტს, იმის მიუხედავად, რომ ერთ შემთხვევში 2-თვიანი, ხოლო მეორე შემთხვევაში 4-თვიანი დინამიკა გვაქვს. სწორედ იმიტომ, რომ ამ რიცხვებში დინამიკა დაკარგულია, ვიღებთ უდიდეს განსხვავებას და შესაბამის რეაქციას დემოკრატიების უუნარობის შესახებ, ეფექტურად ებრძოლოს კრიზისებს.

ანუ, მარტივად რომ ვთქვათ, ინფორმაციით მანიპულაციის ქრესტომათიული მაგალითია 29 მარტის იტალიის და იმავე დღის საქართველოსა და ჩინეთის შედარება, ვინაიდან რიცხვების ამგვარი შედარება მხოლოდ ერთ რამეს ამბობს: რამდენი დაინფიცირებული ან გარდაცვლილია იმ დღეს კონკრეტულ ქვეყანაში, მაგრამ აბსოლუტურად არაფერს ამბობს ამ ქვეყნებში გავრცელების დინამიკის ან ბრძოლისა და პრევენციის ეფექტურობა-არაეფექტურობის და, მით უფრო, მოსალოდნელი საფრთხის შესახებ.

კიდევ ბევრი ფაქტის გახსენება შეიძლება – მაგალითად, მოცემული რიცხვების პროპორციულობა მოსახლეობის რაოდენობასთან (კარგად ჩანს აშშ-ს მაგალითზე), ტურიზმის ფაქტორი (საუკეთესოდ იტალიის მაგალითზე გამოჩნდა), ეფექტური და დინამიკური ბიზნესგარემო (ყველაზე კარგად ნიუ იორკის მაგალითზე გამოჩნდა) და სხვა, თუმცა მხოლოდ ამ სამ ფაქტზე დაყრდნობითაც შესაძლებელია მარტივი ანალიზის გაკეთება.

რიცხვებით მანიპულაციის მარათონში, არ დაგვავიწყდეს, რომ 2020 წლის იანვარსა და თებერვლის დასაწყისში ვირუსის გავრცელების პოტენციალის შესახებ მსოფლიოს წამყვანი მედიასაშუალებები, მრავლობით წყაროებსა და თვითმხილველთა მონათხრობზე დაყრდნობით, იუწყებოდნენ, რომ ჩინეთის კომუნისტური პარტია აქტიურად დევნიდა ყველას, ვინც ვირუსის შესახებ წერდა და განგაშის ზარებს სცემდა.

როგორი ემოციური სურათი გვაქვს დღეს სწორად ამ სამი ფაქტორის გაუთვალისწინებლობის გამო: უკიდურესად და, რაც მთავარია, შეუდარებლად მძიმე მდგომარეობაა დასავლურ დემოკრატიებში – ამერიკის შეერთებულ შტატებსა და ევროკავშირის ქვეყნების უმრავლესობაში, მაშინ როცა ავტორიტარული ან ე.წ. ნახევრად თავისუფალი ქვეყნები ეფექტურად უმკლავდებიან საფრთხეს.

დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ინფორმაცია ბრძოლის იარაღად არის ქცეული, სიმართლის გაგება არასოდეს არის ისე მარტივი, როგორც ეს ერთი პანდემიის გავრცელების ყოველდღიურ რუკაზე ერთი შეხედვით ჩანს. მიუხედავად უდიდესი ადამიანური ტრაგედიებისა და უმძიმესი ემოციური ფონისა, რომელმაც დღეს კაცობრიობა მოიცვა, მაინც უნდა შევეცადოთ და მოვახერხოთ არ დავკარგოთ საღი აზრი და მსჯელობა – განზოგადების უნარი, იმისათვის რომ ხვალ, როდესაც ვირუსი ისტორიის კუთვნილება გახდება, იმავე ისტორიას არ მივაბაროთ ჩვენი თავისუფლება, არ გავცვალოთ ის დიქტატურასა და ერთი კაცის ძალაუფლებაზე.

_____________________________

თინათინ ხიდაშელი ორგანიზიაცია „სამოქალაქო იდეის“ დამფუძნებელი და თავმჯდომარეა. “სამოქალაქო იდეა” უსაფრთხოების საკთხებზე მუშაობს. მისი საქმიანობის ერთ-ერთი ფოკუსი რუსეთისა და ჩინეთის გავლენის ოპერაციების კვლევაა.

ავტორი: თინათინ ხიდაშელი

https://bit.ly/3atBQXR